Dünya krizin pençesinde kıvranırken istihdamı artırmak!.. Büyüme böyle bir şey zaten... Hele ki yüksek büyüme, işsizlik ordusunu azaltmada dramatik başarılar getirebiliyor. Küresel krizde G-20 ülkelerinde 20 milyon insan işini kaybetmişken Türkiye'nin pozitif yönde ayrışması, gıpta edilecek bir tablo.
Orta vadeli program, işsizliği tek hanelere indirme iddiasında... 2011'in yıl sonu hedefi %12 idi fakat %10.5 olarak revize edildi. Temmuz verilerinde işsizlik oranı %9.1. Gidişat, program hedefinden de iddialı iyileşme vaat ediyor.
Ancak "ben neden hâlâ işsizim?" diye soranlar varken istihdamda iyileşme analizi yapmak, daima tepki çekiyor. İşsizler, doğal olarak kendi öyküleri üzerinden bu iyileşmeyi değerlendiriyor ve her 10 kişiden biri olarak kendilerine de istihdam yaratılması için taleplerini yükseltiyorlar.
Fakat "tümü" değil. Biz genelde işsizliği "patronun eve gönderdiği insan" olarak tanımlama eğilimindeyiz. Oysa kendini işsiz bırakanlar bir yana, iş önerilerini geri çeviren bir kesim var artık. Bu kesimin "marjinal" kalacak sayıda olduğunu savunabilirsiniz fakat durum öyle değil.
Kayıtdışı istihdam, yalnızca patron tarafından değil, kendini işsiz ordusunda tutmak isteyenlerce de besleniyor. Özellikle Anadolu'da, birbirinden bağımsız 14 farklı başlık altında sosyal yardım söz konusu... Hatta CHP'nin "Aile Sigortası" projesiyle gündeme geldiği gibi, hükümetin, Yeşil Kart'tan sağlık yardımına dek, toplumun düşük gelir gruplarına yönelik katkıları söz konusu.
Ancak bir işte sigortalı çalışma durumunda devletten şu veya bu başlık altında aldığı birkaç kalem yardım, bir anda kesiliverecek. Seçim öncesi 2 ay içinde ziyaret ettiğim 50'ye yakın ilde, işsizlerin durumu, ilgi alanımdaydı. Gördüğüm, iş önerildiği halde kabul etmeyen insanların, sanıldığından fazla olduğuydu.
Son verilerde başka bir iyileşme, kayıtdışı istihdamın bir önceki yıla göre 1.7 puanlık düşüşle %43.4 olması...
Orta vadeli programda öngörülen istihdamda esneklik, işsizlikle mücadele becerilerini de artıracağa benziyor. Birden fazla işverene bağlı çalışmaktan, esnek saatlere, mekândan bağımsız iş görme, özel istihdam büroları, emeği geçici kiralama gibi seçeneklerin de yardımıyla, 1.5 milyon yeni istihdam açmak mümkün olabilecek.
Son veriler, kayda değer başarı sunuyor ve görünen, küresel işsizlik krizinin de Türkiye'yi teğet geçeceğidir.