İhraç ekonomileri, kârlılığı artırmak, pazar payını korumak ve sürdürülebilirliği sağlamak adına, "rekabet"i en güçlü silah haline getirmiş durumda. Her katman, kendi kapsama alanında "adil rekabet" için çalışıyor fakat öteki katmanın, "rekabet dışı" kalması için uğraşıyor.
Adıyaman Turizm Hamlesi Sempozyumu'nda Belediye Başkanı Necip Büyükaslan, Nemrut'u kendilerine mal eden Malatya'yı mahkemeye verdiğini söylüyordu. Gerekçesi; rekabet ihlâli...
Sektörle rekabette; kendi içlerinde adalet talep ederken, başkaları üzerinde üstünlük kurma, "imtiyaz talebine" dönüşebiliyor.
Geçenlerde finans baronlarının promosyon karteli kurma girişimini bozan Rekabet Kurumu'na "bize karışmayın, yoksa teğet geçirttiğimiz krizi, biz yaratırız" efelenmesi, bizden bir örneği oluşturuyor.
Türkiye'nin rekabeti adil kılmak için iktisadi aktörlere "ayar verme" gayreti süredursun, kapısında bekletildiğimiz AB; küresel rekabeti, kendi lehine bozabiliyor. Düne kadar kapitalisti de komünisti de "doğa, kucağını açmış, onu istismarımızı bekliyor" diyordu. Sonra çevre faktörü devreye girince, doğayı kirletmeyen, ozonu delmeyen yeni rekabet kuralları getirildi. Kuralı koyanlar, kendileri buna hazır olduğu anda bizim gibi geriden gelenlere "CE belgesi", çevre mevzuatı vs. gibi maliyet arttırıcı unsurlar dayattılar.
Bugün küresel krizin ardından oluşmaya başlayan kurallar, rekabeti de "uluslarüstü kurum" olarak belirliyor ve bütün dünya ekonomilerine "ayar" vermeye başlıyor. Üçlü raporlamayı benimsemeyen, çevre, karbon salınımı, adil üretimi gerekçe göstererek, sistem dışında kalanları rekabetin dışına çıkaran düzenekler dayatıyorlar. Akla ve vicdana yakın gelen bu kuralları zihnen kolayca benimsediğimiz kesin. Fakat bu kuralların "ihlâl kriterlerini" oluşturanlar, rekabet üzerinden piyasaları denetleyebiliyor.
Dünün "görünmez el"i artık "rekabet" adını taşıyor. Kimin sırtını sıvazlayıp kimin suratına yumruk atacağı kararı da bu "görünmez el"in sahiplerinin imtiyazında...