Demokratik standartlara ilişkin kalitenin sadece Türk Silahlı Kuvvetleri'ndeki paradigma değişikliğine endekslendiği günlerden geçiyoruz. Madalyonun bir yüzünde TSK'nın sürekli gündemde tutularak yıpratılması var. Bu senaryonun, terörle mücadeleden Ortadoğu'da hazırlanan yeni haritalara kadar uzanan kritik konuları gözden kaçırmaya dönük organize çalışma olduğundan da kuşku yok. Hatta sızdırılan muhtelif bilgi ve belgelerde uluslararası istihbarat örgütlerinin rol almadığını düşünmek de safdillik olur.
Madalyonun öbür yüzü ise maalesef "yeterince masum" görünmüyor. "Vesayet rejimi"ne hevesli, siyaseti baskı altında tutmayı, doğrudan veya dolaylı müdahaleye zemin hazırlamayı neredeyse asli görev kabul eden komutanların varlığı başlı başına kaygı teşkil ediyor.
TSK'nın itibarının korunması ile TSK'nın kendi kurumsal itibarını korumak için takınacağı tavır artık iç içe geçiyor.

***
Askeri kayıtlarda "Balyoz" isimli darbe planı olmadığı söylense de dış tehdide dayalı bir plan seminerinin, yetki sınırları aşılarak iç tehdide dönük başka tür planlamaya dönüştürülmüş olabileceği kuşkusu hâlâ canlı tutuluyor.
1. Ordu'nun geri bölge emniyeti düşünülürken, bazı subay ve generallerin "arka plan" üzerinde çalıştığı izlenimi de henüz aşılmış değil.
Ama zihinsel bulanıklığı giderme adına devam eden çok yönlü inceleme ve soruşturmayı göz ardı edemeyiz. Genelkurmay Başkanı Org. İlker Başbuğ'un talimatı ile yürütülen adli ve idari soruşturmaya ek olarak Kara Kuvvetleri Komutanlığı ile sivil savcılığın sürdürdüğü soruşturmanın sonuçlarını beklemek zorundayız. Özellikle Genelkurmay Adli Müşaviri Tuğg. Hıfzı Çubuklu'nun, kısa süre önce 1. Ordu'da yaptığı incelemelerin ana ekseni merak konusu. Öyle anlaşılıyor ki Genelkurmay şu ihtimaller üzerinde duruyor:
- Kızgın veya küskün subayların rol aldığı belge tanzimi.
- Emekli generallerin de içinde bulunduğu, muvazzafların da yer aldığı bir ekibin faaliyeti.
- Tümüyle dışarıda hazırlanmış bir kurgu.
Farklı tondaki tahminlerin özünde, "durumdan vazife çıkarıp emir komuta zincirini aşan" askerlerin varlığı da gözden uzak tutulmayan seçenek.

***
Yürütülen soruşturmaların riskli yönü ise şu:
Plan seminerinde irticai faaliyetler ile AK Parti Hükümeti'ne karşı sergilenecek tutumu yansıtan yorum ve değerlendirmelere girildiğine ilişkin ipuçları var. O tarihte fikir beyan edenler arasında bugün Ordu'nun yetkili bazı isimlerinin de bulunduğu bilgisi ise çetrefil bir manzara. 58 ve 59. Hükümet'e yönelik askeri duruşu konuşan bir grup komutanın hiyerarşik veya cunta kimlikli faaliyetlerden daha sonra uzak durdukları anlaşılıyor. Lakin ilk günlerdeki kayıtlı cümleler, şimdi ileri adımlar atılmasını engelliyor gibi.

***
Hükümetlerin, seçimle iş başına gelip yine seçimle ayrılmaları prensibi, Cumhuriyet'in sinir uçlarının kaşınmaması prensibiyle birlikte korunmak zorunda. Aksi takdirde toplumun kutuplaştığı, sivil ve askeri kurumlar arasında tercihe zorlandığı da aşikâr.
Ancak Hükümet cephesinden bakıldığında, demokrasi dışı askeri unsurlara karşı izlenen strateji tatmin edici değil. O bakış açısına göre, hakkında iddia ve isnatlar bulunan askeri personelin mümkünse derhal açığa alınması veya geri hizmete çekilmesi gibi somut adımlar atılması gerekiyor. Genelkurmay ise "masumiyet" karinesine dayanarak soruşturma sonuçlarını beklemeyi tercih ediyor. İşte o zaman YAŞ kararları akla getiriliyor. Mahkeme kararı olmaksızın, -haklı da olsa- çeşitli tespitlere göre Ordu'dan ihraç kararları verebilen iradenin, bu kez sivillerin önemsediği tespitleri de gözeterek bünyede önlem alması bekleniyor.
Ve iş son noktada gelip eğitime odaklanıyor.
TSK'nın, askeri liselerden harp okulu ve harp akademisine giden yolda, subaylarını nasıl eğittiğini, cumhuriyeti koruyup kollama görevini, demokrasiyi koruma görevine dönüştürüp dönüştürmediğini göstermesi gelecek adına hayati önem arz ediyor.