G-20 ülkelerinin parlamento başkanlarının katıldığı P-20 Zirvesi'nde Türkiye'yi TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş temsil etti. Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de düzenlenen zirve, İsrail ile Hamas arasındaki savaş sonrası ilk küresel toplantı olması açısından önemliydi.
Filistin meselesi yıllardır gündeminde olan Kurtulmuş da kendisinden beklenildiği üzere konunun zirvede ele alınması, üstünün örtülmemesi için yoğun çaba harcadı. Rusya-Ukrayna Savaşı'na atıfta bulunulan P20 bildirisine, Filistin'de tırmanan çatışmaların görmezden gelindiği şerhini düştü.
Bu konuda Türkiye'nin insani tavrının altını kalınca çizdi. İkili görüşmelerinde de Filistin'in yokluğunu aratmadı. Rusya, Çin, Endonezya ve Güney Afrika gibi ülkelerin savaşla ilgili kısmen hakkaniyetli tutumunu teşvik etti.
Hindistan'daki temaslarını takip ettiğim TBMM Başkanı Kurtulmuş'un Filistin'le ilgili sorularımız üzerine verdiği mesajların satırbaşları şunlar:
***
BLİNKEN, ABD'YE ZARAR VERDİ
"İsrail ziyaretinde 'Bir Yahudi olarak da buradayım' diyen ABD Dışişleri Bakanı Blinken, tecrübesiz bir politikacı olsa ağzından kaçırdı diye düşünebilirdik. Ben, bilerek, isteyerek, 'İsrail'e dokunmayın ha, biz buradayız' anlamına gelecek, bir de uluslararası camiada İsrail'in bu saldırganlığına karşı oluşabilecek tepkileri frenlemeye dönük bir çıkış olduğunu düşünüyorum... Bu kadar açık düşmüşler, bu kadar suçlu pozisyonda yakalanmışlarken biraz da bunu örtmek için söylenmiş bir söz. Bunun Amerikan siyasetine de çok büyük zararlar verdiğini yakın zamanda göreceğiz."
***
AKDENİZ'E GELEN UÇAK GEMİLERİ GERGİNLİĞİ TIRMANDIRIYOR
"Biz diyoruz ki 'bölge zaten bir barut fıçısı'. Bu bölgede ortaya çıkabilecek herhangi bir çatışmanın, daha yaygın bir dalgalanmanın dünya barışına çok ciddi tehditler oluşturacağı ortadadır. Bu tezimizi ispat edercesine Amerikalıların filolarıyla gelmesi, İngilizlerin vesaire gelmesinin bölge için de dünya için de büyük bir tehdit olduğuna inanıyorum."
***
CONDOLEEZZA RİCE'IN DEDİKLERİ OLUYOR
"Netanyahu'nun 'Ortadoğu'yu değiştireceğiz' ifadesi tanıdık. Bu, hatırlayın yıllar evvel Condoleezza Rice'ın söylediği bir sözdür. 'Yakında Ortadoğu'da şu kadar ülkenin sınırları değişecektir' demişti. Bu devam etmekte olan bir süreç. Şöyle bir baktığınız zaman, şu anda Irak zaten siyaseten parçalanmış bir vaziyette. Suriye paramparça haline gelmiş, şehir şehir bölünmüş vaziyette. Libya'nın, Yemen'in durumu ortadadır. Bunların kurguladıkları yeni emperyal planın bir parçası olarak zaten Ortadoğu'da birçok ülke, hatta geniş Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da birçok ülkede çok ciddi siyasi değişmeler, gelişmeler yaşıyoruz."
***
ÇÖZÜMÜN 3 ANAHTARI
"Türkiye'nin konuyla ilgili duruşu nettir. Zirvede de bu 3 temel tezimizi paylaşma imkânı bulduk:
1- 1967 sınırlarında, tam manasında bağımsız ve bütünleşik bir Filistin devleti kurulmadan Ortadoğu'da barış olmaz.
2- Yasadışı Yahudi yerleşimciler sorununun çözülmesi ve bu yerleşimcilerin işgal ettikleri yerlerden, evlerden, köylerden, şehirlerden uzaklaşması şarttır.
3- Başta Mescid-i Aksa olmak üzere Müslümanların, Yahudilerin, Hıristiyanların kutsal mekânlarının tamamının masumiyeti konusunda dünyanın duyarlı davranması elzemdir."
***
MAHALLE DEVLETLERİ HALİNDEKİ FİLİSTİN KARŞI TARAFIN İŞTAHINI KABARTIR
"Mesela Hamas'ın siyasi kanadından saldırılarla ilgili olarak 'Böyle bir şeyden haberimiz yok' açıklaması geliyor... Filistinli grupların birleştirilmesi lazım. Filistinliler bakımından en olumsuz mesele budur. Yıllardır Türkiye bu konuda çok çaba harcıyor. Filistin topraklarının ayrı olması, Filistin davasını zayıflatan bir durumdur. Tabii ki siyasi fikirleri farklı olabilir ama bağımsız bir Filistin devletinin kurulması önemlidir. Filistinlilerin birlik, beraberlik içerisinde tek bir devlet olması ve bu Filistin devletinin de mutlaka bütün uzuvlarıyla teşekkül etmiş, tam manasıyla egemen bir devlet olması şarttır. Yani bir kâğıt üzerinde, tabir-i caizse mahalle mahalle bölünmüş, mahalle devletleri halindeki Filistin devleti, karşı tarafın iştahını çok kabartır."