ABD halkının silah tutkusunu biliyoruz ama pandemide en çok satışı yapılan iki ürün tuvalet kağıdının yanı sıra silah olunca, bu tutkunun tehlikeli boyutlara ulaştığını da tüm dünya gördü.
Mart ayında, pandemi nedeniyle olası yağmadan korkan Amerikan halkının özellikle de av tüfeklerine büyük talep gösterdiği ve silahlandığı, ABD'den gelen haberler arasında ilk sıradaydı.
Zaten ABD seçimleri nedeniyle her dört yılda bir silah talebin katlanmasına, ihracatın artmasına normal bir gelişme diye bakan Türkiye'nin av tüfeği üretim üssü Konya Beyşehir'de birden ortaya çıkan pandeminin yüzlerce silah üreticisini adeta ihya ettiğini ve ihratacatın katlandığını öğreniyorum.
Geçen hafta makine sanayinin önde gelen isimlerinden Tezmeksan'ın Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Aydoğdu bahsetmişti. Beyşehir bölgesi ABD'den gelen silah siparişleri nedeniyle gece -gündüz üretim yapmaya başlamış. Bu gelişmeyi öğrenince hemen Beyşehir'deki en büyük üretici konumundaki Huğlu Av Tüfekleri Kooperatifi'nin Yönetim Kurulu Başkanı Naci Tanık'ı aradım.
1962 yılında 126 ortak ile kurulan ve çalışanlarının çoğunun ortak olması nedeniyle bir işçi kooperatifi olarak faaliyet gösteren kooperatifin şu anda 400 ortağı ve 530 çalışanı var. 1914 yılından beri silah üreten Konya Beyşehir'de sektörde yüzlerce firma var ancak en büyüğü bu kooperatif ve şimdi zaten silahı seven Amerikan halkının daha çok silah satın almaya başlamasından dolayı bölgede tarihi ihracat ve üretim rekoru kırılıyor.
Kooperatif Başkanı Tanık, dünyada av tüfeği üretimi ve ihracatında ABD, İtalya ve Türkiye'nin başı çektiğini söylüyor ve bu yıl sadece Beyşehir bölgesinden ihracatın 130 milyon dolarlar civarında olması beklenirken, 180 milyon doları aşacağını anlatıyor.
Bölgede yaklaşık 13 bin kişi bu sektörde çalışıyor ve Tanık, pandeminin olumsuz etkisini hiç yaşamadıklarını, herkesin işine devam ettiğini ve ödemelerin de hiç aksatılmadığnı, neredeyse üç vardiya üretim yapıldığını söylüyor ve şu noktaların altını çiziyor
"Bütün firmaların üretiminin yarısı ABD'ye gider ama şimdi bu pay yüzde 75'in üzerine çıktı. ABD oldum olası bu işi seviyor. Biz zaten her dört yılda bir ABD'ye ihracatamızda artış yaşarız. Çünkü seçimler öncesi silah karşıtı Demokratlar ve silah konusunda olumlu görüşü olan Cumhuriyetçiler'e karşı bir önlem alınır ve silah ithalatı olası gümrük vergilerine karşı hep fazla yapılır ve stok tutulur. Yani tüm sebepler bir araya geldi. Hem seçimler nedeniyle hem de salgın nedeniyle siparişler patladı."
Naci Tanık, kooperatif olarak üç yılda 6 milyon dolarlık ek yatırım yaparak fabrikayı büyüttüklerini ve Sanayi Bakanı Varank'ın önlerini açmasıyla da 4 milyon dolarlık yatırımla araştırma geliştirme merkezini de bu yıl kurduklarını söylüyor.
Yine aynı bölgede 1948 yılından bu yana üretim yapan Akdaş Silah'ın kurucusu Selim Akdaş ile de görüştüm. Daha çok savunma sanayine üretim yapan Selim Akdaş, cirolarının yüzde 85'inin buradan geldiğini ancak kalan kısmı da av tüfeği üreterek 30 ülkeye ihraç ettiklerini söylüyor. "Her seçim öncesi bir sonraki başkan silaha kısıtlama getirir mi diye bir beklenti oluştuğundan da dört yılda bir bizim ihracatımız artar ama bu yıl o beklentinin de iki katı bir artış oldu" diyor.