Pandemide üretime devam etmek isteyip, çalışanlarını üretim hattına sokmaya çekinen şirketler, belli ki hızla otomasyona ve robotlaşmaya gidiyor. Öyle ki sektörün önde gelen isimlerinden Tezmaksan'a gelen robot ve otomasyon siparişleri bu süreçte dört katına çıkmış. Hal böyle olunca da imalat sanayinin teknoloji partneri şirket, robot teknolojileri ve otomasyona yönelik 2 milyon euroluk yeni bir yatırıma daha girişmiş.
Dün Tezmaksan Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Aydoğdu ile üretimdeki son gelişmeleri ve Türkiye için anlamını konuştuk. "Normal talebin dört katı talep gelmeye başladı. Aslında dönüşüm 10 yıl önce başlamıştı ama otomasyon sanayi için hala pahalı ve hep erteleniyordu. Çünkü hala işçilik de ucuzdu ama pandemide çalışacak eleman bulunamadı. Böylece ileride herkes için şart olan robotlaşma, fabrikaların ayakta durabilmesi için öne çekildi" diyen Aydoğdu, kurdukları akademide eskiden operatör yetiştirirken, şu anda robot eğitimi vermeye başladıklarını ve üretimde çalışanların yakında robot programlayan insanlar haline geleceğini söylüyor.
Dolayısı ile 'Salgın sanayide robotlaşmayı hızlandırınca bu istihdamı olumsuz etkilemeyecek mi' şeklindeki soruma yanıtı 'hayır' oluyor. Aydoğdu yapılan bir araştırmayı hatırlatarak, "2030 yılında en az 200 milyon kişi otomasyondan dolayı işsiz kalacak ama robotu programlayacak kişilere ihtiyaç olacağı için 400 milyon kişi istihdam edilecek. Bazı mesleklerin öldüğünü kabul etmeliyiz artık" diyor.
Öğreniyorum ki son dönemde Tezmaksan'a gelen robot siparişlerinin yüzde 20'si büyük ölçekli, yüzde 80'i ise küçük ve orta ölçekli işletmelerden. Özellikle salgın sonrası tüm ülkeler üretimi kendi içlerine almaya başladı. Aydoğdu, Türkiye'nin önündeki fırsatı şöyle açıklıyor:
"Daha kolay finansman ve enerji maliyetleri nedeniyle Bulgaristan gibi ülkeler öne çıkıyor. Bizim burada rekabet edebilmemiz için otomasyon şart. Avrupa'da, son zamanlarda Çin'e karşı bir antipati var. Dolayısı ile siparişler Türkiye'ye kaydı. Biz takım tezgahı satıyoruz ve şu anda Türkiye'ye çok sipariş geliyor. Mart, nisan ve mayıs kabus gibiydi ama hazirandan beri satış rekoru kıran firmalar var. Makine kalmadı. İkinci eller bile tükendi. Türkiye için bir fırsat var, o nedenle otomasyona geçiş hızlanmalı. Robot, otomasyon ve dijitalleşmede lider ülkelerin devri başladı ve Türkiye'nin teknoloji partneri olarak ülkemizin güçlü bir şekilde bu yeni dönemde yer almasını istiyoruz. Bu noktada üzerimize düşeni yapacağız."
Yerli ve milli robotlu otomasyon sistemi Cubebox, robot kontrol ünitesi ROBOCAM, üretimi uzaktan izleme ve verimlilik raporlama yazılımı Kapasitematik ile dikkat çeken Tezmeksan, robot, otomasyon ve dijital çözümlere yönelik ürün üretimini Hadımköy'e taşıyor. Aydoğdu, beş yıl içinde Konya ve Sivas'ta da bir üretim tesisi açacaklarını ve yatırım miktarını da 10 milyon euroya çıkaracaklarını söylüyor.
Öyle görünüyor ki salgın ile hayatlarımız alt üst olurken, sanayide, üretimde dönüşüm de çok daha öne çekildi ve bu Türkiye'nin rekabet gücüne de pozitif etki edecek.