İlaç sektörünün önde gelen isimlerinden biri olan Dr. Altan Demirdere, 7 yıl Novartis'in Rusya'daki yatırımlarını yönettikten sonra Türkiye'ye Sandoz Türkiye ve Ortadoğu Başkanı ve Novartis Grup Türkiye Başkanı olarak dönüş yaptı. Ben de geçtiğimiz gün buluşup ilaç sektöründe neler olup bittiğine dair hızlı bir ufuk turu yapma fırsatı buldum.
Novartis Grup, 60 yıldan uzun süredir Türkiye'de ve 4 fabrikadan son 10 yılda 1.3 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Bugüne kadar üretim tesislerine 250 milyon doların üzerinde yatırım yaptı. Demirdere, tesislerde katma değerli moleküllerle hem Türkiye'deki hem de 100'den fazla ülkedeki hastalar için üretim yaptıklarını söylüyor. Öğreniyorum ki Novartis, 100'ün üzerindeki klinik araştırma ile Türkiye'de Ar-Ge alanında isminden söz ettiriyor. Sadece 2016'da klinik araştırmalara 39.4 milyon dolarlık yatırım yapan şirket Türkiye'deki klinik çalışmalara son 7 yılda 145 milyon dolar kaynak ayırmış.
Bunları niye anlatıyorum diyecek olursanız, Altan Demirdere, Ankara nezdinde Türkiye'de bu kadar yatırım yapmış olan, elini taşın altına koymuş ilaç üreticilerin diğerleriyle aynı kefeye konmasını istemiyor. Demirdere'nin bakış açısı ilginç:
"2002'de Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği'ni ben kurmuştum. Şimdi de Araştırmacı, Yatırımcı ve İhracatçı İlaç Firmaları Derneği'ni kuruyorum. Novartis, Pfizer ve Zentiva var şu anda bu şartlara uyan. İlkemiz olacaksa, farklılık gösterilecekse buna gösterilsin. Diğer firmalar da bunu görsün. Kapatıp gittiler fabrikalarını ama ben gitmedim, buradayım. Ha tabi gidenlerin geri gelmesini istiyorsanız bize farklı davranın. Onlar da desin ki yatırım yapmanın bir ödülü varmış."
Bu arada Novartis'in global üretim noktalarından biri haline gelen Türkiye birimi kimi ilaçları sadece Türkiye'de üretiyor ve tüm dünyaya ihraç ediyor. Demirdere, "Türkiye'de sattığım her ürünü Türkiye'de üretmem de mümkün değil. Böyle bir tartışma ouyor ama böyle bir dünya yok. Yani ölçek ekonomisi gereği bir ürün sadece burada, başka bir ürün de başka bir ülkede üretiliyor. Düşünün ki şu anda sadece Türkiye'de üretilen ilaçlar dünyada satılıyor ve mesela ABD'de tüketici made-in Turkey imzalı iaçlar tüketiyor" diyor. Öyle görünüyor ki ilaç fiyatları başta, pek çok konuda dertli olan ilaç sektörünün Ankara ile ilişkilerinde sektörü en eski tanıyan isimlerden biri olan Altan Demirdere ile yeni bir dönem de başlayacak.