Anadolu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan ve Anadolu Efes'in yöneticileriyle birlikte, Isparta'nın 'Lavanta Kokulu Köy' olarak bilinen Kuyucak Köyü'nü ziyaret ettik.
Bir minik dokunuşla bir bölgenin nasıl kısa zamanda kalkınabildiğini de kendi gözlerimizle görme fırsatı bulduk.
Anadolu Efes, 2007 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) işbirliği ile Erzurum Uzundere ilçesinde başladığı projeyi 2013 yılında ulusal boyuta taşımıştı.
Uzundere ilçesi proje sayesinde müthiş bir gelişme göstermiş ve Bakanlar Kurulu kararı ile turizm merkezi ilan edilmişti.
Derken yıllar içinde turizm projesi Bursa'dan Urfa'ya, Mardin'den Balıkesir'e, Adana'dan İzmir'e ve Malatya'ya kadar proje Türkiye'nin dört bir yanına ve her bölgenin sahip olduğu önemli bir özelliğini öne çıkararak, büyütüp geliştirerek, bölgesel kalkınmaya önemli katkılar yaptı.
Isparta'ya 47 kilometre uzaklıktaki Kuyucak Köyü'nde sahip olduğu ancak bugüne kadar hiç tanıtmadığı lavantayı kullanarak 2 yıl önce geliştirilen projenin 250 nüfuslu köydeki değişiminde, beni en çok köyün kadınların ve genç kızlarının öne çıkması etkiledi.
Keçiborlu Yardımlaşma Dayanışma ve Eğitim Derneği, Keçiborlu Kaymakamlığı ve Kuyucak Köyü Muhtarlığı'nın da dahil olduğu projenin koordinatörü Ali Sağdaş. Projeye başlarken Lavanta Kokulu Köy Kadın Girişimciler Kooperatifi kurulmuş ve şu anda başkanı da Huriye Tezcan. Kuyucak köyündeki her ailenin bir lavanta bahçesi var ancak proje başlayınca lavanta ekilen araziler de büyümeye başlamış.
Öğreniyoruz ki 3 bin 473 dekarlık alanda lavanta üreten köy, yılda ortalama 500 ton yaş lavanta çiçeği elde ediyor. TUİK verilerine Türkiye'nin toplam lavanta üretiminin yüzde 93'ünü Kuyucak Köyü karşılıyor. Köyün lavantadan elde ettiği gelirin yanı sıra, iki ay süren ve hasada kadar devam eden süreçte binlerce yerli ve yabancı turistin de ziyaretiyle köy turizmden de ciddi para kazanıyor.
Düşünün ki aslında Kuyucak'a lavanta 1975 yılında geliyor ancak bu proje başlayana kadar kimsenin Kuyucak'tan haberi yoktu. Bu yıl Kuyucak'a gelen turist sayısı 75 bine ulaşmış. Yürüyüş ve bisiklet parkurlarının çıkarıldığı köyde, bazı evler pansiyona dönüştürülmüş. Ev sahiplerine turizm eğitimi verilmiş. Arıların sadece lavanta çiçeğinden polen alması yoluyla elde edilen ve dünyada en değerli ve pahalı balları arasında olan lavanta balı üretimi ve satışları artmış. Fotoğraf çekimlerinde Kuyucak Köyü bir anda cazibe merkezi haline gelmiş. Lavantadan yapılan ürünlerin sayısı arttıkça Isparta esnafı da bu ürünleri satmaya ve gelir elde etmeye başlamış. Denen o ki gülleriyle tanınan Isparta artık lavanta ile de bilinir hale gelmiş.
"Cebimiz ilk defa para görüyor" diyen Kuyucaklı köylülerin turizmden ne kadar para kazandığını soruyoruz. Tuncay Özilhan, köyün muhtarıyla yaklaşık bir hesaplama yaptıklarını anlatıyor ve böylece öğreniyoruz ki son bir yılda köye 2 milyon lira civarında para girmiş. Kuyucak'ta herkesin yüzü gülüyor. Hatta tersine göç başlamış. Şehirdışında okuyan gençler birer birer köylerine dönmeye, bal üretmeye, pansiyon işletmeye, rehberlik yapmaya başlamışlar.
Gelecek Turizm'de başarısını Kuyucak Köyü'nde kanıtlamış. Darısı Türkiye'nin diğer köylerine.