Akıllı cep telefonları lüks mü değil mi? Kişisel fikrim lüks olmadığı yönünde ancak herkesin de gidip en son modeli almasına karşıyım. Teknoloji marketlerinde envai çeşit ve fiyatta cep telefonu varken, hiç kullanmayacağı özellikleri olmasına rağmen yüksek paralara son model mobil telefonların alındığı bir ülkeyiz biz.
Peki ama bu sorunu ithalata vergi koyarak aşmak mümkün mü? Bu soruyu teknoloji marketleri arasında arka arkaya yaptığı satın almalarla ön plana çıkan Bimeks'in Genel Müdürü Arif Bayraktar'a yönelttim.
Bimeks önce Elektro World'ün Türkiye operasyonunu, ardından da Fransız Darty'yi bünyesine katarak yüzde 100 büyüyen bir teknoloji şirketi ve pazarın yaklaşık yüzde 10 büyüdüğü 2014'te yüzü en çok gülen şirket. Arif Bayraktar, cep telefonu, televizyon ve tabletin bir lüks tüketim aracı olmaktan çoktan çıktığını söylüyor. Bayraktar'a göre, özellikle cep telefonları insanların yanında en çok taşıdığı ürün haline geldi. Cüzdan taşımayıp sadece cep telefonu taşıyanlar çoğalıyor. Banka işlemi dahil her türlü işini pek çokları artık cep telefonu ile yapıyor. Yani lüks tüketimle alakası yok.
Bu konuya niye girdik derseniz, biliyorsunuz geçen hafta hükümetin açıkladığı ikinci pakette lüks tüketime vergi konusu var ki 2015'in ilk günlerinde şekillenmesi bekleniyor.
Kuşkusuz böyle bir vergi teknoloji marketlerinin hoşuna gitmeyecek. Sürekli teşvik isteyen yerli üreticileri ise mutlu edecek. Bayraktar, yerli üretilen cep telefonlarının fiyatının daha ekonomik olduğunu ve sektörde ciddi manada bir rekabet ortamı olduğunu söylüyor. Yani en lüks olarak adı verilen bir iki modelin ötesine bu işin çoktan geçtiğinin, Çinli önemli üreticilere ait yeni cep telefonlarının da tüketiciyle tanıştırıldığının altını çiziyor ve şu önemli noktalara parmak basıyor:
"Rekabet ortamını engellememek lazım. Türkiye'de üretim yapmayı teşvik etmek lazım tabii ama sadece Türkiye pazarına dönük bir üretimi değil, dünyaya üretimi teşvik etmek lazım. Sadece, ben ithalatı keseyim ve Türkiye iç pazarına cep telefonu ürettireyim mantığı 1980 öncesi ithal ikamesi dönemini hatırlatır ki Türkiye bunu çoktan aştı. Burada üretilen ürünün dışarıya satılıyor olması lazım. Teknoloji transferi yapmak, dokunmatik ekranı, çipi, yazılımı burada üretmek lazım."
Laf lafı açarken bir önemli konu daha önümüze geliyor: Yolcu beraberinde getirilen cep telefonlarından alınan 110 liralık vergi. BTK'nın son açıkladığı rakamları bulamadım. Geçen yıl 1.5 milyonun üzerindeymiş bu yöntemle gelen cep telefonları. Sektörde bu yıl bu rakamın 3 milyona ulaştığı konuşuluyor. Arif Bayraktar, "Biz malı getirdiğimizde yüzde 25 ÖTV ve yüzde 18 de KDV ödeniyor. Ama yolcu beraberinde getirildiğinde alınan para sadece 115 lira. Devletin asıl burada çok büyük vergi kaybı var"diyor. Bilmiyorum yetkililer bu rakamlara ne diyecek? Ama hakikaten de en lüks modeller daha çok yolcu yanında ülkeye geliyor ve bunlardan vergi de alınmıyor.
Bimeks Genel Müdürü ile sohbeti tamamlarken 2014'ü nasıl bitirdiklerini de sordum. Satın almalarla yüzde 100 büyüyen Bimeks'in 58 ilde 140 mağazaya ulaştığını, 2015'ten umutlu olduklarını ve 15 yeni ilde daha mağaza açmayı hedeflediklerini öğrendim. Bayraktar, "Biraz çözüm sürecindeki kesintiler, biraz ekonomideki yavaşlamalarla bayilik açmak isteyenler beklemeye geçiyor ama tabii tüketim engellenemiyor.
Cep telefonu pazarı büyüyor, çünkü hayatın içinde ve çok fonksiyonel. Bence en güzeli tüketicinin israf yapmaması ve bilinçlenmesi için kampanya yapılması" diyor.