Kim tahmin etmiyordu lütfen söyleyin. Mısır'da bir süre direndikten sonra Devlet Başkanı Mübarek'in görevden ayrılacağını herkes öyle ya da böyle tahmin etti. Ama Libya Lideri Kaddafi söz konusu olduğunda ne yazık ki kendi halkının kanı dökülmesine pahasına direneceği gün gibi ortadaydı.
Kaddafi ölümü bile göze aldığını her fırsatta dünyaya gösterdi ve aslında Libya halkını düşündüğünü zannetmediğim Batı, petrolün aşkına öyle bir kaptırdı ki kendini ülkeye bomba yağdırmaya başladı.
Peki bu işten Türkiye neden çok etkileniyor? Çünkü her şeyden önce 25 bin vatandaşımız bu ülkeden geçimini kazanıyor (du). Türkiye'nin müteahhitleri de milyarlarca dolarlık taahhütlük işine imza atıyordu. Müteahhitlerimiz Libya konusunda aslında çok deneyimli. En kötü darbelerden birini yaklaşık 15- 20 yıl kadar önce almış, Kaddafi'nin olur verdiği pek çok projeyi bitirmiş olmalarına rağmen bir türlü hak edişlerini alamamışlardı. Ta ki 2009 yılında Başbakan Erdoğan, yanında bakanlar ve 200'e yakın işadamıyla Libya yolunu tutana kadar. Türk müteahhitleri tam 13 yıl sonra, Başbakan Erdoğan ile Libya'ya doğru uçaktayken, hak edişleri banka hesaplarına yatmış, bu da Türkiye'ye 'Kaddafi jest yaptı' diye yansımıştı.
Yani diyeceğim o ki Libya'da her karar Kaddafi'nin iki dudağı arasında. 15 yıl önce de öyleydi, şu son yaşananlardan önce de öyleydi. Örneğin STFA bir anlamda büyümesini bu ülkeye borçluydu ama sonra hak edişlerini alamayınca zora girmişti. Ama işte yaşanan olumsuzluklar Türk müteahhitlerini yollarından döndürmedi. Son bir kaç yıl içinde hepsi yine bu ülkeye gitti ve milyarlarca dolarlık işler aldı.
Libya'da büyüyen pek çok inşaat şirketi var. Ama şimdi onlara bakıyorum, yumurtaların hepsini aynı sepete koymadıklarını görüyorum. Libya'da iş yaparken, Suudi Arabistan, Katar, Kuveyt gibi Ortadoğu'nun diğer bölgelerinde de iş yapmaya başlayan pek çok şirket var. Örneğin System İnşaat'ın sahibi Burak Başlılar, her ne kadar Libya'da büyüyüse de 330 milyon dolara mal olan 31 mahkeme binasını Suudi Arabistan'da daha yeni bitirdi. Rönesans İnşaat'ın sahibi Erman Ilıcak'la da sohbetlerimden hatırlıyorum Libya'da büyük inşaat işleri yapmış olsalar da bölgede diğer ülkelerde de büyüyorlardı. Aynı şekilde TAV CEO'su Sani Şener'le de yaptığım sohbetten hatırlıyorum ki havalimanının kaba inşaatını bitirmiş ve hak edişlerinin neredeyse tamamını almış olduklarından ve daha da önemlisi çalışanlarını ülkeden çıkartmayı başardığından daha rahattı.
Bence Libya'ya giden müteahhitler bu riskleri ta başında satın almışlardı. Ama tabii bu ülkeden kısa dönemde yeni 10 milyar dolarlık bir taahhüt beklentisi vardı. İşte bu artık ulaşılmaz bir hayale döndü.
