'Her sorun fırsat yaratır'

Akbank Danışma Kurulu yılda iki defa toplanıyor. Yönetim Kurulu Başkanı Suzan Sabancı Dinçer'le sohbet etmek için buluştuğumuz günden bir gün önce Danışma Kurulu bir araya gelmiş. Dinçer'in dışında bir kadın üye daha var ki aralarına yeni katılan Suudi Arabistan'ın en büyük grubu olan Olayan'dan Lubna Olayan. Japonya'daki deprem, tsunami ve nükleer felaketin hemen akabindeki toplantının ilk gündem maddesi de Japonya olmuş. Suzan Sabancı Dinçer ile dış dünyada yaşanan son gelişmeleri ve Akbank'ı konuştuk... Akbank Danışma Kurulu'nun tamamı Ortadoğu'daki isyanların Suudi Arabistan, Katar, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri'ne sıçramadığı sürece en az hasarla atlatılacağı görüşünde. Suzan Sabancı Dinçer, bankacılık sektörünün temkinli olması gerektiğini söylüyor ve ekliyor: "Çok farklı alanlarda dünya savaş veriyor. ABD'de farklı, Avrupa'da farklı, Ortadoğu'da farklı sorunlar var. Bankacılık açısından temkinli olmak çok önemli şu günlerde. Yaptığı işi herkesin iyi yapması ve temkini elden bırakmaması gerek. Önümüzdeki 6 ayı kestirebilmek mümkün değil. Tabii her sorun fırsat da getirir ama mali açıdan dikkatli olmak gerekiyor. Konjonktür çok çabuk değişiyor."

Son Danışma Kurulu toplantınızdan çıkardığınız tespitleri paylaşabilir misiniz?
Japonya ile başladık. Japonya çok yüksek borçluluğu olan bir ülke. Kamu borçluluğu yüzde 200 mertebesinde. Bu felaketten sonra harcama ve borcun artması bekleniyor. Yen tasarrufu olan ve diğer ülkelerde tasarrufu olan Japonların yatırımlarının bir kısmını çözüp, Japon Yeni'ne dönüp kendi ülkelerine aktarması bekleniyor şu anda. Bunun tabii mali piyasalara etkisi var. Bunların ülkelerine dönmesi, piyasaları olumsuz etkileyecek diye söyleniyor. Tartıştığımız bir diğer önemli konu Ortadoğu'daki gelişmeler. Petrolün yüzde 55'i bu bölgede üretiliyor. İsyanların etkisi ne olacak? Petrol fiyatları 100 dolar ve yeni normal seviye oldu ve bu bizim gibi enerji ithal eden ülkeler için çok önemli.

Türkiye ile ilgili ne gibi tespitleriniz oldu?
Türkiye 2010'u çok başarılı geçirdi. Kamu borcunun GSMH'ye oranına, işsizlik ve büyüme oranına baktığınızda çok iyi bir yerde. Ama Türkiye'nin en önemli konusu cari açık. İhracatın artması bizim için önemli. Fakat 2010'da cari açığın GSMH'ye oranı yüzde 6.6 oldu. Ama bunun yüzde 4.4'ü enerji ithalatından geliyor. 2011 yılında cari açık GSMH'nin yüzde 7.4'ü gibi olacak ve bunun 5.4'ü yine enerjiden. Yani Türkiye'nin cari açığındaki önemli meselelerinden biri enerji oldu. Biz hiçbir şey yapmasak bu yıl yüzde 5.5 civarında bir açıkla başlayacağız. Dolayısıyla enerji üretimi ve yenilenebilir enerjiye yatırım çok önemli.

Türkiye ekonomisinde cari açığın dışında sizce önemli diğer konular neler?
Tasarruf konusu çok önemli. Türkiye'nin büyümesinin sürdürülebilir olması için tasarruf oranın GSMH'deki payı arttırılmalı. Hindistan'da GSMH'deki tasarruf oranı yüzde 35, Türkiye'de ise yüzde 12.6. Yatırım oranımız yüzde 18, çok düşük. Bunu arttırmalıyız ki yabancı sermayeye çok fazla ihtiyaç duymayalım.

Türkiye ekonomisinde sıçrama taşı sizce nedir?
Türkiye'nin reytingi çok önemli. Seçimlerden sonra reyting alırsa bambaşka olacak her şey. Bugün Türkiye'nin notu yatırım yapılacak seviyenin altında olduğu için ülkeye girmeyen birçok fon var. Hak ettiğimiz yeri göstermiyor bu reytingler. Yurtdışında çok büyük sermaye var. Özellikle dev Amerikan şirketlerinde çok büyük para var. Bu parayı gelişmekte olan ülkelere yatırıyorlar.

Ortadoğu'daki kaos konusunda S. Arabistanlı Lubna Olayan ne düşünüyor?
Sadece Olayan değil danışma kurulundakiler, Ortadoğu'da isyanlar Suudi Arabistan, Katar, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri'ne sıçramadığı sürece en az hasarla atlatılır görüşünde.

Avrupa'daki iyileşme bize yarar
Türkiye'ye bakınca ekonomik tablo pozitif anlamda değişiyor mu?
Türkiye'yi çok iyi görüyorum. Pozitifim. Bankacılık sektörü başarılı performans gösterdi. Danışma Kurulu'muz çok şaşırıyor. Sektörün sermaye yeterlilik ortalaması yüzde 21, kârlılığı çok yüksek. Ülke de sektör de çok iyi bir yerde. Türkiye fazla borçlu bir ülke değil. Türkiye'nin yapacağı büyümeyi sürdürülebilir kılarak, cari açık konusuna dikkat etmek ve tasarrufları artırmak.

Avrupa'da neler olacağını öngörüyorsunuz?
Avrupa'daki gelişmeleri iyi görüyorum. Ekonomik sorunları ABD'ye göre daha iyi çözebilecek görünüyor. Almanya ve Fransa'nın ekonomilerinin büyük ve kuvvetli olmasından dolayı iyi görüyorum Avrupa'yı. Avrupa'nın iyi olması bizim de işimize geliyor. Faizlerin Avrupa'da yükselmesinden dolayı euronun da değerli olmasını bekliyorum. Bunlar bize yarayacak.

'Soruşturma konusu bir bulut gibi sektörün üstündeydi'
Rekabet Kurulu'nun bankacılık sektörüne verdiği cezalarla ilgili sizin yorumunuz nedir?
Rekabet Kurulu kararı 10 Mart'ta açıklanacaktı, 8'ine çektiler. Çok iyi oldu bu. Çünkü cezanın miktarının ne olacağı ve nasıl bir ceza olacağı bilinmiyordu. Bu da bir bulut gibi sektörün üstünde duruyordu. Özellikle yabancı yatırımcılar her şeyden nem kaparken bu iyi olmuyordu. Bize henüz tebliğ gelmedi, kararın önden açıklanması iyi oldu. Çok rakam uçuşmuştu havada. Şimdi konuşulan rakam ilk tahminlere göre çok daha iyi. Gördüğümüz rakam aşağı yukarı 12 milyon lira civarı.

Ceza miktarını fazla bulmadınız mı?
Hukukçularımız bakacak ve değerlendirmeyi ona göre yapacağız. Rekabet Kurulu bağımsız bir kurul, olması gerektiği gibi. Ona da saygı göstermek lazım. Serbest ekonomide bağımsız kurullar çok önemlidir. Rekabet Kurulu kendi görevi dahilinde yapması gerekeni yapmıştır. Bankalar da rekabetçidir. Kendi savunmalarını yapmıştır. Doğal buluyorum. Hiç kimse ceza sevmez ama bankalar rekabetçidir. 48 banka kaliteli bir şekilde rekabet yapıyor. Ama bir yanlış varsa o yanlışa bakılır, incelenir ve düzeltilir diye düşünüyorum.

'KOBİ'ler için yerel bankaların önemi büyük'
Bankacılıkta bir anlayış değişikliği mi söz konusu?
8-9 yıl önce global oyuncalar gelecek, bankaları satın alacak diye bakılıyordu. Artık bu kalmadı. Doğu Avrupa'da öyle ülkeler var ki bankası yok. Hep büyük yabancı bankalar gelmiş, yerel bankaları satın almış. Şimdi onların kendi sorunları olduğu için gittikleri ülkenin sorunlarına bakamıyorlar. Yerel banka olmayınca olmuyor. Dolayısıyla perakende, KOBİ dediğimiz işlerde yerel bankalar çok daha önemli.

TÜRKİYE'NİN PARÇASIYIZ
63 yıllık bir banka Akbank. 6.5 milyon müşterisi var. En yüksek piyasa değeri olan ilk üç bankadan biri. Yurtdışında da prestijimiz iyi. "Bugünden sonra Akbank'ı nerde görüyorsunuz" diyorsanız, Akbank Türkiye'nin bir parçasıdır. Türkiye çok kuvvetli bir yere gelmiştir. Türkiye nerede ise biz orada olacağız.