Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi Başkanı Jean-Claude Baumgarten, dünya turizminin 2009'da yüzde 3.5 küçüleceğini açıkladı. Global kriz her sektörü etkilerken, turizmi etkilememesi mümkün değil kuşkusuz. Peki şimdiye kadar dünya turizminin yıllık büyümesinden daha fazla büyüyen Türkiye'yi ne bekliyor? Turizm Bakanlığı, 2009'da tanıtım kampanyasına 175 milyon lira harcayacak. Ancak Maliye Bakanlığı ile toplantılar yapıldığını ve ek bütçeler hazırlandığını da duyuyoruz. Tüm bu gelişmelerin ışığında bugün İş'te Hayat'a Prof. Dr. Esra Ekmekçi'yi konuk aldım. Ekmekçi aslında vergi hukuku uzmanı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nin Maliye ve Ekonomi Bölümü Başkanı. Türkiye'nin AB sürecinde pek çok komitede görev almış, önemli raporlara imza atmış bir isim. Ama biz onu daha çok Arhan Kayar ile birlikte 1993'te İstanbul'da bir un fabrikasında kurduğu Dream Design Factory (dDf) isimli şirketi ve yaptığı turizm tanıtım kampanyalarıyla tanıyoruz. Akademik kariyeri esnasında uzun bir dönemi yurtdışında da geçiren Ekmekçi, Türkiye'nin ve özellikle İstanbul'un imajına kafa yormuş ve dDf ile 1999'dan itibaren turizm tanıtım kampanyalarını yürütmeye başlamış. dDF, bu yıl turizm tanıtım kampanyası için seçilen 6 ajans arasında yer alıyor. Ekmekçi'ye göre, krizde Türkiye'nin en büyük ilacı turizm olabilir. Peki nasıl ve neden? İşte bu sorunun cevabı için röportaja buyurun lütfen...
* 2009'a dış kaynaklı büyük bir krizle ama bir taraftan da Obama'nın ABD başkanı olmasıyla yayılan iyimser bir havayla girdik. İhracat belki bu krizde kurtarıcı olamayacak ama turizmden beklenti yüksek olabilir mi?
Tüm dünyada olduğu gibi bizde de turizmde bir daralma olacak. Ama bazı avantajlarımız var. Euro-Lira arasındaki parite önemli. Yunanistan ve İspanya'ya nazaran daha şanslı olacağız. Ama tabii fiyatların önemli olduğu bir dönem bu. Turistler seçici olacak çünkü.
FİYATA DUYARLI TURİST
Kriz dönemlerinde görünür olmak çok önemli. Turizm tanıtım kampanyası çok daha önem taşıyor bu yüzden. Bu yıl krizi Türkiye avantaja çevirmek zorunda. Biz şimdi 12 ay, dört mevsim turizm, daha yüksek profilli turiste ulaşmak, daha çok turist getirmek ve daha çok turizm geliri için yola çıktık.
* Turist daha seçici olacaksa Türkiye avantajlı olabilir mi?
Turist için fiyat önemli. Parasının karşılığını alma konusunda her zaman titiz. Ama biz hedef kitlemizi değiştiriyoruz. Daha üst profilli turiste ulaşmak istiyoruz. Daha çok harcama yapan, geldiği zaman otelde kalıp, dışarı hiç çıkmayan değil, alışverişe çıkıp, gezen hatta mücevher satın alan turisti hedefliyoruz. 2009 evet kriz yılı. Ama şahsen ben olumlu bakmak istiyorum. Avrupalı'nın seyahat alışkanlığı, yaşamsal olarak o kadar büyük bir hakkı ki, ondan vazgeçeceğini sanmıyorum. Sadece seçerken Türkiye'nin seçilmesi için yol göstermeli, turistleri Türkiye'ye çekmeliyiz. Kriz nedeniyle tekrar fiyata karşı duyarlılık başlayacak. Yılda iki kez tatil yapacaksa bu bire inecek belki. İşte o tek tatilin de Türkiye'de yapılması için uğraşıyoruz.
GÜN SAYISI DÜŞEBİLİR
* Son on yıldır Türkiye'nin turizm tanıtım kampanyasında rol aldığınız ve daha önce de kriz yıllarında bu işi yaptığınız için soruyorum. Bu kriz turizmi nasıl etkileyecek?
Biz sadece 2001 krizini yaşamadık. Daha sonra HSBC ve sinagogun bombalanması, kuş gribi ve hatta ilginçtir bir Galatasaray maçı öncesi İngiliz holiganın öldürülmesi olayı bile turizmi ciddi etkilemişti. Dolayısıyla krizlere karşı çok hızlı hareket etme, kriz dönemlerini avantaja çevirmek konusunda deneyimliyiz. Ama tabii şimdi farklı bir kriz yaşıyoruz. Bu kez doğrudan dünyanın büyük oyuncuları hasta. Önemli bir potansiyel olan Rusya krizden etkileniyor. Dolayısıyla krizden etkilenmemek mümkün değil. Geçmiş krizlerden Türkiye büyüme ivmesini kaybetmeden çıktı ancak bu güne kadar yaşananlar Türkiye'nin kriziydi. Şimdi bütün pazarlarda küçülme var. Dünya turizmi de etkilenecek. Gelen turistlerin kaldığı gün sayısı düşebilir, daha ucuz destinasyonları tercih edebilirler.
YAKINLIK AVANTAJIMIZ
Şimdi avantajlarımızı sıralıyoruz. Mesela ulaşım açısından Türkiye'nin yakınlığını vurguluyoruz. Bir de tabii tamamlanmış altyapı önemli. Bugün Türkiye'nin sahilleri ve de özellikle İstanbul'daki yatak kapasitesi, turizmdeki yetişmiş insan gücü işimizi kolaylaştırıyor. Turizmciler maraton koşucusudur. Bir de tabii Turizm Bakanlığı bürokrasisi kriz yönetiminde tecrübeli.