Diyabet yani şeker hastalığı, toplumda sık rastlanan kronik bir metabolizma ve endokrin sistem hastalığıdır.
Kısmi veya tam insülin eksikliği ya da dokuların insüline direnci, kan glikoz seviyesindeki artışa (hiperglisemi), dolayısıyla da diyabete (şeker hastalığı) neden olur. İyi kontrol edilemeyen hiperglisemi vakalarında başta ağız ve dişler olmak üzere vücudun çeşitli organ ve sistemlerinde hasarlar ya da fonksiyon bozuklukları görülür.
Yüksek kan şekeri, diş ve diş etlerinde kolayca enfeksiyon gelişmesine neden olur, bu da kan şekerinde daha da fazla artışa yol açabilir. Diyabette; diş ve diş eti sağlığı yönünden kan şekerinin mümkün olduğunca normal aralıkta tutulmasının yanında günde en az iki kez dişlerin fırçalanması, sigara içilmemesi ve yılda iki kez diş doktoru kontrolü gerekir.
Ağız sağlığı için diyabet kontrolü
İyi kontrol edilen diyabet, ağzınızın sağlıklı kalmasına yardımcı olur. Kötü şekilde kontrol edilen diyabetiniz veya yüksek kan şekeriniz varsa; ağız kuruluğunuz, diş eti hastalığınız, diş kaybınız ve pamukçuk gibi mantar enfeksiyonlarınız daha yüksek olur. Enfeksiyonlar kan şekerinizi de yükseltebileceğinden, diyabetinizin kontrol altına alınması zorlaşabilir.
Ağzınızı sağlıklı tutmak, kan şekerinizi yönetmenize yardımcı olabilir.
KULLANDIĞINIZ İLAÇLARI SÖYLEYİN
Diş hekiminizi düzenli ziyaret edin
Diyabetli kişilerin ağız enfeksiyonlarına yakalanma olasılığı daha yüksektir. Diş muayenelerini yılda en az iki kere yaptırmalıdırlar. Diş hekiminize diyabetinizin olduğunu ve hangi ilaçları kullandığınızı bildirin. Düzenli kontroller ve profesyonel temizlik, ağzınızın sağlıklı kalmasına yardımcı olabilir. Diş hekiminiz, evde diş ve diş eti bakımı için en iyi yolları öğretecektir.
Plak kontrolü
Yapışkan plak, yemek, tükürük ve bakterilerin diş minesine saldıran asitler çıkarmasından sonra dişlerinizde oluşmaya başlar. Tedavi edilmeyen plak, diş eti çizgileri altında oluşan ve diş ipi ile çıkarılması zor olan bir tartar haline dönüşür. Dişlerinizde ne kadar uzun kalırsa, o kadar zararlı olur. Plaktaki bakteri, enflamasyona neden olur ve diş eti hastalığına yol açar. Yüksek kan şekeri, diş eti hastalığını daha da kötüleştirebilir.
Günde iki kez diş fırçalama
Günde iki kez dişlerinizi fırçalamak; sadece nefesinizi taze tutmaz, aynı zamanda plak oluşturan ve enfeksiyonlara yol açabilen bakterileri ağızdan temizler. Dişlerinizi, diş fırçanızı 45 derecelik açıda tutun ve dişlerin her yerini yumuşak darbelerle fırçalayın. Diş fırçasını tutmak sizin için zorsa, elektrikli diş fırçası kullanmayı deneyin. Ayrıca diş etlerinizi ve dilinizi de fırçalayın.
Her gün diş ipi kullanın
Diş ipi, diş fırçasının ulaşamadığı yerlere ulaşabilir. Dişlerinizi her gün diş ipi ile temizleyin. Amerikan Dişhekimliği Birliği (ADA) mührünü taşıyan diş ipi ve interdental temizleyicileri kullanın. Diş ipini doğru kullandığınızdan emin değilseniz diş hekiminize sorun.
Ağız gargarası
Her gün bir anti bakteriyel gargara kullanın. Nefesinizi ferahlatır, diş eti hastalıkları ve plak birikimini önlemeye yardımcı olur. Size en faydalı gargara seçimi hakkında doktorunuzla konuşun.
Protezinizin bakımı
Gevşek olan ya da kötü bakılan protezler, ağız tahrişine ve enfeksiyonlara yol açabilir. Protezinizin uyumundaki değişikliklerden diş hekiminize bahsetmeniz önemlidir. Diyabetiniz varsa, ağzınızda pamukçuk gibi mantar enfeksiyonları olma riski yüksektir. Kötü bakım uygulanan protezler de pamukçuğa katkıda bulunabilir. Enfeksiyon riskinizi azaltmaya yardımcı olmak için protezlerinizi her gün çıkarın ve temizleyin.
Sigara ve tütün ürünleri
Tütün ürünleri (sigaralar, purolar, dumansız tütün ve borular), herkesin ağzı için kötüdür ancak diyabetiniz varsa ve sigara içiyorsanız, ağız hastalıklarına yakalanma olasılığınız daha yüksektir.
Tütün, dokuya zarar verebilir ve diş etlerinde iltihaba neden olabilir. Kemik ve doku kaybını da hızlandırabilir.
ERKEN TEŞHİS ÖNEMLİ
Ağız cerrahisi için hazırlık
İyi kontrol edilen kan şekeri, enfeksiyon olasılığınızı azaltır ve iyileşme hızını artırır. Ağız cerrahisine ihtiyacınız varsa, diş hekiminize ve cerrahınıza önceden diyabetiniz olduğunu söyleyin.
Doktorunuz, kan şekeriniz kontrol altına alınana kadar ameliyat olmanızı beklemenizi tavsiye edebilir.
Sağlığınızı korumak için 4 adım
Sağlıklı bir ağıza sahip olmanızı sağlayan adımlar, aynı anda diyabetinizi yönetmenize de yardımcı olur.
1. Sağlıklı diyetle beslenin.
2. Sigara içmeyin.
3. Diyabet ilaçlarınızı takip edin.
4. Ciddi bir probleminizi azaltmak için düzenli olarak diş hekiminize kontrole gidin.
Uyarı işaretlerini bilin
Düzenli diş muayeneleri önemlidir, çünkü diş hekiminiz herhangi bir ağrı veya semptomunuz olmadığında bile diş eti hastalığını fark edebilir. Enfeksiyonlar hızlı hareket eder. Kızarıklık, şişlik, kanama, gevşek dişler, ağız kuruluğu, ağrı veya sizi endişelendiren başka belirtiler fark ederseniz, diş hekiminizle hemen konuşun.
DİYABET HASTALARINDA İMPLANT VE CERRAHİ İŞLEMLERİ
Diyabetlilere implant yapılamayacağı gibi söylentiler dolanmaktadır. Oysa doktor kontrolü altındaki ve düzenli ilaç kullanan bir diyabet hastasına her türlü diş hekimliği uygulaması (implant dahil) yapılabilir. Ancak bunun için diyabeti bilen bir diş hekimi gerekir. Ayrıca kullanılan anestezi malzemelerinde tansiyon yükseltici etki vardır; bu nedenle operasyona başlamadan önce diş hekiminizden tansiyon kontrolü yapmasını istemek de doğru bir davranış olacaktır.
DİYABETİN AĞIZDAKİ 4 BELİRTİSİ
Diyabetli kişilerin diş eti hastalığı riski yüksektir, çünkü bu kişiler genel olarak bakteriyel enfeksiyona daha yatkındırlar ve diş etlerini istila eden bakterilerle savaşma yetenekleri azalmıştır. Yüksek kan şekerine sahip olmak, bakterileri büyümeye teşvik eder ve diş eti hastalığına katkıda bulunur. Eğer sizde de aşağıdaki bulgular varsa, diyabet hastalığınız olabilir:
1, Kırmızı diş eti, boğazda kanama veya şişme
2. Sallanan diş
3. Kronik kötü kokan nefes
4. İyi uymayan düzensiz bir protez, sürekli yanak ısırma