A&G Araştırma'nın sahibi Adil Gür, Hürriyet'e yaptığı değerlendirmede, referandumdaki "evet"lerin ve "hayır"ların sebeblerini de araştırmış.
"Evet" diyenlerin oyuna tesir eden en önemli 3 gerekçeyi şöyle sıralayabiliriz: 1) Daha fazla özgürlük talebi, 2) Darbe anayasasının değişecek olması, 3) Yargı bağımsızlığı.
"Hayır" diyenler ise, çok daha farklı saiklerle hareket ediyor. Onları yönlendiren "Hubbu Ali değil, buğzu Muaviye." Yani Ali sevgisi yerine, Muaviye düşmanlığı. (Erdoğan ve AK Parti düşmanlığı)
"Hayır oyu verdim... çünkü, 1) AK Parti'nin iktidara daha fazla yerleşmesinden endişe ediyorum, 2) Erdoğan'a karşıyım, 3) Hükûmetin yargıyı ele geçirmesinden korkuyorum."
Bence CHP'nin problemi burada. Vaad ederek değil, AK Parti'yi zem ederek oy toplamaya çalışıyor.
Pazar akşamı, Taha Akyol'un, "Eğrisi Doğrusu" programına CHP'li Sencer Ayata ve Tarhan Erdem konuk olmuşlardı. Sencer Ayata, "hayır"lardan yola çıkarak, eğitimli kesimlerin, şehirlilerin, özel sektör yöneticilerinin, serbest meslek sahiplerinin, reklamcıların, turizmcilerin CHP'yi tercih ettiğini söyledi. Ama araştırmalar, CHP'nin niçin tercih edildiğini de ortaya koyuyor. Hiç kimse, "CHP iktidarında ekonomi büyüyecek; hakça paylaşım gerçekleşecek; hastane kapılarında sürünmeyeceğiz; özgürlük sorunlarını aşacağız" filan demiyor. Yarış, sadece bu alanlarda cereyan etse ve korkular hiç gündemde olmasa, Sencer Ayata'nın sözünü ettiği eğitimli, şehirli, özel sektör yöneticileri, turizmciler vs. topluca AK Parti'ye oy atar. Çünkü, çoğu, istikrardan ve ekonomik gidişattan memnun. Üzülerek söyleyeyim: CHP, ancak korkutarak halktan destek buluyor. Bu yüzden de çıkmaz sokakta. Sencer Ayata, sosyal adalet, özgürlükler ve ekonomik büyüme gibi başlıklarda CHP'nin iddialı olması gereğinin altını çizdi. Belki, böyle bir programı kamuoyuna sunar ve ikna ederlerse, Kılıçdaroğlu ve arkadaşları bugüne kadar ulaşılamayan kesimlerin de ilgisini çeker. Baykal döneminde, korkutup, kutuplaştırarak, % 20'lik bir seçmen kitlesinin desteği alınmıştı. CHP, mevcudu kaybetmeden farklı kesimlere nasıl açılacak?
Tarhan Erdem referandumun tahlilini yaparken, "Hayır verenler, kendi hayat tarzlarının bozulacağından endişe ediyorlar. Bu kişiler, bireysel özgürlüklerine düşkün ama, meselâ, gerekirse asker yönetime el koyabilir diyecek kadar da hürriyet fikrinden uzak" diye konuştu.
Bakalım CHP, 28 Şubat sürecinden itibaren derinleşen korkularla CHP tabanında kök salan bu kitleyi darıltmadan, farklı kesimleri, daha çok özgürlük vereceğine inandırabilecek mi?