Herkes laiklik ilkesinin önemi hususunda hemfikir; anlaşmazlık muhtevada çıkıyor. Pazar, saat 12'de yayınlanan Siyaset Kazanı programında, Prof. Binnaz Toprak, Türkiye'de laikliğin sınırlarının iyi çizilmediğinden söz ederek, ABD Anayasası'ndan örnek verdi.
Bir kere, ABD Anayasası'nın başlangıç bölümü bizimkisinden çok farklı; çünkü özgürlük vurgusu yapılıyor: "Biz, birleşik devletler halkı, adaleti sağlamak, ülke içinde huzuru güvence altına almak, ortak savunmayı gerçekleştirmek, genel refahı arttırmak, hürriyetin nimetlerini kendimize ve gelecek kuşaklara temin etmek için ABD Anayasası'nı takdir ve tesis ediyoruz."
Amerikan Anayasası'na kısa bir süre sonra, din, ifade ve basın özgürlüğünü teminat altına alan şu madde (First Amendment) eklendi: "Kongre, dini bir kuruma saygı gösteren ya da serbest ibadeti yasaklayan; ya da söz özgürlüğünü, basın özgürlüğünü ya da halkın sükûnet içinde toplanma, şikâyete neden olan bir halin düzeltilmesi için hükûmete dilekçe verme hakkını kısıtlayan bir yasa yapmayacaktır."
Yukarıdaki hükümden de anlaşılacağı üzere, ABD Anayasası, din, ibadet, söz, basın ve toplantı hürriyeti ile dilekçe verme hakkının sınırlanamayacağını esas alıyor.
Biz de, laikliği yorumlarken, bu ilkenin özgürlükleri genişletmek için kabul edildiğini unutmayalım. Burada "sihirli" kelime, "mihenk taşı" özgürlüktür. Bülent Arınç'ın basite indirerek söylediği gibi, "Siz şarabınızı içersiniz, biz portakal suyumuzu."
Buradan hareketle, günlük yaşantıya gelelim: Siz evlâdınıza küçük yaştan itibaren dini eğitim aldırma, onu dindar bir kişi olarak yetiştirme hakkına sahipsiniz; biz, oğlumuz ya da kızımızın referansı İslâm değil, Atatürk ilkeleri olsun, Kur'an'dan önce, İngilizce öğrensin diye çabalarız. Kimse birbirine karışamaz ya da karışmamalıdır; zira, her ebeveyn evlâdını dilediği gibi yetiştirmekte, "yoğurmakta" serbesttir. Zaten hiçbir yasa buna kolay kolay engel olamaz. Çocukların pek çoğu üzerinde, ailede aldıkları o ilk terbiyenin izi kalır; dünyaya bakışı, anne ve babasının eliyle şekillenir.
