Kurban Bayramı'nı, önümüzdeki hafta salı günü idrak edeceğiz. Kurban Bayramı bir vefa ve fedakârlık hatırasıdır. Hz. Adem'in çocuklarından Hz. İbrahim'e, oradan Hz. Resul Efendimize kadar uzanan bir hatırası vardır bu bayramın. Allah'a teslimiyet, samimiyetle sınanma gibi... Nitekim Hz. Adem'in çocuklarından birinin kurbanı kabul olmadı. Diğerininki kabul oldu. Çünkü cimrinin, içten pazarlıkçının, hasetçinin kurbanında samimiyet yoktur. Allah da onu reddetti. Kabil'in sadakası reddedildi, Habil'inki kabul oldu. İlk cinayeti bir peygamber çocuğu, yani Kabil işledi. Ve kaybetti.
Hz. İsmail, babası Hz. İbrahim'e teslim oldu. Allah onu yüceltti ve bağışladı.
Kur'an, samimiyet ve dürüst olanları imtihanda başaranlardan sayar. Nitekim Allah'ın ete ihtiyacı yoktur. İbadetimize de ihtiyacı yoktur Allah'ın. O, bizden iyilik, dürüstlük, vefa, fedakârlık, diğerkâmlık ister, yoksa dilese nefis vermediği varlıklar yaratır ve onlar Allah'a sürekli ibadet ederlerdi. Fakat O, nefsimizin kötü arzularını yene yene Rahman'ın sevgisine ulaşmamızı yeğledi. Bu istek bizi onurlandıran bir istekti.
Düşünün bir kez, Allah bizden kulluk istedi. "Yaratan benim, bana yakarmanız yakışık kalır, başkasına değil" dedi. Her secde, her rükû, her iyilik yüceltir kişiyi. "Kurbanların ne etleri ne de kanları Allah'a ulaşmaz. O'na yalnız takva (iyi niyet, halis olmak, ihlas ve dürüstlük) ulaşır" (Hacc, 37).
İstikamet -düzgün olmakemri, son elçinin (salat ve selam O'na olsun) saçlarını ağarttı. O'nu derinden sarstı. Zira O, iman etmeyen veya iman eder görünse de inkâr sarmalına yakalanacak nesilleri gördü. Ve aynı zamanda Müslüman olsa da samimi olmayacak olanları da gördü. "Emrolunduğun gibi istikametli ol" (Hud, 112) emrinin onlara da bir uyarı olduğunu sezinledi. Ayet saçlarını ağarttı.
Dilerim bu bayram, sevgi ve kardeşlik getirsin. Günah ve hataların boyunduruğundan çıkışımızın miladı olsun. Birbirimizi tövbeye, ibadete davet edelim.

***

KURBANLA İLGİLİ MERAK EDİLENLER

Koyun kurbanında yaş aranır mı?
Kurban edilecek koyun ve keçinin 1 yaşını doldurması gerekir. Ancak semiz ve hayli gösterişli olan, 1 yaşını doldurmuş görüntüye sahip bir koyun 6 aylık olsa da kurban edilir.
Kurban edilecek sığır kaç yaşında olmalı?
Kurbanlık sığır ve manda 2 yaşını doldurmuş olmalıdır. Ancak sığırın iki ön dişinin çıkmış olması yeter, devenin de kurban olması için 5 yaşını doldurmuş olma şartı vardır.
Kurban Bayramı'nda yolcu olan -başka şehre giden- kişi kurban kesmeli mi?
Yolcu olan biri isterse kurban kesebilir. Ancak arife günü ikamet ettiği yerden ayrılmış ve Kurban Bayramı'nın 4. gününden sonra ikamet ettiği yere dönüş yapan kişi kurban kesmekle yükümlü değildir.
Kurban kesmek farz mı?
Hanefilere göre kurban kesmek vacip, Şafiilere göre ise güçlü sünnettir.
Kurban 4. gün kesilebilir mi?
Kurban Bayramı'nın birinci günü kesmek daha güzel görünmüştür. Ancak değişik sebeplerden dolayı ilk üç günde kurbanını kesemeyen bir Müslüman, bayramın 4. günü de kesebilir.
Kurban kanını çocukların alnına sürelim mi?
Kurban kanını çocukların alnına sürmek hoş olmayan bir uygulamadır. Dini bir kaynağı da yoktur. Böyle şeylerden uzak durmak lazımdır.
Bir sığırı 7 kişi ortak alabilir mi?
Bir sığıra 1'den 7'ye kadar kişi hissedar olabilir. Burada tek veya çift rakamların bir kıymeti yoktur. Yani 4 veya 5, 6 veya 7 fark etmez.
Kurban sahibinin kurbanı kesmesi daha mı faziletli?
Hayır. Kurbanı en az acıyla kesebilecek olan, o işin uzmanının kesmesi daha faziletlidir. Kesmeyi bilmeyen kişinin bunu yapması doğru değildir. Hatta kişiyi günaha sokabilir.
Keserken nelere dikkat edelim?
Hayvana acı vermeden, onu telaşlandırmadan, gözü önünde bıçak bilemeden kesmek lazım. Hayvan tam can vermedikçe derisini yüzmek, ayağını kesmek caiz değildir.
Hayvan kesilmeden bayıltılabilir mi?
Hayvan kesilmeden önce acı duymasın diye şokla bayıltılabilir. Bu kurban edilmesine engel değildir. Neticede hayvanın can vermesi şokla değil, kesilerek olacaktır. Şok belki kesilirken hayvana daha az eziyet vermeye sebep olacaktır.
5 kişi sığır aldık. Kesilmeden önce 6'ncı kişi de ortak olmak istedi. Olabilir mi?
5 kişi kurbanlık aldınız, henüz kurbanı kesmediniz, 6'ncı bir kişi diğer ortakların da müsaadesi varsa parasını ödeyerek ortak olabilir.
Biz 6 kişi kurban niyetiyle sığır aldık. Ancak 7'nci biri ibadet niyetiyle değil de et niyetiyle ortak olmak isterse hissedar edelim mi?
Hayır, bu durumda diğerlerinin kurbanı tehlikeye girer. Hanefilerin görüşü böyledir. Şafiiler ise bu konuda daha esnek davranırlar. Bunun caiz olduğu kanaatindedirler. Gücünüz yettiğince bu durumdan uzak durunuz.
Kurban gece kesilir mi?
Gündüz daha iyi olmakla beraber gece de kurban kesilebilir.
Kurbanlığım kaybolur da Kurban Bayramı'ndan sonra bulursam ne yapayım?
Bu durumda hayvanı kesmez, uygun bir yere sağ olarak bağışlarsın.
Kurban keserken abdestli olmak şart mı?
Kurban kesen kişinin abdestli olması güzel olmakla beraber şart değildir.
Ölmüş anneme kurban kesmek zorunda mıyım?
Ölmüşlerinize kurban kesmeniz sevaptır. Ama bu konuda bir vasiyetleri yoksa zorunlu değilsiniz. Ölü kurbanı diye bir kurban türü yoktur. Ama buna engel de yoktur. Hz. Ali'nin her yıl Peygamberimiz için kurban kestiğini biliyoruz.
Durumum iyi değil. Aldığım kurban bayram gelmeden öldü. Yenisini almalı mıyım?
Durumu iyi olmayan kişi, kurbanı kesilmeden önce ölürse yenisini almak zorunda değildir. Ancak kişi zengin ise yenisini alıp kurban etmelidir.
Kısırlaştırılmış hayvan kurban edilir mi?
Değişik amaçlarla kısırlaştırılmış veya burularak hadım edilmiş hayvanlar kurban edilebilir. Zira bu işlemler hayvanda bir eksiklik oluşturmuyor.
Kadınlar bayram namazı kılabilir mi?
Hz. Resulullah döneminde kadınlar, kurban ve ramazan bayramları namazlarına katılmışlardır. Ümmü Atiyye der ki: Biz kadınlara bayram gününde namaz kılmamız emredilirdi. Biz de arkada durur ve tekbir getirirdik.
Taksitle kurban alabilir miyim?
Faizli bir alışveriş olmadan fiyat belli ise taksitle kurban alabilirsiniz.
Tartı ile kurbanlık alabilir miyim?
Kilosu belli olduktan sonra gerek canlı olarak gerekse kesildikten sonra kurban belirlenen fiyattan satın alınabilir. Tartı yapılır, ancak bu arada hayvanın kellesi, paça ve sakatatı da tartıya ilave edilir. Buna göre de kurbanın parası satıcıya verilir.
Kurbanın hangi organları yenmez?
Hayvanın ödü, bezeleri, idrar torbası, yumurtaları harama yakın mekruhtur, yenmez. Hayvanın akan kanı haramdır.
Bir yıl önce koyun aldım. Kurbana kadar sütünden yararlandım. Şimdi keseceğim. İçtiğim sütler helal midir?
Daha önce almış olduğunuz hayvanın sütünden kesilinceye kadar yararlanabilirsiniz. Ancak kurban için aldığınız bir koyunun sütünü de kesilinceye kadar dağıtmanız gerekiyor.
Kadın kurban kesebilir mi?
Bu konuda bilgili olan bir kadının kurban kesmesinde dini açıdan sakınca yoktur.
Haram parayla kurban kesilir mi?
Haram parayla kurban kesilmez. Bundan sevap beklenmez. Zira Kur'an-ı Kerim'de yüce Allah helal yememizi emretmiştir (Müminun, 51; Bakara, 172).
Hangi hayvan kurban olmaz?
Hayvanda önemli olan bir kusur varsa o kurban olmaz. Zira adanmış olan kurban özel olmalıdır. İyi olan şeyi adamak doğrudur. Çok hasta, çok zayıf, bir veya iki gözü kör, boynuzundan biri ve ikisi kökünden kırık, kuyruk veya dili kesik yahut yarıdan fazlası kesik hayvan kurban olmaz. Ancak semiz olsun diye kuyruğu burulmuşsa sakınca oluşturmaz. Memelerinin en azından yarısı olmayan veya dişlerinin çoğu sökük olan hayvan kurban olmaz.
Hacda kesilen kurban ile evimizde kestiğimiz kurban aynı mı?
Hicretin ikinci yılından itibaren Peygamberimiz kurban kesmeye başladı. Hac ise çok daha sonra emredildi. Hacdaki kurban ile evimizde kestiğimiz kurbanı karşılaştırmamak lazımdır.
Not: Pazartesi gününü salıya bağlayan gece (arife gecesi) saat 00.20 civarında kurbanla ilgili bütün bilgileri ATV'de vereceğim. Arife gecesi ATV'deki bayram özel programını kaçırmayın.