Türkiye'nin İdlib'de yürüttüğü Bahar Kalkanı operasyonundan bu yana Suriye'de aslına bakarsanız pek ciddi bir değişim yok. Farklı grupların zaman zaman birbiriyle yaşadıkları sınır çatışmalarını falan saymazsanız iç savaşın durulduğunu söyleyebilirsiniz.
Bunun en temel sebebi, tarafların kendilerine ait güvenli alanlar inşa etmiş olması. Buna "alan kontrolü" diyoruz. Askeri bir eylem ama çoğunlukla siyasi ve diplomatik gerekçelerle ayakta durur. Mesela, rejim İdlib'e karşı daha fazla saldırgan bir tutum takınmıyorsa bu çoğunlukla siyasi bir karara bağlı diplomatik uzlaşının bir sonucudur.
Yani aslında Suriye iç savaşını sonuçlandıracak bir askeri sonuç yok ortada. Taraflar birbirlerini askeri anlamda tüketmiş değil. Bir taraf tüm diğerlerini etkisizleştirmiş de değil. Kısaca söylemek gerekirse iç savaşın sonuçlanması için askeri şartlar oluşmadı. Bu nedenle Suriye iç savaşının ne yöne evrileceğini görmek için siyasi şartlara bakmak daha uygun olacaktır.
Türkiye, Rusya ve ABD arasında varılan yarı resmi uzlaşı bozulmadıkça askeri hareketlilik çok beklenmez. Bu ülkelerin de şimdilik Suriye sahasında birbirlerinin ayağına basmak niyetinde olmadığını düşünecek olursak bilinçli bir tırmanışın olabileceğini pek sanmıyorum.
Ancak Rusya'nın Ukrayna macerasının ne şekilde sonuçlanacağını görmek lazım. Şimdilik askeri olarak saplandığını görüyoruz. Fakat bunun siyasi ve ekonomik sonuçlar üretmesi biraz zaman alacaktır ve çoğunlukla Batılı ülkelerin baskıyı ne kadar sürdüreceğiyle ilişkilidir.
Gerçekten ABD'nin uğraştığı gibi siyasi ve ekonomik bir tecritle sonuçlanacak olursa Rusya, Suriye'de de devre dışı kalabilir. O zaman önümüze iki ihtimal çıkar.
Birincisi, ABD'nin Rusya konusunda Putin'i de devirmek gibi tüm beklentilerin gerçekleşmesi. Bu ABD ile Rusya'nın sorunsuz hale gelmesi demektir. Türkiye'nin Suriye için en kötü senaryosu olur. İkincisi, Batı ne kadar bastırsa da Rusya'yı kontrol edemediği bir durum çıkabilir. Rusya ekonomik bir çöküntü yaşasa da belki Putin, Ermenistan'daki Paşinyan gibi, Rusya'nın başında kalabilir. Bu da ABD'nin Rusya ile işinin bir türlü bitmemesi demektir.
İşte böylesi dengeli bir sonuç çıkarsa Türkiye hem Suriye'de hem Türk- Amerikan ilişkilerinin tüm maddelerinde ciddi anlamda rahatlayacaktır. Ben ikinci senaryonun çok daha muhtemel olduğunu düşünüyorum. Bu nedenle Rusya önümüzdeki dönemde Suriye sahasında zemin kaybedecektir.
İşte bu şartlar altında Suriye'yi yeniden hesaplamak gerekecek. Çünkü Türkiye önemli bir inisiyatif kazanacak. Bunu nasıl avantaja çevireceği ayrı bir mesele ama ben umutluyum. "Rusya giderse ABD güçlenir" diyenlere pek bakmayın. Biz ABD'ye karşı kazanırken bile Ruslar önümüzü kesiyordu. Ruslar, Suriye'de PKK'ya karşı veya ABD'ye karşı tek bir adım bile atmamıştı. Biz PKK'yı temizlerken Amerika'nın boşaltmak zorunda kaldığı alanları Ruslar dolduruyordu. Unutmayın!
Bu köşe yazısını aşağıdaki linke tıklayarak sesli bir şekilde dinleyebilirsiniz