Yapraklar renk değiştirmeye, kalın kıyafetler dolaplardaki yerlerini almaya başladığından beri birçok insanın ruh hali de değişmeye başladı. Güneş ışığının daha az kendini göstermesi, kapalı alanlarda daha fazla zaman geçirmeyi teşvik ediyor.
Erken saatlerde eve kapanmak bazıları için 'mevsimsel duygu durum bozukluğu' belirtileri ile sonuçlanabiliyor. Mevsimsel duygu durum bozukluğu, mevsimsel depresyon olarak da tanımlanabilir. Bu bozukluğu yaşayan kişiler günlük rutin işlerini yürütemeyecek kadar enerjisiz hissedebilir, sosyal hayattan kendini soyutlayabilir veya konsantrasyon sorunu yaşayabilir. Sıcak havaları ve gün ışığını özlemekten öte depresyon benzeri belirtiler gösteriyorsanız mevsimsel duygu durum bozukluğu ile uğraştığınızı söylemek mümkün. Depresyondan farklı olarak mevsimsel duygu durum bozukluğu genellikle sonbahar ve kış mevsimlerinde ortaya çıkar, yaz mevsimi başlangıcına kadar devam edebilir. Araştırmalara göre bu durumu tetikleyen birincil neden insanların gün ışığındaki azalmaya verdiği tepki.
Neden böyle bir tepkinin ortaya çıktığı kesin olarak bilinmese de mevsimsel duygu durum bozukluğu yaşayan kişilerde görülen bazı ortak biyolojik durumlar var. Ruh halinde büyük rol oynayan ve iyi hissettiren bir hormon olan serotonin seviyeleri kış aylarında daha düşük olabiliyor. Bazıları kışın daha fazla melatonin hormonu üretebiliyor ki bu da uyku hali ve uyuşukluk hissini beraberinde getiriyor. Bazı araştırmalara göre de depresyon belirtileriyle bağlantılı olan D vitamini eksikliği sorumlu.
KADINLARDA 4 KAT DAHA FAZLA
Genel olarak genç yetişkinlerin mevsimsel duygu durum bozukluğu ile karşılaşması daha olası. Kadınlarda erkeklere oranla dört kat daha fazla görülüyor. Ailede görülen zihinsel bozukluklar da mevsimsel duygu durum bozukluğu riskini artırıyor.
Mevsimsel duygu durum bozukluğu da diğer zihinsel problemler gibi herkeste farklı şekillerde görülebilir. Bu durumun tanısını koymak için kasvetli günlerde yaşanan düşük motivasyon yeterli değil, en az iki yıl boyunca mevsimsel olarak sorun yaşayan kişilere mevsimsel duygu durum bozukluğu teşhisi konabilir.
YAYGIN OLARAK GÖRÜLEN BELİRTİLER
En az iki hafta boyunca her gün veya çoğu günde şiddetli depresif belirtiler hissediyorsanız mevsimsel duygu durum bozukluğu yaşıyor olabilirsiniz. Kış aylarında görülen mevsimsel duygu durumu bozukluğunun belirgin olarak görülen bazı semptomları vardır.
SÜREKLİ YORGUNLUK HİSSİ: İyi bir gece uykusundan sonra bile gün boyu uykusuzluk görülebilir.
İŞTAH ARTIŞI VE AŞIRI KARBONHİDRAT TÜKETİMİ: Karbonhidrat tüketimi vücuttaki serotonin seviyelerini yükseltebiliyor. Bu nedenle daha iyi hissetmek için yemek yeme miktarı artabiliyor.
KİLO ALMA: Düzenli bir rutine ayak uyduramayacak kadar yorgun hissetmek ve yeme alışkanlığının değişmesi beraberinde kilo alımını da getirebiliyor.
İZOLE OLMA DÜRTÜSÜ: Soğuk havaların da etkisiyle eve kapanmak normal görünse de çoğu kişi sosyalleşmekten ve başka insanların etrafında olmaktan kaçınma eğilimi gösterebiliyor.
KENDİNİZİ İYİ HİSSETMEK İÇİN YAPMANIZ GEREKENLER
Mevsimsel duygu durum bozukluğu yaşadığınızı düşünüyorsanız moralinizi yükseltmek için bazı adımlar atabilirsiniz.
Güneşli günleri ziyan etmeyin. Güneşli günlerde yürüyüşe çıkmak vücudun ihtiyaç duyduğu D vitamini takviyesi sağlar ve belirtileri hafifletmeye yardımcı olur.
Yaşam alanınızı aydınlık tutun. Kasvetli havalar serotonin üretimini azalttığından mümkün olduğunca gün ışığından faydalanın. Gün ışığının yetersiz kaldığı zamanlarda mavi ışık yayan cihazları deneyebilirsiniz.
Yeni sporları deneyin. Kış mevsiminde yapılabilecek farklı sporlar motivasyonunuzu artırabilir. Kayak, snowboard veya buz pateni gibi hobiler edinmek kış aylarını heyecanla beklemenizi sağlayabilir.
Papatya çayını deneyin. Yapılan bir araştırmaya göre papatya özü, anksiyete bozukluğu belirtilerini azaltmaya yardımcı olabiliyor.
Çevrenizdeki psikolojik havayı kontrol altında tutun. Hava durumunu kontrol edemezsiniz ama sizin havanızı etkileyecek bir çevreyi kontrol edebilirsiniz. Evinizde veya ofisinizde renkli objeler bulundurmak, duvarları açık renge boyamak ve yaz mevsimini hatırlatacak tablolarla süslemek moralinizi yükseltebilir.
Gönüllü olun. İhtiyacı olan insanlar için erzak veya kıyafet yardımı yapan, hayvan barınaklarında veya besleme noktalarında görev alan kişi ya da kurumlarla iletişime geçerek kendinize bir görev verin. Gönüllü çalışmalarda bulunmak ruh halini geliştiren ve herkes için olumlu sonuçları olan bir yöntem.
Uzmana danışın. Tüm bunları deniyor ve yine de iyi hissedemiyorsanız bir uzmana danışmaktan çekinmeyin.