Kilo vermek genel olarak zor bir durumdur. 15-44 yaş arasındaki her 10 kadından birini etkileyen polikistik over sendromlu (PKOS )kadınlar için daha da zordur. Vücutta meydana gelen bu hormonal dengesizlik nedeniyle sağlıklı bir kiloya ulaşma hedefi yorucu olsa da imkansız değildir.
Polikistik over sendromundan muzdarip kadınlarda yiyecekler metabolize edilir ve bu da kilo verme yeteneğini etkiler. Bu durumda kilo vermek için daha fazla çaba sarf etmek gerekir. Anlaması gereken en önemli nokta ise yiyeceklerin vücudunuzda nasıl işlendiğidir.
BİRÇOK HORMONU ETKİLİYOR
Polikistik over sendromu tek bir hastalık değildir. Çeşitli vücut işlevlerinden sorumlu olan birçok hormonu etkiler. Yumurtlamanın yavaşlamasına ve hatta durmasına neden olabileceğinden kısırlığın önde gelen nedenlerinden biridir.
Öne çıkan belirtileri arasında düzensiz adet döngüsü yer alır. Yumurtlama bozukluğu (disfonksiyonu), hiperandrojenizm, kadınlarda androjen yani erkeklik hormonlarının yapımının artış göstermesi ve yumurtalıklarda kist gelişmesi durumları da diğer belirtiler arasında. Ancak polikistik over sendromuna sahip her kadının yumurtalıklarında kist oluşmayabilir.
Polikistik over sendromu diyabet, yüksek tansiyon, sağlıksız kolesterol seviyeleri, uyku apnesi, depresyon, anksiyete ve endometriyal kanser gibi sağlık sorunlarına da yol açabilir.
Polikistik over sendromunda kilo sorunu yaşamanın ana nedeni insülin direnci ile ilgilidir. İnsülin direnci, karbonhidratlar normal şekilde işlenmediğinde ortaya çıkan bir durumdur. Bu da kilo kontrolüne müdahale edebilir ve yağ depolanmasına neden olabilir. Açlık hormonlarında bir dengesizlik ortaya çıkar ve kan şekeri seviyelerinin gün boyunca yükselmesine ve düşmesine neden olur. Sonuç olarak, polikistik over sendromlu kadınların aşırı yeme bozukluğu geliştirmesi sıklıkla karşılaşılan bir durumdur.
YAŞAM TARZINIZI DEĞİŞTİRİN
İnsülin direncinizi artırırken ve belirtilerinizi de kontrol altında tutup kilo vermeniz mümkün. Öncelikle yapmanız gereken kişiselleştirilmiş yaşam tarzı değişiklikleri belirlemektir. Yapılabilir, eğlenceli ve sürdürebileceğinizden emin olduğunuz küçük adımlarla başlayacağınız kademeli değişiklikler yaparak bir ömür boyu sürecek alışkanlıklar geliştirmelisiniz.
Bunların yanında rafine karbonhidrat ve şeker tüketiminin sınırlandırılması gibi bazı kırmızı çizgiler belirlemeniz gerekiyor. Beyaz ekmek ve makarna gibi rafine karbonhidratlar kan şekerinin hızla yükselmesine ve düşmesine neden olarak açlığı tetikler. Bu kısır döngüye kapılmamak için insülini stabilize edebilecek düşük glisemik indeksli bir beslenme alışkanlığı edinmek gerekir.
SAĞLIKLI ALIŞKANLIKLAR EDİNİN
Protein ve yağın tokluk için gerekli olduğunu herkes tarafından biliniyor. Bu nedenle her öğünde ve atıştırmada her ikisinden de tüketmeye çalışın. Yemeklerde daha az tuz kullanın, limon suyu, taze otlar ve diğer baharatları deneyin.
Açlık ile bir şeyler yeme isteği arasındaki farkı iyi anlayın. Benzer hissettirseler de açlık daha genel bir duygu, yeme isteği ise belirgin bir yiyeceğe deyim yerindeyse aşerme duygusudur. Açlık boş midenin verdiği fizyolojik bir tepkidir, yeme isteği ise duygusal olarak yönlendirilir.
Bir egzersiz programı oluşturun ve düzenli olarak devam edin. Düzenli egzersiz, kan şekerini düzenlemeye, kalp hastalığı ve diyabet riskini azaltmaya yardımcı olur ki polikistik over sendromlu kadınlar bu rahatsızlıklarla ilgili risk altındadır.
Sağlıklı yaşam tarzı değişikliklerinin yanında polikistik over sendromunu kontrol altında tutmak için çeşitli ilaçlar mevcut. Doktorunuz sizde ortaya çıkan durumlara göre en uygun tedavi yöntemini belirleyecektir. Bununla birlikte yine doktorunuza danışarak alabileceğiniz gıda takviyeleri de işinizi kolaylaştırır.
Beslenme, egzersiz ve ilaç tedavisinin yanında polikistik over sendromu nedeniyle kilo almayı önlemek için stresinizi yönetmeniz de önemli. Meditasyon ve yoga gibi zihinsel egzersizler yaparak stresinizi azaltabilirsiniz. Düzenli ve yeterli uyumayı da ihmal etmeyin.
DÜŞÜK LİF VE MAGNEZYUMLA İLİŞKİLİ
2019 yılında yapılan bir araştırma, düşük lif ve magnezyum alımının polikistik over sendromu ve hiperandrojenizm yani kadınlarda androjen, erkeklik hormonlarının yapımının artış göstermesi ve yumurtalıklarda kist gelişmesi durumuyla ilişkili olduğunu öne sürüyor. Bu, sebze ve meyveler, kepekli tahıllar ve baklagiller gibi karmaşık karbonhidrat kaynakları olan yiyecekleri tercih etmeniz gerektiği anlamına geliyor. Bu tür karbonhidratların yüksek lif içeriği nedeniyle sindirimi daha uzun sürer, böylece kan şekerini stabilize etmeye ve daha uzun süre tok kalmaya yardımcı olur.
POLİKİSTİK OVER SENDROMU BELİRTİLERİ
Kişiden kişiye değişiklik gösterse de bu durumlar sıklıkla karşılaşılan belirtiler arasında yer alır:
Yüz, çene ve diğer vücut bölgelerinde aşırı kıllanma, (Bu durum kadınların yüzde 70'inde ortaya çıkabiliyor)
Yüz, çene, göğüs ve sırt bölgelerinde kistik akne oluşumu,
Saç dökülmesi,
Boyun çevresi, kasıklar ve göğüs bölgesi cilt dokusunda koyulaşma,
Koltuk altı ve boyun bölgesi cilt dokusunda lekelenmeler.