Duygusal yeme bozukluğu olarak adlandırılan sorunla karşılaşan kişiler stresli, endişeli, depresif, üzgün, gergin veya sıkılmış hissettiklerinde hatta olumlu bir şeyi kutlamak için bile yemek yemeye yönelebilir. Stresli bir gün geçirmeyen yoktur. Böyle zamanlarda rahatlamak için ne yaptığınızı bir düşünün. Belki farkına varamıyorsunuz ama çoğunlukla yemek yemenin verdiği rahatlığa sığınıyorsunuz. Vücut, işlevlerini yerine getirebilmek için yiyeceklerden gelen besinlere muhtaç. Karnımızın acıkması bir nevi vücudun besin çağrısı. Ancak açlık hissetmediğimiz zamanlarda da ağır yemeklere veya atıştırmalıklara yönelme eğilimi gösterebiliyoruz. Bu durum bir noktaya kadar normal karşılanabilir. Fakat duygusal dalgalanmaların neden olduğu yemek yeme eğilimi mutlaka kontrol altına alınmalı.
NEYİ NEDEN YİYORSUNUZ?
Bu yazıda ele alacağımız stres kaynaklı yeme bozukluğu genellikle sıkıntı veren bir olayın ardından rahatlama hissinin yiyeceklerde aranması olarak tanımlanır. Bu durum, tüketilen yiyecek çeşitliliğinin azalmasına ve yetersiz beslenmeye neden olabilir. Hangi durumlarda ne yediğinizi ve neden yediğinizi bir düşünün. Eğer stresle başa çıkma yöntemi olarak yiyeceklere yöneldiğinizi düşünüyorsanız bu durumu düzeltmek için bazı önlemler almanız gerekebilir. Bu önlemlerin neler olduğuna da değineceğim ancak öncelikle belirtmek isterim ki duygusal yeme bozukluğundan şikayetçiyseniz ve tek başınıza üstesinden gelemiyorsanız yardım almaktan çekinmeyin. Hem beden hem de ruh sağlığınız için yardım almanız emin olun birçok açıdan size iyi gelecektir.
GÜNLÜK TUTMAK İYİ GELİYOR
Uzmanlara göre kağıt ve kalem kullanarak bir şeyler yazmak stresi azaltmada büyük rol oynuyor. Mesela gün içinde stres yaşamanıza neden olan durumları yazın. Bu olaylara farklı bir açıdan bakmanıza ve tam olarak hangi sebepten dolayı stres yaşadığınızı belirlemenize yardımcı olabilir.
YÜRÜYÜŞ YAPIN
DUYGUSAL bir sebepten ötürü yeme dürtüsü geliyorsa dışarı çıkın, yürüyün ya da koşun. Bu tarz bir egzersiz rahatlamayı sağlayan endorfin hormonu salgılanmasını tetikler. Hatta ruh halinizi ve beden sağlığınızı stabil tutmak için her gün düzenli egzersiz yapmayı alışkanlık haline getirin. Stresli zamanlarınızı atlatmak için sıcak bir duşu da egzersizin ardına bağlayabilir ve rahatlık hissini artırabilirsiniz.
HOBİ EDİNİN
ELLERİNİZİ ve zihninizi meşgul edebileceğiniz eğlenceli bir hobi bulun. Boyama, örgü, puzzle gibi uğraşlar beyninizi yiyecek düşünmekten uzaklaştırabilir.
NARENCİYE SOYUN
ALAKASIZ bir durum gibi gelebilir ancak narenciye soymak küçük bir gevşeme tekniğidir. İki elinizi birden kullanmalısınız ki bu da yaptığınız her şeyi bırakmanızı gerektiriyor. Ayrıca narenciye kokusunun gevşeme hissini tetiklediği düşünülüyor. Güzel kokuyu ciğerlerinize doldurun ve acele etmeden meyvenizi yiyin. Sağlıksız atıştırmalıklara ihtiyacınızın kalmadığını göreceksiniz.
VÜCUDUNUZU DİNLEYİN
DUYGUSAL kaynaklı sebepler genellikle sağlıksız atıştırmalıklara yönelmeye neden olur. Ancak araştırmalar bu tarz yiyeceklerden alınan zevkin ve rahatlama hissinin yalnızca 3 dakika sürdüğünü gösteriyor. Bu süreyi aklınızdan çıkarmayın ve 3 dakikadan daha uzun süre sizi neyin daha rahat hissettireceğini düşünün. Muhtemelen bunun patates cipsi olmadığını göreceksiniz. Bir şeyler yemek istediğinizde; 'Gerçekten aç mısınız?', 'Vücudunuzun o yiyeceğe neden ihtiyacı var?', 'Yediğinizde daha iyi hissedeceğinizi mi düşünüyorsunuz?' sorularını yanıtlayın. Cevaplar duygusal olarak yeme ihtiyacınızın farkına varmanıza yardımcı olur.
BİR BARDAK BİTKİ ÇAYI VEYA SU İÇİN
STRESLİ hissettiğinizde bir bardak su içmek rahatlamayı başlatmanın iyi bir yolu. Açlık belirtileri de bu sayede kontrol altına alınmış olur. Aynı şekilde bitki çayları da stres anında yardımınıza yetişebilir. Rahatlatıcı etkiye sahip tarçın veya papatya gibi bitki çayları tercih edebilirsiniz. Çayınızı hazırlayın ve her ne yapıyorsanız ara verip kendinize sakinleşmek için zaman tanıyın.
SAĞLIKLI ATIŞTIRMALIKLAR BULUNDURUN
STRESE tepki olarak yemeye meyilliyseniz evinizde bir abur cubur çekmecesi olduğunu biliyorum. Stres anında kendinizi abur cuburların başında buluyorsunuz. Bu durumun önüne geçmek için evinizde havuç, elma veya kereviz gibi düşük kalorili yiyecekler bulundurun. Fiziksel olarak gerçekten açsanız bu durum da stresi tetikleyebileceğinden normal öğününüzü yiyin. Haftada bir kez de en sevdiğiniz atıştırmalığı atıştırmakla kendinizi ödüllendirin, tabii aşırıya kaçmamak kaydıyla.
ÖĞÜNLERİ KAÇIRMAYIN
STRES yönetimi için iyi beslenmek önemli. Vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineraller için düzenli aralıklarla sağlıklı yiyecekler tüketilmesi gerekiyor. Eğer bir öğün atlarsanız ve çok uzun süre aç kalırsanız stres hali tetiklenir. Böyle durumlar için yanınızda çiğ kuru yemişler ve kuru meyveler bulundurun. Uzun süre aç kalmak kan şekerinin düşmesine, bu durumda tercih edilen atıştırmalıklar kan şekerinin ani yükselmesine neden olur. Bu durum duygusal durumu da etkiler. Yani duygusal yeme bozukluğuyla mücadele ederken öğün atlamak iyi bir şeçim sayılmaz