Kadınların korkulu rüyalarından biri meme kanseri... Mamogram taramasının ardından kanserle ilişkisi olmayan bulgular yaygın olarak görülebiliyor, çoğu zaman endişe gerektirmeyen bir durum. Ancak bazı iyi huylu meme hastalıkları kanser riskini artırabiliyor.
Kendinizi meme kanserine karşı sık sık muayene etmelisiniz. Meme çevresinde bir kitle bulduğunuzda, doktorunuzun önereceği ilk şey kanserli bir doku olup olmadığını anlamak için biyopsi yapmak olacaktır. Endişelenmeyin, istatiksel olarak bakıldığında kitlenin kanser olmama ihtimali çok yüksek. Meme biyopsilerinin yaklaşık yüzde 80'i negatif çıkar. Ne var ki böyle bir durumda içiniz tamamen rahat olsun da diyemem. Memede anormal şekilde büyüyen kanserli olmayan bir kitle, başka meme hastalıklarının habercisi hatta kanser riski için belirleyici olabilir.
HASTALIK GEÇMİŞİ VARSA
Memede ortaya çıkan kanserli olmayan bir kitle çoğu zaman zararsızdır. Sıvı dolu kistler veya hormonal olarak yönlendirilebilen meme dokusunun kalınlaşmış alanları gibi çoğu kanserli olmayan durum meme kanseri riskini artırmaz. Ancak daha az yaygın olan diğer iyi huylu meme koşulları biraz daha fazla dikkat gerektirir.
Yapılan bir araştırmaya göre, kanserli olmayan meme değişiklikleri, ailesinde meme kanseri öyküsü olan kadınlarda daha yaygın ortaya çıkıyor. Çalışma, İsveç'te tarama mamogramları uygulanan 40 ila 69 yaş arasındaki 61 bin 617 kadınla yapıldı. 5 bin 341 kadının, ortalama 35 yıllık takip süresi boyunca iyi huylu meme rahatsızlıklarına sahip olduğu bulundu.
Araştırmacılar, bazı faktörlerin iyi huylu meme sorunları riskinin artmasıyla bağlantılı olduğunu buldu. Ailesinde meme kanseri öyküsü olan premenopozal kadınların, kanserli olmayan anormal hücre büyümesi geliştirmesi ihtimalinin iki kat daha fazla olduğu görüldü. Bu durum meme kanseri riskini de artırabilecek bir faktör. Menopozdan sonra hormon kullanan kadınların, hormon kullanmayan kadınlara kıyasla, kanser riskini artırmayan iki iyi huylu duruma ek olarak daha yüksek anormal hücre büyümesi oranlarına sahip olduğu görüldü. Çalışma ayrıca obezite, doğum yapmamış olmak ve doğum kontrol hapı kullanmak gibi bazı faktörleri de daha düşük iyi huylu meme koşulları oranlarına bağladı.
İYİ HUYLU OLSA DA TAKİP EDİN
Doktorların en çok üzerinde durduğu alan; proliferatif lezyonlar diye adlandırılan büyüme alanlarıdır. Buradaki olumsuz ilerlemeler meme kanseri riskinin arttığına işaret eder. Bu lezyonların normal olanlardan daha hızlı büyüyen hücreler içermesi, hücrelerin bölünerek çoğalmasına ve kansere dönüşmesine yol açar.
Süt kanallarında veya süt bezlerinde oluşabilen hiperplazi olarak bilinen hücrelerin aşırı büyümesi en yaygın görülen proliferatif tiplerinden biridir ve ikiye ayrılır. Basit hiperplazi, hücrelerin anormal büyümesiyle kendini gösterir, ancak hücreler mikroskop altında normal görünür. Meme kanseri riskini artırabilir, ancak atipik hiperplaziden daha az risklidir. Atipik hiperplazide büyüyen hücreler kanser olarak kabul edilecek kadar anormal olmayabilir.
Meme kanseri riskini artırabilecek birkaç proliferatif türü daha var. Kompleks fibroadenomlar adı verilen en yaygın iyi huylu meme tümörü tipinin küçük bir alt kümesi, riski artırabilir. Memede süt üreten keselerin genişlemesi ile sklerozan adenoz ve memede yara izi görümüne neden olan büyümeler az da olsa risk taşıyor.
Ayrıca intraduktal papillomlar denilen süt kanallarındaki küçük büyümeler genellikle zararsız kabul edilir, ancak anormal hücreler içeriyorlarsa veya tipik olarak beş veya daha fazla sayıda büyüme varsa daha fazla endişe kaynağı olabilir.
Sıraladığım bu faktörler çoğu kadında ortaya çıkabiliyor ancak bu koşullara sahip tüm kadınların meme kanserine yakalanacağı anlamına gelmiyor. Sadece tedbiri elden bırakmayın, erken teşhis hayat kurtarır.
