Türkiye, tarihinin en büyük depremini yaşadı. Ülke olarak zor bir süreçten geçiyoruz. Depremin psikolojik etkilerini ve neler yapılabilir konularını İstanbul Üniversitesi'nden Çocuk Üniversitesi Danışma Kurulu Üyesi Psikolog Yeliz Arda ile değerlendirdik. Yeliz Hoca, böyle durumlarda sosyal medyanın hem hayat kurtarıcı hem de zarar verici olabileceğini belirtti.
Yeliz Hoca'ya göre, "Travmatik olaya doğrudan maruz kalan değil, olaya şahit olan ya da yazılı ve görsel basın aracılığı ile izleyen kişilerin travmatize olması" durumu da kişiler üzerinde ciddi olumsuz psikolojik etkiler oluşturabiliyor. Buna "İkincil travma" deniyor. Afet sonrasında vermiş olduğumuz tepkilerin "Anormal bir duruma vermiş olduğumuz normal tepkiler" olduğunu unutmamamız gerekiyor. Afet bölgesinde birçok insanın elinden geldiğini yaptığını unutmamalıyız. Özellikle afet bölgelerinde destekte bulunmak isteyen bireylerin öncelikle kendi psikolojik sağlamlıklarını gözden geçirmesi gerekir. Çünkü biz kendimize yardım edemezsek başkalarına da yardım edemeyiz.

ÇOCUKLARIN DEPREM SORULARI
Aşırı panik yaratıcı haberler ve söylemler paylaşan haberler veya kişilerden uzak durmak, afet bölgesinde kontrolsüz kalabalık oluşturmak, afet bölgesinde uzmanların yardım etmelerine engel oluşturabilir. Kolektif çalışmalarda bulunmak bu süreç için oldukça kıymetlidir.
Bu süreçte çocuklarımızı unutmamalı, yaşanan afetin neden ve sonuçlarını yaşlarına göre anlatmalıyız. Unutmayalım ki, çocuklar öncelikle ebeveynlerin duygu ve davranışlarını model alırlar. Eğer siz ebeveyn olarak çok kaygılıysanız, doğaldır ki bu kaygı çocuğunuza da yansır. Birlikte deprem çantası hazırlamak, hazırlarken hangi eşyayı ne için koyduğunuzu anlatmak, yaşanacak olası bir olumsuzluğa karşı onları hazırlayacak olup süreci daha bilinçli, farkında ve az kaygılı geçirmelerini sağlayacak.
Çocukların bu süreçleri hem evde hem de okullarında psikolojik olarak daha sağlıklı atlatabilmeleri için "Okullarda Afet Farkındalık ve İlk Yardım Eğitimleri"nin uzmanlar tarafından daha sık şekilde uygulanması çok önemli. Yaşanan afet sonrasında çeşitli davranışlar geliştirebilirsiniz. Uyku problemi, ağrı, bulantı, uyuşukluk, korku, endişe ve suçluluk duyguları hissedebilir, şok ve inkâr halinde olabilirsiniz. Sürekli depreme dair bilgi alma ya da verme eğiliminde olabilir, iştahsızlık, halsizlik ve yorgunluk hissedebilirsiniz.
Bütün bunların doğal tepkiler olduğunu unutmayın. Zihnimiz ve bedenimiz zamanla normal sürecine dönecek. Buna izin vermeli ve duygular bastırılmamalı. Medyada asılsız ve kaynağı belli olmayan bilgileri paylaşmaktan kaçınılmalı. Toplumun psikolojik sağlığını gözeterek, bir vatandaş olarak hassasiyetle üzerimize düşen sorumluluğu yerine getirmemiz gerektiğini belirtmek istiyorum.