Deprem kayıplarını anmak ve dayanışmaya dikkat çekmek için ABD'deki ünlü Times Meydanı'ndaki panolara yansıtılan mesajlar duygulandırdı.
İlan panosunda "Asrın felaketi", "Türkiye'ye desteğiniz için teşekkür ederiz", "Umuda tutun", "Kahramanlar doğar" mesajlarının İngilizceleri paylaşıldı.
Depremde devlet, millet ele ele verip hem enkaz altından binlerce insan kurtarıldı hem de yaraları sarmak için birçok yardım organizasyonları düzenlendi.
Tüm Türkiye yardım seferberliğine destek verdi. Ve bu desteklerin en büyüğü önceki akşam tüm televizyon kanallarında canlı yayınlanan "Türkiye Tek Yürek" yardım kampanyasında gerçekleşti.
Sanatçısından futbol kulüplerine, kamu ve özel kuruluşlardan kumbarasını veren çocuklara kadar herkes gücü yettiğince bağış yaptı.
Gecede en yüksek bağış 30 milyar TL ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'ndan geldi. Kampanyaya Ziraat Bankası 20 milyar TL, Vakıf- Bank 12 milyar TL, Halkbank 7 milyar TL ile katıldı. Türk Telekom, Borsa İstanbul Grubu, THY ile Türkiye Sigorta 2'şer milyar TL bağışladı.
Kalyon Holding 950 milyon TL bağışta bulundu. Zirve Holding Turkuvaz Medya ise 700 milyon TL bağışta bulundu.
Bu bağış listesi tek tek yazamayacak kadar uzun.
Tarihi gecede 115 milyar 146 milyon 528 bin TL ve 9 milyon 10 bin adet SMS bağışı yapıldı.
Bazıları bağışların vergiden düşüleceğini söyledi ama Gelir İdaresi Başkanlığı "Bağış ve yardımlar vergiden değil, matrahtan düşülmektedir" diye yazılı bir açıklama yaptı.
Yardım kampanyasında ortak yayında emeği geçen herkesi de kutlamak lazım. Gerçekten başarılı bir yayın icra edildi.
Ülkece felaketlerde kenetlenme ve yardım konusunda ne kadar iyi olduğumuzu bir kez daha görmüş olduk.
Times Meydanı'nda yayınlanan mesajlar arasında "Türkiye her zamankinden daha fazla birleşiyor" sözü yaşadığımız süreci özetliyor.
Bu depremle hayatın gelip geçici olduğunu, birbirimizi üzmenin ne kadar anlamsız olduğunu daha iyi anladık.
Siyasi kutuplaşmaya rağmen depremde tek yürek olduk. Her zamankinden daha fazla birleştik. İnşallah asrın depreminden de daha güçlü bir ülke olarak çıkacağız.
***
FIRSATÇILARI UNUTMA!
Deprem bölgelerine yardım götüren ya da deprem bölgesinden yola çıkan vatandaşlara fahiş fiyatla çorba satan Adana'daki Mıstık Usta dinlenme tesislerine Ticaret Bakanlığı 1 milyon 860 bin TL para cezası kesmişti.
Bu tesisle ilgili depremden önce de şikâyetler geliyormuş.
Normalde kesilen ceza zamanla unutulur. Ama Adana Ceyhan Belediyesi'nin de tesislerinin tam önüne tezgâh kurup ücretsiz çorba dağıtması sosyal medyada gündem oldu.
En acılı günlerimizde fırsatçılık yapanların unutulmaması adına güzel bir protesto yöntemi olmuş.
***
BU KAFAYLA OLMAZ!
İstanbul Çekmeköy'de bulunan beş katlı bir apartmanın görüntüsü sosyal medyada 'depremde çökme riski' tartışması yarattı.
Üçgen yapısıyla ince bir duvarın üstünde inşa edilmiş görüntüsü veren yapının müteahhidi Eser Karataş, "Bu bina belediye tarafından iskân verilmiş bir bina, kesinlikle deprem yönetmeliğine uygun. Ben de burada oturuyorum. Binayla ilgili hiçbir sıkıntımız yok, memnunuz da" diyor.
Müteahhit için deprem olmasa beş yıldızlı bina aslında! Çünkü fizik kuralları hiçe sayılıp zemindeki üçgen bölümden dışına taşmış ve böylece fazla alan kazanılmış.
Bu binaya kim izin verdi acaba? Yönetmeliği binaya göre ayarlamış sanki! En kötüsü de müteahhidin yaptığı işi savunması!
İşte bu yüzden sermayesi olan, canı isteyen herkes müteahhit olmasın diyoruz.
***
2 BİN YIL DAHA AYAKTA DURUR
1999 Marmara Depremi öncesi yapılan binaların deprem yönetmeliğine uygun yapılmadığı için riskli olduğunu söyleniyor. Doğru, midye kabuklu deniz kumundan, düşük kalite demirden yapılan birçok konut var. Öte yandan eski olup sapa sağlam duran ve yeni yapılıp yıkılan binalar da var.
Binaların yaşı değil, doğru malzeme kullanılarak, sağlam yapılıp yapılmadığı dikkate alınmalı.
1999 öncesine değil, 2 bin yıl öncesine gitseniz de bir şey fark etmiyor.
Örneğin Hatay'ın Samandağ ilçesinde, tarihi 2 bin yıl öncesine dayanan ve 'dünyanın elle yapılan en büyük tüneli' olarak bilinen Titus Tüneli ile Beşikli Mağara depremlerde hasar görmedi.
7 metre yüksekliğinde, 1380 metre uzunluğunda inşa edilen tünel, esirler tarafından çekiç kullanılarak yapıldı. Tünel ile aynı dönemde, yapılan sütunların taşıdığı Beşikli Mağara da hasar görmedi. Çünkü yapının tamamı kayanın içine oyularak yapıldı.
Kayaya hiçbir şey olmaz. Demek ki zemin de çok önemli.
Titus Tüneli, Beşikli Mağara bir 2 bin yıl daha ayakta durmaya devam eder.
***
DEPREM ALANLARI TARIMA MI AÇILSIN?
Doç. Dr. Yasemin Leventeli, "Depremlerin kayada yıktığına örnek yoktur. Depremin yıktığı yerler birinci sınıf tarım alanlarıdır. Sulu ovalar ve kayma sahaları bunların başında gelmektedir" dedi.
Dikkate alınması gereken bir açıklama. Türkiye'de konutlar genelde daha az masraf çıksın diye düz alanlara yapılıyor. Dere yatakları bile konutlarla dolduruluyor!
Ama doğa, konut rantına bakmaz. Doğanın kanunlarının önünde hiçbir güç duramaz. Sel olur, deprem olur hata nerede yapılmışsa dümdüz eder geçer.
Jeoloji bilimi kayada sıvılaşma olmaz diyor. Depremin etkili olduğu 11 ilde yeni binalar yapılırken yamaçlara kaya zeminlere yapılan TOKi binaları örnek alınmalı.
Gerekirse ilçeler yeni yerlere taşınmalı ve ovalar tarıma açılmalı.
Yıkılan yere konut, yaparak aynı hatayı yapmayalım.