Cumhuriyetimizin 100. yılında ülkemize yakışan bir prodüksiyon... Sahneyi görünce ilk anda şaşırmamak elde değil çünkü sahne yerine, dev bir çukurla karşılaşıyorsunuz. Sonra dekor, bu dev çukurdan iki katlı bir apartman yüksekliğinde yukarı doğru çıkıyor, tüm görkemiyle... Wolfgang Amadeus Mozart'ın bestelediği 'Don Giovanni Operası'ndan başkası değil bahsettiğim. Opera literatürünün başyapıtları arasındadır bu eser, Richard Wagner ise 'tüm operaların operası' olduğunu iddia ediyor.
Lorenzo Da Ponte'nin kaleme aldığı librettosu ile kara komedi olarak nitelendirilebilen opera; ün yapmış, çapkın bir İspanyol asilzade olan Don Giovanni adındaki efsanevi karakterin maceralarını anlatıyor. 'Don Giovanni' rolünde izlediğimiz İstanbul Devlet Opera ve Balesi'nin yeni sanat yönetmeni ve müdürü Caner Akgün'ün performansı gerçekten görülmeye değer.
Mozart'ın bestelediği Don Giovanni'nin prömiyeri 29 Ekim 1787'de Prag'da Ulusal Tiyatro'da oynandı. 236 yıl sonra, aynı tutku ve sold out gösterimle sahnelenmeye devam ediyor.
Atatürk Kültür Merkezi ana sahnesi tıklım tıklım doluydu, salonu görünce rahmetli meslek büyüğüm Hıncal Uluç aramızda olsaydı bu salonun şahaneliğini ve operaya olan ilginin güzelliğini görseydi dedim. Eminim performansa da, sahneye de bayılırdı ve Opera başlığında meşhur yazısını yazardı.
Eser, Atatürk Kültür Merkezi'nin teknik imkanlarının tam anlamıyla kullanıldığı ilk eser... Aynı zamanda İstanbul Devlet Opera ve Balesi atölyelerinin başından sonuna kadar ürettiği de ilk eser. Bu esere Richard Wagner gibi 'operaların operası' diyenler de var. Kimisi de 'Saraydan Kız Kaçırma'nın bu niteliğe sahip olduğunu düşünüyor. 250 kişinin bu eserin ortaya çıkması ve temsil edilmesi için çalıştığını öğrendim, muazzam bir iş ortaya çıkarmışlar, emeği geçen herkesi tebrik ediyorum.
DÜNYANIN EN DERİN SAHNESİ AKM'DE
'Don Giovanni', 2024-2025 sanat sezonunun sonuna kadar repertuvarda yer alacak. AKM sahnesinin bu eserle beraber kendini net bir şekilde gösterdiğini söyleyebilirim. Sahnenin önemini en iyi belirleyen unsurların başında derinliği gelir. Sahne derinliği; üst sahneyle alt sahnenin en altındaki motor katının ölçeklendirilmesidir. AKM'deki sahne sofito derinliği 68 metre. Yani dünyada şu anda en derin sahne sofitosu olan yer AKM!
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy, bu derinliği anlatmak için, 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'nü örnek gösteriyor! 15 Temmuz Şehitler Köprüsü denize 60 metre yüksekliğinde. Yani sahnenin altında kalan kısmı köprünün suyla olan mesafesinden daha yüksek. Bizim sahnemiz bu anlamda dünyada ilk beşte, hatta başka özellikleri ile ilk üçte diyebiliriz. Dünyanın en önemli sahnelerinde imzası bulunan Waagner Biro'nun ilk defa AKM'de uyguladığı bir AR-GE ürünü burada kullanılıyor. Sahne vagonları ve döner vagon, kablosuz manyetik sensörler ile hareket ediyor. Waagner tarafından buradan sonra yapılacak sahnelerde uygulanacak bir sistem... AKM'nin ana sahne asansörü dediğimiz aslında seyircinin gördüğü sahne...
Orası yukarıdan 32 metre aşağıya kadar inen bir sahne. Devasa bir asansör aslında bakıldığında... 30 tonluk yan yana asansörler var. Ana asansörler aşağıya iniyor, herhangi bir dekoru alıyor ve yukarı çıkıyor veya aşağıya iniyor. Alt sahneyi bugüne kadar ilk defa efektif olarak 'Don Giovanni' temsilinde görüyoruz. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy, AKM'de 2021-2023 sürecinde 2 bin 673 etkinlikte 2 milyon 500 bin ziyaretçi ağırlandığını açıklamıştı, sanırım bu operadan sonra bu rakam ikiye-üçe katlanacak gibi duruyor.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü 2022-2023 sanat sezonunda Türkiye genelinde gerçekleştirdiği 538 temsilde, 280 binin üzerinde seyirciye ulaştı. AKM'nin yerleşik kurumlarından İstanbul Opera ve Balesi, müdürlüğün geniş bir etki alanı olmasında büyük rol oynuyor.