Yıllardır kangren haline gelmiş olan taşeron işçi sistemine son ve büyük bir neşter önümüzdeki ay vurulacak. İlk neşter 2014 yılındaki torba yasayla vurulmuş ve bu işçilerin özlük hakları güvence haline gelmişti. Maaş, izin ve tazminat haklarını koruma altına alan bu yasa 'asıl iş' kavramına da açıklık getirme görevini Bakanlar Kurulu'na vermişti. Maliye Bakanlığı çalışmayı son aşamaya getirdi. Sosyal taraflar ve ilgili kurumlar da çalışmaya katıldı. Zaten Bakan Naci Ağbal da 21 Mart'tan önce taslağın yasa haline geleceğini söyledi. Ağbal'ın verdiği rakama göre 100-150 bin arasında taşeron işçi kamu personeli olacak. Peki kadro seçimi yapılırken neye göre tespit yapılacak? Burada kadroyu belirleyecek en önemli unsur 'asıl iş' olacak. Yani ilgili kamu kurumunun yaptığı hizmet ve yardımcı işler. Buna göre Bakanlar Kurulu kamu kurumlarına 'siz şu işi dışarıdan satın alabilirsiniz' diye izin verecek. Bu hizmet dışarıdan satın alınabilecek ve taşeron işçilere yaptırılabilecek. Bunun dışındaki işler kurumun asıl işi olacak ve kadrolu işçi çalışacak. Örneğin bir hastanenin asıl işi sağlık hizmeti. Hastaneye 'yemek hizmetini dışarıdan alabilirsiniz' denilecek. Böylece hastanenin yemekhanesinde taşeron işçi çalışacak. Ama hemşire taşeron olamayacak. Dışarıdan satın alma yoluyla yaptırılacak işlerin dışında kalan tüm hizmetler 'asıl iş' haline gelecek ve bu bölümlerde çalışan taşeronların kadroya geçmeleri söz konusu olacak. Burada bir istisna 'teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde' ortaya çıkabilecek. Bu işler dışarıdan alınabilecek
GÜVENLİKÇİLERİN DURUMU
Sistem devreye girdikten sonra taşeron yoluyla yapılacak hizmetler de azalmış olacak. Özellikle temizlik ve güvenlik işlerinin taşeron firmalar tarafından yürütülmeye devam etmesi bekleniyor. Bazı hassas kamu kurumlarında ise güvenliğin de kadrolu elemanlara verilmesi gündemde. B:azı kamu bankalarında bu sözleşmeler daha önce imzalanmıştı.
BELEDİYEDE SORUN BİTİYOR!
Taşeron sistemi bir süredir yanlış olarak kullanılıyordu. Örneğin bir belediyenin halkla ilişkiler görevlisi belediyenin temizlik hizmeti aldığı şirketin kadrosunda olabiliyor. Yani aslında kadrosu temizlik işçisi iken halkla ilişkilerde çalışıyor. Bu tür 'hileli' ya da kanunun 'muvazaa' dediği durumlar bitecek.
STAJ SAYILMIYOR
1975 doğumluyum. 1992'de stajyer oldum. Stajyer olarak başlanan tarih emeklilikte geçerli diye konuşuluyor. 2001'de tekrar işe başladım. Kanundan yararlanabilir miyim? Sezgin ÇATAL
Stajyerlik başlangıcı emeklilikte kullanılmıyor. Bu nedenle başlangıç tarihiniz 2001 ve 7 bin gün 60 yaş şartınız var.
GERİ ALINABİLİR
Askerlik borçlanmasını 2 ay fazla yatırmışım, geri alabilir miyim? Almazsam emekli maaşımı artırır mı? Nihat SANU
Bu parayı maaş bağlanmaması şartıyla alabilirsiniz ama yatırdığınız miktar ödenir. Eğer tavandan yatırdıysanız emekli maaşınız artar.
3 BİN TL VE ÜSTÜ
Emeklilik için prim gün sayım doldu. Yaşı bekliyorum. Çalışmaya devam edersem emekli maaşım artar mı? Yasemin EREN
Emekli maaşı 1999 öncesi 2000- 2008 ve 2008 sonrası olmak üzere üç dönemde hesaplanıyor. Eğer asgari ücretten çalışırsanız maaş düşebilir. Brüt 3 bin lira ve üzerinde çalışırsanız artacaktır.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
12.05.1960 doğumluyum, SGK girişim 10.03.1978... Ne zaman emekli olurum? Halit DAĞ
25 yıl, 44 yaş ve 5000 gün şartlarınız var. Yaştan ise 3600 gün ve 60 yaş şartınız var. 3600'ü tamamlayıp 12.05.2020'yi bekleyin.
15.03.1960 doğumluyum. 01.05.1998 yılında sigortamı ödemeye başladım. 26.08.1999'da bir doğum yaptım. Zeynep BİLGE
20 yıl 54 yaş ve 5975 prim gününe ihtiyacınız var. Yaşınız tamam. Yılınız 2018'de dolacak. Priminiz eksik ise tamamlamak için doğum borçlanması ile 720 gün kazanabilirsiniz. Tamamlayınca da 2018'den sonra emekli olursunuz.
Doğum tarihim, 13.11.1975. SGK başlangıç tarihi, 17.03.2004. Toplam 2414 günüm var. Askerliğimi 1999'da yaptım. Tolga KAYALAR
İşe giriş tarihinize göre 60 yaşında ve 7 bin prim günüyle emekli olursunuz. Bu yüzden çalışıp prim ödemeye devam edin ve yaşınızın dolmasını bekleyin
08.12.1989 tarihinde sigortalı oldum. 3440 prim gün sayım var. 2 çocuk sahibiyim. Yasemin EKŞİ
20 yıl 46 yaş ve 5375 prim günü şartlarınız var. 2 çocuk borçlanması size 1440 gün kazandırır. Yaşınızı yazmamışsınız. Çalışmaya devam edip primi tamamlayın. Ya da 3600 günden emeklilik için 160 gün borçlanıp 58 yaşını bekleyin.
20.04.1982 doğumluyum. İlk primim 26.06.2000 tarihinde yattı. 5100 günüm var. Çağrı SÖZAL
İşe giriş tarihinize göre 7 bin gün prim ve 60 yaş şartıyla emekli olursunuz. Staj başlangıcı hesaba katılmıyor.
SORULARINIZI BEKLİYORUZ
Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@sabah.com. tr adresine gönderebilirsiniz. Ayrıca bize Twitter'dan @ farukerdem adresinden ulaşabilirsiniz.