Asgari ücret yılbaşından itibaren brüt bin 647, net bin 300 lira olarak uygulanıyor. Yeni rakamlar ve yüzde 30'luk artış işsizlik maaşından doğum borçlanmasına birçok ödemeyi de etkiliyor. En önemlilerinden birisi de kazanca esas tutarlar. Yani işverenlerin çalışanların kazançlarını SGK'ya bildirdikleri taban ve tavan ücretler değişti. Bu, kısa vadede tazminatları artırırken uzun vadede emekli maaşlarını yükseltiyor. Emekli maaşları prime esas kazançlardan hesaplanıyor. Bu kazançlar ne kadar yüksek olursa maaşlar da o derece artıyor. Geçen yıl 1.273,50 lira kazanç gösterilen bir işçi için taban ücret 1.647 lira oldu. Bu da günlük 54 lira 90 kuruş. Tavan ücret ise bunun 6.5 katı olarak hesaplanıyor. O da geçen yıl 8 bin 277 lira 75 kuruş iken bu yıl 10 bin 705 lira 50 kuruş oldu. Bu yaklaşık 2 bin 500 liralık artış, çalışanların daha çok prim ödeyebileceği dolayısıyla emekli maaşlarını artırabileceği anlamına geliyor. Ancak buradaki yüzde 30'luk artışın birebir yansıması söz konusu değil. Çünkü hesaplama yapılırken aylık bağlama oranları ile birlikte bu kazançların ortalamaları alınıyor.
BÜYÜK KAZANDIRAN KÜÇÜK İŞLER
DEVAMSIZLIK YAPAN TAZMİNATSIZ ATILIR
İşverenin işe mazeretsiz gelmeyen veya iki gün üst üste çalışmayan işçi için tazminatsız atma hakkı var. Ama belli şartlar gerekiyor. İşveren ile çalışanların en çok tartıştıkları konuların başında işe devamsızlık geliyor. İşçiler hangi şartlarda işe gelmeyebilir, mazeret yoksa neler olur bilmekte fayda var. Öncelikle işçinin mazeretsiz işi terk etme ya da gelmeme hakkı yok. İşçiler geç kalır ya da devamsızlık yaparlarsa kanunlar patrona bazı haklar veriyor. İşçi haklı bir sebebe dayanmaksızın art arda 2 gün devamsızlık yaparsa, ya da bir ayda 3 gün sebepsiz devamsızlık gerçekleştirirse iş akdinin tazminatsız ve derhal feshi hakkı patrona veriliyor.
EN ÇOK MAAŞ VEREN SEKTÖRLER
İSTİFA ENGELLER
03.11.2015 tarihinde işten çıktım. Ama işsizlik maaşı alamıyorum. Ayrılırken kendi isteğimle ayrıldım. Yine de alamaz mıyım? İsmail TEMUR
İşsizlik maaşı almak için kendi kusurunuz dışında işten çıkartılmış olmanız lazım. Ayrıca son 3 yılda 600 gün ve son 4 ayda sigortanızın olması gerekiyor.
RAPOR YETERLİ
Ben raporluyken beni 3 gün gelmedim diye işten çıkardılar. Buna hakları var mı? Nuriye GÜNER
Devamsızlıkta işverenin tazminatsız çıkarma hakkı var ama bunu sizin savunmanızı alarak yapmalı. Raporunuz varsa tazminat ve işe dönüş davası açabilirsiniz.
KESİNTİ KALKIYOR
2004'te işyeri açtım. 2007'de SSK'dan emekli oldum. 2 işçi çalıştırıyorum ve vergi primlerimi ödüyorum. SGDP kesintisi bizim için kalkmıyor mu? Hilmi ÇELİK
Bu kesinti kendi işini yapan tüm emekliler için geçerliydi. Yüzde 10 kesinti kaldırılacak. Diğerleri gibi sizin de kesintiniz olmayacak.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
24.09.1970 doğumluyum. 15.04.1996 sigorta başlangıcım var. Yedek subaylık yaptım. Fahrettin ŞENBABAOĞLU
Yedek subaylığınız sigortadan önce ise sadece okulda geçen süreyi borçlanabilirsiniz. Bu da size bir fayda sağlamaz. 56 yaşında 5.825 günle emekli olursunuz.
04.03.1998 sigorta başlangıcım. 4.500 günüm var. 12.10.1979 doğumluyum. Ayşe SARI
20 yıl 54 yaş ve 5.975 prim şartınız var. 2018'de 20 yılınız dolacak. Priminizi tamamlayıp 12.10.2033 tarihini bekleyin.
12.02.1960 doğumluyum. 25.10.1994'ten 41 gün sigortam var. 01.07.1998'den Bağ- Kur'luyum. Yusuf KIRAÇ
SSK'ya geçip 3.5 yıl çalışırsanız emeklilik şartları değişir. 25 yıllık süreyi beklemeniz gerekir. 3.600 günü tamamlayıp 59 yaşında emekli olabilirsiniz. Bağ-Kur'dan 5.400 günle 58 yaşında emekli olursunuz.
SORULARINIZI BEKLİYORUZ
Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@ sabah.com.tr adresine gönderebilirsiniz. Ayrıca bize Twitter'dan @farukerdem adresinden ulaşabilirsiniz.