Mart ayının en çok konuşulan... Gazetelerde manşet, televizyonlarda birinci haber olan konusu... Biliyorsunuz... İstanbul operasyonu... Rüşvet... Yolsuzluk... Gözaltılar... Tutuklamalar.
Mart ayını uğurladık... Hoş geldin nisan.
Perşembenin gelişi çarşambadan belli... Nisan ayının gündemi de pek farklı olmayacak.
Bağırıp çağırmaya, slogana, kırıp dökmeye gerek yok.
Adalet kurumuna güveneceğiz... Bekleyeceğiz.
Adalet... Hakkın terazisidir.
Adalet... Vicdanın sesidir.
Ve... Doğruluk, adaletin temelidir.
***
RÜŞVET VE... DERİN TARİH KAZISI
Muallim Naci... Tanzimat dönemi şairi... Bir sözü var... Özdeyiş;
"Hafıza-i beşer nisyan ile maluldür."
Günümüz Türkçesiyle... Unutkanlık insan halidir... İnsan hafızasının sakatlığı, unutkanlıktır.
Amerika'da bir rüşvet skandalı patlamıştı... 2019'da... Unutuldu gitti.
Bazı aileler... 50'den fazla... Çocuklarının en iyi üniversitelere gidebilmesi için rüşvet vermişti.
Aralarında Hollywood yıldızları bile vardı.
Yeter ki, çocuğu Yale gibi, Stanford gibi bir üniversitede okusun.
Soruşturma 6 eyalete yayılmıştı.
Konuşulan rakam, 2.5 milyon dolardı.
Rüşvet konusunda, derin tarih kazısı yapılsa... Bu iş binlerce yıl öncesine kadar gider.
***
SEZAR'IN DA SİCİLİ BOZUK
Roma İmparatoru Jül Sezar... Sicilinde rüşvet de var, yolsuzluk da.
Satürn tapınağındaki devlet hazinesini yağmalamış ve... 15 bin külçe altın ile 30 bin külçe gümüşe el koymuş.
Satürn tapınağı... Roma İmparatorluğu Merkez Bankası.
***
GÜNEY AFRİKA 2024
Nosiviwe Mapisa-Nqakala... Parlamento Başkanı. Hakkında, yolsuzluk iddiaları çıktı... Ortalık karıştı.
Parlamento Başkanı, istifa etmek zorunda kaldı.
***
MİLAT'TAN ÖNCE
Anadolu'da... Arkeolojik kazılar yapılıyor... Çok yerde.
Örneğin... Kayseri-Kültepe'de.
Bir tablet ortaya çıktı... Bilim adamları üzerindeki yazıları çözdüler.
Sonuç: "4 bin yıl önce rüşvet verilmiş."
***
MALEZYA 2022
Milat öncesine uzanmaya gerek yok. Daha dün gibi... 2022... Malezya.
Eski Başbakan Najib Razak'ın eşi Rosman Mansor, rüşvet almaktan 10 yıl hapis cezasına mahkûm edilmedi mi?
***
SENATÖRÜN SESİ KISILDI
Amerika'da bir senatör vardı, hatırlayacaksınız.
New Jersey senatörü... Türkiye karşıtı... Bob Menendez.
Sesi, soluğu çıkmıyor... Neden?
Neden olacak, 11 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Bildiniz... Rüşvetten.
***
JAPONYA 2019
Tsukasa Akimeto... İktidar partisi milletvekili. Bir şirket, kumarhane açmak istiyordu.
Ama... Mevzuat izin vermiyor.
Şirket... "Engeller para ile aşılır" dedi... Ve kesenin ağzını açtı.
Rüşvet... Tsukasa Akimeto, şirketten 27 bin 500 dolar aldı.
Sonunda... Cezaevinde.
***
KANADA 2011
Alberta eyaleti... Calgary kenti.
Queen's Bench Mahkemesi... Hâkim Scott Brooker.
Davanın konusu rüşvet.
Rüşveti veren bir şirket:
Enerji ve petrol şirketi Niko Reseurces. Şirketin yöneticisi... CEO... Ed Sampson... Milyon dolar ödemeye mahkûm edildi.
***
OLİMPİYATTA BİLE
Brezilya... Rio de Janerio... 2016. Olimpiyat yapıldı... Bütün dünya izledi. Ve sonra... Eski Vali Sergio Cabral, her şeyi itiraf etti. Olimpiyatların Rio de Janerio'da yapılması için "Olimpiyat Komitesi'ne 2 milyon dolar rüşvet verdiğini" söyledi.
***
ÜMMÜGÜLSÜM
Danıştay Dergisi... Sayı 59. Dergide uzun bir yazı... Başlık: "Osmanlı döneminde rüşvet ve sahtekarlık suçları ve bunlara verilen cezalar üzerine bazı belgeler."
Yazan... Dr. Kemal Daşcıoğlu. Okuduk... Önemli bir kaynak... Çok iyi bir araştırma.
O kadar çok rüşvet olayı... Ve o kadar çok ayrıntı var ki. Keşke... Danıştay Dergisi ile sınırlı kalmasaydı... Gazetelerde de yer alsaydı... Televizyonlara taşınsaydı.
Dergideki yazıdan:
"İstanbul'da oturan Ümmügülsüm isimli bir kadın... Hile, dalavere, rüşvet gibi suçlardan dolayı Bursa'ya sürgün edilmiş... Ve orada ikamet ettirilmesine karar verilmiştir."
***
SÜRGÜN
İstanbul'da kâğıt ticareti yapan Burdurlu El-Hac Salih Efendi, soygun, sahtekarlık, rüşvet, hıyanet gibi kötülüklere bulaşmış. Elbette cezasını çekecek. Katline karar verilmiş... İdamına.
Sonra... Merhamet edilmiş... Cezası hafifletilmiş:
"Mısır'a sürgün edilmesine..."
***
SUÇ VE CEZA
Osmanlı... Divan kalemi katiplerinden Seyyid İbrahim... Yanlış işlere bulaştığı için Limni Adası'na sürgün.
Hassa silahtarlarından Hacı İshak Ağa... Suçu, rüşvet... Cezası, Vidin'e sürgün. Bursa Alaaddin Bey Camii imamı, ulema sınıfından Hamza Efendi... Suçu, şeyhülislamın mühürünün sahtesini yaptırmak... Sahte mühürlü mektup yazmak... Rüşvet... Ve ceza: Limni Adası'na sürgün.
***
GEL DE GÜLME
Rüşvet... Yolsuzluk... Dolandırıcılık... İdam... Sürgün... Danıştay Dergisi'ndeki yazısında Dr. Kemal Daşcıoğlu çok örnek vermiş. Bir de, farklı bir suçtan söz etmiş.
İstanbul, çarşamba pazarında simitçi Hasan.
Suçu: Gramajı düşük simit satmak.
Cezası: Seddülbahir'e sürgün... Kalebent olarak.
Yani... Kalede kalacak... Kalenin dışına çıkamayacak.
Okurken güldük... Neden mi?
Günümüzde... Gramajdan çalanı... Sucuğa eşek eti katanı... Zeytinyağında, balda hile yapanı kaleye kapatmaya kalksak... Türkiye'de o kadar kale nerede?
Bu köşe yazısını aşağıdaki linke tıklayarak sesli bir şekilde dinleyebilirsiniz
Yavuz Donat | Hoş geldin nisan
