Bütün darbe ve muhtıralarının anası... Demokrasi treninin raydan çıkarılması... Devletin, halkın elinden alınması... Sistemin ayarıyla, DNA'sıyla oynanması... Siyaset tarlasına serpilen kötü tohum... 27 Mayıs 1960.
Öyle bir kötü tohum ki... Ülkenin yetişmiş kadroları, tarladaki ekin gibi biçildi.
Siyaset ve siyasetçi düşmanlığı... Genç nesillerin beyinlerine yerleştirildi.
Siyasete kan bulaştı... Başbakan ve iki bakan idam sehpasında can verdi.
Aradan 64 yıl geçti.
Kötü tohumun etkisi hala sürüyor... Darbeci ruh, aramızda dolaşıyor.
***
KUYRUKLU YALAN
Cemal Gürsel... Orgeneral... Darbenin lideri... Milli Birlik Komitesi Başkanı... Dedi ki:
"Gençler öldürüldüler... Gizli yerlere gömüldüler... Dipsiz kuyulara atıldılar... Buzdolaplarında saklandılar... Kıyma makinelerinde doğrandılar."
3 Haziran 1960... Gürsel'in sözleri, resmi bildiri olarak yayımlandı.
4 Haziran... Gazetelere manşet oldu.
7 Haziran... Resmi Gazete'de yer aldı.
***
FOTOĞRAFLI YALAN
Gazetelerde... Fotoğraflar yayımlandı... Yüzlerce inşaat... Siteler.
Manşetler:
"İşte Demokrat Parti yöneticilerine ait binalar." Sonra... İşin aslı ortaya çıktı.
Binalar... İşçi sigortalarına aitti... Sosyal konutlar.
Ama... Kamuoyunda... Yalanın izi kaldı.
***
ASKER ELBİSELİ YALAN
Yalan... "Demokrat Parti iktidarının yarım kalan tertibi" olarak servis edildi... Radyoda haber oldu... Gazetelerde manşet:
"İstanbul-Taşlıtarla'da... Parayla tutulmuş adamlar için 7 bin silah ve asker elbisesi ele geçirildi... İç savaş hazırlığı."
Aslı yok, esası yok... Ama yalandan kim ölmüş?
***
İŞKENCE
Aydın Menderes... Başbakan'ın küçük oğlu... Daha çocuk.
İş Bankası'ndaki kumbaralı tasarruf hesabına el konuldu.
Darbe... Eşlere eziyet... Çocuklara da.
Bir devrin yönetim kadrosu, Yassıada'da işkence gördü.
Ailelerine ise... Örtülü işkence uygulandı.
***
POSTALLI DEMOKRATLAR NOTLARI
Darbeye ilk meşruiyet açıklaması yapan kurum... İstanbul Üniversitesi... 27 Mayıs 1960 darbesinin ilk gününde.
Aradan yıllar geçti... Yine darbe... 12 Eylül 1980.
Türkiye'deki üniversitelerin toplu kararı ile... Darbenin lideri Kenan Evren'e, fahri hukuk doktorası... Fahri hukuk profesörlüğü verildi.
Darbeciler... Zamanla anılarını yazdılar... O kadar çok kitap var ki.
Orhan Erkanlı... Kurmay Binbaşı... 27 Mayıs 1960 darbesini yapan 38 subaydan biri... Milli Birlik Komitesi üyesi.
Anılar... Sorular... Sorumlular kitabı... Sayfa 298... Diyor ki:
"Bir halt ettik... Bu profesörlere uyduk... Başımıza dert açtık."
Kenan Evren'in anıları ise... Cilt cilt.
Kendisine, "Paşam... Daha ne duruyorsun? Darbe yap" diyenleri uzun uzun yazıyor... Çoğunun adını vererek... Siyasetçi, iş insanı, profesör, gazeteci...
***
ÜNİVERSİTE
Nilüfer Gürsoy... Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın kızı... Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nde asistan doktor... Eski Yunanca bölümü.
Darbe... Nilüfer Gürsoy üniversiteden atıldı.
***
SİLAHLI YALAN
Darbe sonrası dava açıldı... Halkı silahlandırma davası."
İddianame:
"Demokrat Parti iktidarı iç savaş hazırlığı yapmıştır... Bu amaçla silah alınmıştır... Silahlar, Tarım Bakanlığı depolarında saklanmıştır."
Tarım Bakanlığı depolarına baskın yapıldı... Arandı.
Deponun birinde... Yaban domuzu ile mücadelede kullanılan tüfekler vardı.
Dava düştü.
***
YALAN RÜZGÂRI
Darbe... Ve devlet yalanı... Yalanın kurumsallaşması... Resmî Gazete'nin bile yalan siyasetin yayın organı yapılması... 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra hepsi yaşandı.
Darbenin olduğu gün... Eskişehir Sıkıyönetim Komutanlığı bildiri yayımladı:
"Demokrat Parti başkanları, 12 uçak dolusu altın, mücevherat ve parayı yurt dışına çıkarmakta iken yakalandılar."
***
BÜYÜKBAŞ
Kocabaş... Düşük... Kuyruk... Sürü... Güruh... Büyükbaş... Ve daha pek çok aşağılayıcı söz.
Celal Bayar için... Adnan Menderes için... Demokrat Parti milletvekilleri için söylenen sözler.
O kadar çok hakaret edildi ve tekrarlandı ki... Bu sözler... Acı ama gerçek... Siyaset sözlüğüne girdi.
Alın size siyasetçi düşmanlığının daniskası... Hala devam ediyor.
***
AH ANAYASA... VAH ANAYASA
Darbe... 27 Mayıs 1960... Sabaha karşı yapıldı.
28 Mayıs 1960... İstanbul Üniversitesi Rektörü Ordinaryüs Profesör Sıddık Sami Onar, başkanlığındaki heyet...
Darbecilere... Üniversite öğretim üyelerinin hazırladığı Anayasa Komisyonu Raporu sundu.
Bu ne acele böyle? Akşamdan sabaha nasıl hazırladınız?
Türkiye'nin Anayasa macerası işte böyle bir şeydir.
Darbe Anayasası için... Jet hızıyla hareket edilir.
"Sivil Anayasa" denilince... Kaplumbağa hızıyla.
***
MERAK EDENLER İÇİN
Başlık... Anayasa Komisyonu Raporu. 28 Mayıs 1960.
Giriş cümlesi:
"Milli Birlik Komitesi ve Türk Silahlı Kuvvetleri Başkumandanlığı tarafından yeni bir Anayasa ön projesi hazırlamak üzere Ankara'ya çağrılarak görevlendirilmiş olan......"
Ve... Bu girişten sonra... İsimler sıralanıyor:
Ord. Prof. Sıddık Sami Onar.
Ord. Prof. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu.
Prof. Hüseyin Nail Kübalı.
Prof. Ragıp Sarıca.
Prof. Tarık Zafer Tunaya.
Prof. Naci Şensoy.
Doç. İsmet Giritli.
Komisyon raporu uzun... Başınızı ağrıtmayalım... Sadece bir cümleyi paylaşalım:
"Komisyon üyeleri kendi aralarında olduğu gibi MBK Başkanlığı ve TSK Başkumandanlığı ile tamamen müttefiktir."
***
TELEKULAK
Devlet... Mahkeme kararı ile telefon dinler... Bölücü terörle, uyuşturucuyla, kaçakçılıkla mücadele için.
Son zamanların modası... FETÖ'cüler... Kasetçiler... Kumpasçılar... Paralel yapılanmalar... Korsan dinlemeler... Kimin eli, kimin cebinde belli değil... Dinleyen dinleyene.
Ama... PTT kanalıyla... Cumhurbaşkanı'nın... Başbakan'ın dinlendiğini duymuş muydunuz?
27 Mayıs 1960 darbesi öncesi... Telefonlar dinleniyor.
Celal Bayar... Adnan Menderes.... Aylarca takiptiler.
Darbe sonrası... Dinleme kayıtları... Resmi yazı ile darbecilerin kurduğu komisyona teslim ediliyor.
Resmi yazıyı merak ediyor musunuz?
Türkiye Cumhuriyeti PTT İşletme Umum Müdürlüğü... Ankara Telefon Müdürlüğü... No: 18160.
Bayar ve Menderes hangi tarihte, hangi telefondan, kimlerle konuşmuşlar?
Uşak... Manisa... İzmir... Diğer illerle yapılan konuşmalar.
Karşılıklı... Kimler ne söylemişler?
Hepsi kayıt altında... Bantlı... Yazılı... Günüyle... Saatiyle.
PTT'de... Dinlemeler için gruplar kurulmuş... 4 grup.
Her grupta 3 kişi var.
Örneğin... Birinci grup:
Meliha Özdemir (Grup Şefi) ile Nezahat Erdoğdu ve Kezban Bingöl.
***
ÖZET
Aşık Veysel rahmet istedi... Meşhur şiiri:
"Derdimi söylesem derin dereye,
Doldurur dereyi düz olur gider."
Biz de darbe notlarını... Mahkeme tutanaklarını... Telefon dinleme kayıtlarını yazmaya devam etsek;
Ne gazetenin sayfaları yeter ne de günler, haftalar, aylar.
Bugün... Bir, özet sunduk... O kadar.