Bugün ağustosun son günü... Yarın 1 Eylül... Güle güle "yaz", hoş geldin "sonbahar."
Münir Nurettin Selçuk'un, "Bu yıl da böyle geçti" bestesi misali... Bu yaz da böyle geçti...
Seller... Orman yangınları... Kovid-19... Aşı tartışmaları... Seçim... Siyaset... Yeni partiler... Ve... Anket, anket, anket...
Her anketin ardından da... "Tartış babam tartış."
"Borsa" misali... Bu hafta şu partinin oyu yükseldi... Cumhurbaşkanlığı adaylığında falanca isim öne çıktı...
Hani... "Ördeğin ömrü vakvakla, leyleğin ömrü laklakla geçer" denir ya... Bizde de çok kişi yaz mevsimini, "böyle" geçirdi.
"Sanal" gündemler... "İçi boş" tartışmalar.

***

94'TE DE TUTTURAMADILAR

Yine İstanbul... Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimi... 27 Mart 1994.
Anketçiler... Önce Zülfi Livaneli'yi (SHP), "Başkan seçtiler... Yüzde 25."
Ardından... Livaneli'yi indirdiler, "İlhan Kesici'yi, koltuğa (ANAP) oturttular... Yüzde 25.8."
Ve... Bu verileri... "Halkın eğilimi... Sorduk, halk böyle dedi" diye pazarladılar.
Sonunda... Sandığa gidildi... Seçmene soruldu:
Refah Partisi... 25.19... Recep Tayyip Erdoğan... Büyükşehir Belediye Başkanı.
İlhan Kesici, 22.14... Geçmiş olsun.
Zülfi Livaneli, 20.20... Dön evine.
Anketçilerden... "Hata yaptık... Özür dileriz" diyen oldu mu? Ne gezer...

***

HANGİ ANKET?

Yerel seçimler... 26 Mart 1989.
İstanbul... Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimi...
Anketler havada uçuştu... İşportaya düştü... Anketçilere göre... Bedrettin Dalan, oyları silip süpürecekti... Seçilmesi garantiydi.
Anketçinin biri, "ANAP... Dalan" dedi... Yüzde 66.
Diğeri, "piyasayı" yükseltti... Yüzde 70.
Sonunda... Sandıklar açıldı... Anketçiler nakavt... Sosyaldemokrat Halkçı Partili Nurettin Sözen, Büyükşehir Belediye Başkanı.

***

BİR YILDA BARAJ AŞILIR

Yaşar Okuyan... Parti kurdu... Hür Parti... 2005.
Bir "anketçi" geldi.
"Sizin için her ay anket yapalım" dedi... Ve devam etti:
İlk başta oyunuzu yüksek göstermek inandırıcı olmaz.
Onun için başlangıcı yüzde bir ile başlatalım... Veya yüzde iki ile.
Sonra... Her ay... Yarım puan... Bir puan... Bazı aylar iki puan artırırız.
Bir yıl sonra... Yüzde 10 seçim barajını aşmış gösteririz.
Yaşar Okuyan... Anketçiyi pencereden atacaktı.

***

ÇÜRÜK ELMALAR

Ciddi... Bilimsel çalışan... Hangi yöntemle anket yaptığını açıklayan, "firmaya/kuruma" sözümüz yok.
Ama... Arka arkaya üç seçimde, "Yüzde 10 yanılan" anketçi... Hâlâ ortalıkta dolaşıyorsa... TV'lerde konuşuyorsa... "El insaf."
Anketçiler... İçlerindeki, "Çürük elmaları... Anket bezirgânlarını" ayıklamalılar.

***

TÜSİAD KOALİSYONU

Sene 2002... 3 Kasım'da yapılan genel seçimler öncesi... TÜSİAD anket yaptırdı... Kapsamlı bir çalışma.
Sonuç... Meclis'e, "Beş parti" giriyor... Ufukta, "koalisyon" görünüyor.
Seçim yapıldı... Sandıktan, "iki parti" çıktı... AK Parti ile CHP.
Koalisyon mu? Geçiniz... AK Parti, "Tek başına iktidar."

***

'NASIL İSTERSENİZ, ÖYLE AÇIKLARIZ'

Mesut Yılmaz... "Anavatan Partisi Genel Başkanı ve Başbakan" olunca... Anketlere, anketçilere, "itibar etmedi."
Ama... Sonunda... "Arkadaşları" ısrar edince...
Bir "anket firması" ile görüştü.
"Firma yetkilileri" Ankara'ya geldiler... Brifing verdiler.
Mesut Bey, "tatmin oldu."
O şirketle çalışılacaktı.
Ancak... "Uzmanlar" çıkınca... Mesut Bey, "Şirketin başkanı" ile baş başa kalınca... "Başkan" dedi ki:
- Efendim, anketi yapar ve size getiririz... Fakat kamuoyuna nasıl açıklamamızı isterseniz öyle açıklarız.
1. Bunları bize, "Mesut Yılmaz" anlatmıştı... Ayrıntılı olarak.
2. Yazmıştık... Mesut Bey hayatta iken... TV'de bile anlatmıştık.

***

MANİSA

Milletvekili ara seçimleri... 28 Eylül 1986.
İki milletvekili seçilecekti... Anavatan Partisi, "iki yıldızı" aday gösterdi:
1. Mehmet Keçeciler... Teşkilat Başkanı... Partide, Turgut Özal'dan sonraki ikinci isim.
2. Prof. Ekrem Pakdemirli... Bakanlar üstü müsteşar... Özal'ın gözbebeği.
Seçim kampanyası... Özal... Bakanlar... Milletvekilleri... Manisa'ya, "yığınak" yapmışlardı.
Anketçiler... "Sonucu çoktan ilan etmişlerdi."
ANAP, açık ara önde... "İki milletvekilliği."
Diğer partiler... "Nal topluyorlar..."
Ve... "Seçim günü..." Sandıklar açıldı.
Manisalı... "Anketi, anketçiyi" çöp sepetine attı...
"DYP'den Sümer Oral ile Ümit Canuyar'ı Meclis'e uğurladı... Davul, zurnayla."

***

ZONGULDAK

Köksal Toptan... 12 Eylül 1980 öncesi, Adalet Partisi milletvekiliydi... Bakandı... Darbe... Siyaset tatilde.
Yine 28 Eylül 1986... Zonguldak, ara seçim yapılacak illerden... "Tek milletvekili" seçilecek.
İktidar partisi ANAP... Başbakan Özal... Bakanlar... Parti yönetimi, Zonguldak'ta, "nöbetleşe" karargâh kurdular.
Muhalefete, "şans tanıyan" yoktu.
Anketler... Seçimden çok önce sonucu açıklamıştı... "ANAP... Şadi Pehlivanoğlu."
Seçim... Seçmen... Sandık... Ve milletin kararı:
Doğru Yol Partisi "Birinci", Köksal Toptan "Milletvekili."
Anketçiler... "Kem küm... Estek köstek... Bin bir mazeret."

***

AJANSTAN 'DEV' YANILGI

Türkiye'nin en büyük haber ajanslarından biri... İsim vermeyelim... "Marka değeri" yara alır.
Ama... Merak eden... Araştırır... "Google Amca" ne güne duruyor?
22 Temmuz 2007 seçimleri... Ajans... Bütün yurttaki muhabirlerini görevlendirdi... "Büyük araştırma... Dev anket." Ve sonuç:
"AK Parti, 192 milletvekili çıkarıyor."
Seçim... Sandık... Oylar sayıldı... "AK Parti... 341 milletvekili."
149 vekillik yanılgı olur mu? Türkiye'de oluyor.

***

TAMAMEN DUYGUSAL

Siyaset... Seçim... Anket... "Ciddi işlerdir."
Duygusallık(!), işin içine girmemelidir... "Taraftarlık... Militanlık... Sempati-antipati" de.
Doğmamış çocuğa don biçilmez.
İki yıl sonraki seçimin anketi olmaz.
Seçim... "Er meydanıdır... Kırkpınar'dır... Sandıktır", gerisi fasa fiso.