Cuma, cumartesi, pazar... Cemil Çiçek, Saffet Arıkan Bedük, Yaşar Öncan, Vehbi Bilgin, Mahmut Yiğit... Dostlarla "Aile boyu" bir ufuk turu.
Samsun, Sinop, Kastamonu, Çankırı.
Kurtuluş Savaşı'nın "İstiklal Yolu." Dolaştığımız yerler "Şehitler diyarı." Nereye baksanız bayrak.
Kadın erkek, genç ihtiyar...
Herkeste "Cumhuriyet bayramı coşkusu." Yaşasın Cumhuriyet...
Yaşasın demokrasi.
***
Samsun
Kurtuluş Savaşı için Mustafa Kemal Paşa'nın "İlk adımı" attığı şehir...
19 Mayıs 1919.
"İlkadım" Samsun'un 333 bin nüfuslu metropol ilçesinin adı.
"19 Mayıs" Samsun'un 25 bin nüfuslu ilçesinin adı.
Samsun'da nereye baksanız... Hangi tabelayı okusanız... "95 yıl öncesinin" izleriyle dolu.
"Atatürk heykeli... Atatürk müzesi... Atatürk Bulvarı... Gazi Caddesi... 19 Mayıs Üniversitesi..."
***
Sezar'ın hakkı Sezar'a
Yusuf Ziya Yılmaz... Yıllarca Samsun Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nı yaptı.
Şimdi milletvekili.
Sezar'ın hakkı Sezar'a... Yusuf Ziya Bey'in hakkı da Yusuf Ziya Bey'e.
Yusuf Ziya Yılmaz'ın Samsun'da "İzi de var, tozu da... Rüzgârı da."
***
Sinop
Anadolu'nun en kuzeyi.
Filozof Diyojen'in doğum yeri.
Ormanla denizin kucaklaştığı bir doğa harikası.
Kurtuluş Savaşı'nda en çok şehit veren bölgelerden.
Hâlâ şehit veriyor... 78 terör şehidi.
Vali Köksal Şakalar "Şehit aileleri ile yakından ilgili." Samsun'da da "Aynı gözlemi" edindik... Vali Osman Kaymak, şehit ailesinin ve gazinin "Anası, babası, abisi."
***
Emekli cenneti
Sinop... Tarih, doğal güzellik, yeşillik...
Ne ararsanız var.
Türkiye'nin "Yaş ortalaması en yüksek şehri." Nüfusun yüzde 18'i "65 yaşın üzerinde." Tam bir "Emekli cenneti." Havası ve suyu temiz... Huzurlu... Ve de ucuz.
Unutmadan; Sinop'un "Mantısının" meşhur olduğunu biliyor muydunuz?
"Fotoğraf... Sinop hatırası... Cemil Çiçek mantı için hamur kesti."
***
Kastamonu
Türkiye'de ilk "Kadın mitinginin" yapıldığı şehir.
İzmir, Maraş, Antep, Urfa işgal edilince... Köylü ve kentli kadınlar "Kız Muallim Mektebi'nin" bahçesinde miting yapıyorlar... 10 Aralık 1919.
Konuşmacılar... Zekiye, Hikmet, İclal, Refika hanımlar "İşgali protesto ediyorlar." Kastamonu... "Şehitler diyarı." "Kastamonu ruhu" hâlâ aynı ruh... "1919 ruhu... 1923 ruhu...
Cumhuriyet ruhu."
***
Çankırı
Ankara... Milli Mücadele'nin, Kurtuluş Savaşı'nın "Kalbi...
Beyni." Ankara'nın, denizle tek bağlantısı ise, Kastamonu'nun İnebolu ilçesindeki liman.
Ve... "İstiklal Yolu." Güzergâh... "İnebolu, Kastamonu, Çankırı, Kalecik...
Ankara." İstanbul'dan Ankara'ya gelecek olan "Bu yoldan" geliyor.
"Cepheye" cephane bu yoldan taşınıyor.
Kadınlar... Kastamonu'da olduğu gibi, Çankırı'da da örgütleniyorlar.
"Cepheye" kağnıyla cephane taşıyorlar.
Çankırı "Gelinlik kız gibi" süslenmiş...
Yer gök kırmızı beyaz... Bayrak.
Cumhuriyet Bayramı "Erken başlamış."
***
"Kayıtsız... Şartsız"
Cumhuriyet'in ilanından bir gün önce...
Çankaya'da akşam yemeği...
Mustafa Kemal Paşa, masadaki 7 arkadaşına diyor ki:
- Yarın Cumhuriyet'i ilan edeceğiz.
O gece... Anayasa'nın (Teşkilatı Esasiye Kanunu) ilk maddesinin "Yeni şekli" yazılıyor... "Kanun değişikliği teklifi" hazırlanıyor... Aynen şöyle:
Madde 1.
"Hâkimiyet; bilakaydüşart (Kayıtsız şartsız) milletindir... İdare usulü (Şekli), halkın mukadderatını (Yazgısını... Kaderini... Geleceğini) bizzat ve bilfiil (İş edinerek) idare etmesi esasına müstenittir (Dayanmaktadır).
Türkiye Devleti'nin şekli Hükümeti, Cumhuriyet'tir." 95 yıl sonra... Aynı kararlılıkla... Aynı heyecanla... Ve bir ağızdan... Bir kez daha haykırıyoruz:
"Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir."
***
Yaşasın... Yaşasın... Yaşasın...
Cumhuriyet'in ilan edildiği gün "Yaşlı bir milletvekili" Meclis kürsüsüne çıkıyor.
Karahisarı Şarki (Şimdi Giresun'un Şebinkarahisar ilçesi) Mehmet Emin Bey.
Konuşması uzun.
Sadece "Son cümlesini" yazalım:
- Cumhuriyet ruhu önünde saygıyla ayağa kalkarak üç kere "Yaşasın Cumhuriyet" diyerek hükümetimizi sevgiyle anmalarını muhterem arkadaşlarımdan dilerim.
Ve... Yüce Meclis... Ayakta...
Üç kez bağırıyor:
"Yaşasın Cumhuriyet." Yaşasın... Yaşasın... Yaşasın...
