Hikâyeyi" Mehmet Dülger'den dinledik.
Bir gün bir araştırmacı, Celal Bayar'ın kızı Nilüfer Gürsoy'a gider:
- Celal Bayar'la ilgili bir kitap yazacağım... Bana nasıl yardımcı olabilirsiniz?
Nilüfer Hanım, araştırmacı bayanı "Umurbey'e yönlendirir."
Umurbey, Bursa'nın köyü. (Şimdi belde) Celal Bayar'ın "doğduğu yer."
Orada "Bayar Müzesi" de var, "kitaplığı" da.

***

"Araştırmacımız" bir süre sonra yine Nilüfer Hanım'ın kapısını çalar:
- Elinizde başka doküman var mı?
Kendisi de eski bir üniversite hocası olan Nilüfer Gürsoy "var" der:
- Size, kimsede olmayan bir rapor vereceğim.

***

Rapor "İmar ve İskân Bakanı Celal Bayar" tarafından yazılmıştır.
"Başbakan İsmet İnönü'ye" verilmiştir. Rapor "Doğu Raporu" dur.
Celal Bayar "Doğu ve Güneydoğu'da incelemelerde bulunmuştur."
Gördüklerini ve önerilerini Başbakan'a sunmaktadır.

***

Mehmet Dülger "raporun iki bölümü çok önemli" dedi.
Birincisi:
Bayar raporunda "özetle" diyor ki:
- Doğu ve Güneydoğu politikası mütegallibe (egemen sınıf) ile ilişki kurularak oluşturuluyor... Halk ihmal ediliyor... Bu yanlış.
Ve ikincisi:
- Bölgenin sorunu fukaralık ve halka karşı yapılan haksızlık. İkisiyle de mücadele etmemiz gerekiyor.

***

Devlet bugün "halka haksızlık yapılmaması için" gereken çabayı sarf ediyor. Ama hâlâ "fukaralıkla mücadele gerekiyor."