Yaşlı Tonyalılar anlattılar:
- Eskiden kabile düşmanlıkları (kan davası) vardı... Şimdi kalktı... Ama yine ara sıra olur böyle şeyler.
Tonya değişiyor. Tonyalı okuyor. 30 yaşın altındaki kadınların yüzde 80'i lise mezunu.
Tonyalılar'a göre "asayiş bakımından Karadeniz'in en sakin yeri Tonya."
Tonyalı "devletiyle, milletiyle barışık." "Anarşi nedir" bilmiyor. Ama "silah taşıma... Silah sıkma" meselesi ayrı.
Yaşlı Tonyalılar anlattılar:
- Silah Tonyalı'nın şanıdır.

***
Bir Tonyalı sordu:
- Yavuz bey sen Şişmanoğlu'nu bilir misin?
- Bilmiyoruz.
Anlattılar. Şişmanoğlu, bir zamanların silahlı bir Tonyalı'sı.
Vurmuş, vurmuş, vurmuş. Ama günün birinde vurulmuş. Ve ardından ağıtlar yakılmış.

***
Şişmanoğli vurdiler
Kayalara serdiler
Daha cani çikmadan
Salini bağladiler.

***
Ey gidi Şişmanoğli
Kum yatağın valisi
Vuruldi Şişmanoğli
Ağlayi ahalisi.

***
Dedik ki "eşkiya vurulmuş, arkasından millet ağlıyor... Böyle şey olur mu?"
Tonyalılar "bu sözlerimizden" hoşlanmadılar.
"Yanlış konişaysun" dediler.

***
Tonya'da "hırsızlık... Dolandırıcılık... Borcu zamanında ödememek... Sahte çek, senet" büyük suç.
Ayıp.
Ama bir Tonyalı, biryere gidip, birini vurduysa...
- Yiğit adamdir bizim Tonyali... Ölen adam mutlaka bir yanliş yaptı ki, Tonyali furdi oni.