Önceki gün Soçi'deki kritik Erdoğan-Putin zirvesi Türkiye'yi enerji üssü konumuna bir adım daha yaklaştırdı. Biliyorsunuz bu mesele özellikle Rusya-Ukrayna savaşından sonra epeyce gündeme geldi. Ancak hem Erdoğan'ın hem Putin'in Soçi'deki açıklamaları enerji merkezi olmak için çok da beklemeyeceğimizi gösteriyor.
Nedeni basit...
Kremlin enerjide alternatif ihracat rotaları arıyor. TANAP ve Türk Akımı gibi yeni boru hatları, LNG ve FSRU (Yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma Ünitesi) gibi kaynaklar, depolama tesisleri yatırımlarını tamamlayarak bir üst lige çıkan Türkiye de bunu fırsata çevirmek istiyor.
Peki nasıl gaz merkezi olacağız?
Kritik soru bu sanırım.
Doğalgaz merkezi olmak demek gazın üretim ve üretim sonrası borularla taşınması ya da sıvılaştırılması ve satılması gibi süreçleri sırasında devreye giren bir merkez anlamına geliyor. Yani alıcı ve satıcının buluşacağı bir borsa gibi düşünün. Zira Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "İstanbul'daki Finans Merkezimiz gibi, Londra'da, Hamburg'da belli işler için kurulmuş merkezler örneğinde olduğu gibi doğalgazla ilgili de bir merkez kurma planımız var" sözleri de bunu çağrıştırıyor. Hatırlayın, daha önce Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak da yeni bir platform kurulmasının planlandığını söylemişti.
Kremlin de Türkiye de sadece Rus tedarikçilerin değil, diğer ihracatçıların da dahil olacağı yeni bir platform oluşturmak istiyor.
Zira Avrupa şu anda Rusya dışında Cezayir, Katar, Azerbaycan gibi birçok ülkeden de ithalat yapıyor.
Türkiye bu ülkelerin tamamıyla zaten iyi ilişkiler içinde...
İşin bir de Doğu Akdeniz ve İsrail boyutu var. Hatırlayın, birkaç gün önce Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, İsrailli mevkidaşı Israel Katz ile görüştü. Türkiye üzerinden gaz transferi gündemde... Yani doğalgaz merkezinde İsrail gazı da yer alabilir.
Üstelik Avrupa'daki NBP (İngiltere), TTF (Hollanda) ve NCG (Almanya) ticaret merkezlerinde fiyatların nasıl oluştuğu da belli değil... Botların çalıştığı platformlara alternatif bir piyasa, alıcıları da satıcıları da buraya çekebilir.
Velhasıl, Türkiye hem altyapı yatırımları hem de enerji diplomasisindeki başarısıyla rahatlıkla gaz merkezi olabilir.
Gelelim bam teline...
Bu merkezde kullanılacak para birimine...
Dünya genelinde doğalgaz satışı euro ve dolarla gerçekleştiriliyor. Rusya, Ukrayna savaşı sonrasında kendi gazını ruble ile satmak istemişti. Bu konuda yeni merkezde de ısrar edebilir. Fakat diğer kaynak ülkeler ruble ile gazlarını satmaya yanaşmazsa ne olur?
Bakarsınız tedarikçi de alıcı da Türk Lirası'yla ticarete başlar...
Bir taşla iki kuş vurulmuş olunur.
Kim bilir?