Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu milli elektrikli trenle bu yıl yolcu taşınmaya başlanacağını açıkladı. SABAH'a özel değerlendirmelerde bulunan Karaismailoğlu, Milli Elektrikli Tren'in 10 bin kilometre yol katettiğini hatırlatarak, "Bu yıl içinde yolcu taşımaya başlayacağız. Şu anda maksimum işletme hızı 160 kilometre. Bu hıza 153 saniyede ulaşabiliyor. Bunu 225 kilometreye çıkarmak için çalışıyoruz. Bölgesel tren hatlarında elektrikli tren çalışabilecek" dedi.
Son dönemde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı demiryolları yatırımlarına ağırlık verdi. Şu anda devam eden hatlarda durum nedir?
4 bin 500 kilometre demiryolu inşaatı sürüyor. Bunu artarak devam ettireceğiz. Şu anda Ankara-İzmir, Bursa-Ankara, Konya-Mersin oradan Gaziantep'e hızlı tren hatlarıyla ilgili çalışma devam ediyor. Üçüncü Köprü güzergâhını da yapacağız. İstanbul ile Ankara arasındaki yolculuğu 1.5 saate indirecek olan güzergâh 3 etap halinde yapılacak. Bu tamamlandığında Ankara-İstanbul arasında 350 kilometre hızla gidecek. 2053 Ulaştırma ve Lojistik Ana Planı'na göre, hızlı tren bağlantısına sahip olan il sayısını 8'den 52'ye yükseltmeyi hedefliyoruz. Bu da şu anda 19.5 milyon yolcu sayısının 350 milyona çıkması demek…
HEDEF 225 KİLOMETRE
Milli Elektrikli Tren ne zaman yolcu taşımaya başlayacak?
Şu anda 10 bin kilometre yol katetti. Sakarya'da bulunan TÜRASAŞ'ta yapılıyor. Bu yıl içinde yolcu taşımaya başlayacağız. Şu anda maksimum işletme hızı 160 kilometre. Bu hıza 153 saniyede ulaşabiliyor. Bunu 225 kilometreye çıkarmak için çalışıyoruz. Bölgesel tren hatlarında elektrikli tren çalışabilecek.
İstanbul Havalimanı metrosunun daha önce eylülde başlayacağını söylemiştiniz. Şimdi ertelendi. Neden?
Havalimanı metrosu 37 kilometre. O kadar kolay değil bu hattı yapmak. Burada 10 tane tünel açma makinası çalıştı. Dünyada bir projede bu kadar tünel makinesinin çalıştığını göremezsiniz. Hatta yerli sinyalizasyon olacak. ASELSAN sistemi kurdu. Şimdi sertifikasını bu hatta aldıktan sonra dünyaya satabilecek. Dünyada bu işi yapan 5 tane firma var. Tekel durumundalar. Biz yerli sinyalizasyon sistemini kurmuş olacağız. Sinyalizasyonun dışında trenler de yerli olacak. Başka bir yere gidiyor Türkiye…
Rus havayolu şirketinin 15 Kasım'da KKTC'ye uçmaya başlayacağı belirtiliyor. Burada durum nedir?
Ruslara resmi taleplerini yazmalarını söyledik. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'ne gönderecekler. Türkiye bunu inceleyecek.
KANAL DEDİKODU SİYASETİNE ALET EDİLEMEZ
Kanal İstanbul projesinde ne aşamadayız?
Kanal İstanbul'da Sazlıdere Köprüsü'nün yapımına başlandı. Yollar ve tren hatları yapılıyor. Bu, dünyanın en önemli projelerden biri. Uzun soluklu bir iş. İmar planları yapıldı. Maliyet ilk baştaki hesaplamalardan biraz daha fazla… 15 milyar dolar olarak hesaplamıştık, 20 milyar doları bulacak. Burayı genel bütçeye yük olmadan yapmak istiyoruz. Proje eninde sonunda hayata geçecek. Bu bir ihtiyaç. Şu anda dünya ticaret hacmi 12 milyar ton. Rakam 2030'da 25 milyar tona çıkacak. Bu yüklerin yüzde 90'ı denizden taşınıyor. Şu anda Boğaz'dan 40 bin gemi geçiyor. Yarın gemi sayısı 60-70 bine çıkarsa Boğaz'dan geçmesi mümkün olmaz. O zaman ne olacak? Marmara Denizi gemi havuzuna dönüşür. Dolayısıyla alternatif bir su yolu planlanması gerekiyor. Bugün olmasa da yarın buna karşı çıkanlar durumu anlayacak. Kanalın doğu kısmında, İstanbul Havalimanı'nın kuzeyinde lojistik liman yapacağız. Bugün gidin bakın, Ambarlı Limanı artık yoğunluğu kaldıramayacak vaziyette… Dolayısıyla Kanal İstanbul teknik bir konu, bir dünya vizyonundan bahsediyoruz. Dedikodu siyasetine alet edilecek bir mesele değil… Bir de gemi trafiği azaldığında birçok organizasyon yapma imkânı da olacak. 'Boğaz'da yüzme, yelken yarışı yapalım' diye birçok teklif geliyor. Hiçbirisini yapamıyoruz. Geçen gün balıkçılarla bir araya geldim. Ekim ayının ortasında balık sürüsü geçiyormuş… Onlar da o gün Boğaz'da balık tutmak istediklerini ancak gemi trafiği nedeniyle tekneye çıkamadıklarını anlattılar. Bunu planlayacağız. Ekimin ortasında balıkların göç ettiği gün gemi trafiğine kapatıp 'Balık Festivali' yapmayı planlıyoruz.
Kanal İstanbul'un yapımı için teklif var mı?
Hollanda, Çin, Rusya, Danimarka, Belçika gibi dünyanın birçok ülkesindeki altyapı firmalarından teklif geliyor. Kanal İstanbul'u 'Biz yapalım' diyorlar.
BOĞAZ'DA GELİR 200 MİLYON $'A ÇIKACAK
Boğaz'dan geçen gemilerden alınan ücret de arttı. Türkiye bu konuda epey gelir kaybına uğradı...
Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ne göre Türk Boğazları'ndan uğraksız geçen gemilerden alınacak vergi ve harçlara ilişkin ücretlerde esas teşkil eden "Altın Frank"ın değerini artık her yıl 1 Temmuz tarihi itibarıyla güncelleyeceğiz. 1983 yılında yüzde 75 oranda indirim yapılarak sabitlenen kur karşılığı ödeme sistemi yapılıyordu. 40 bin gemiden yılda 30 milyon dolar gelir elde ediyorduk. Süveyş Kanalı'nın yıllık geliri 5.6 milyar dolar. Şimdi bizde de yıllık yaklaşık 200 milyon dolara çıkacak. Bu rakam her yıl artacak.
YAVUZ SULTAN SELİM'İ YENİDEN İHALE EDEBİLİRİZ
Yap-İşlet-Devret projelerinde işletme hakkı süreleri tamamlandığında ne yapılacak? İlk süresi bitecek proje sanırım Yavuz Sultan Selim…
Yap-İşlet-Devret projeleri devletten bir kuruş çıkmadan yapılıyor… 2040'tan sonra bunlar tamamen kendini amorti etmeye başlayacak. Osmangazi Köprüsü'nden Kurban Bayramı'nda arife günü 80 bin araç geçti. Bu olmasa o araçların yarısı o seyahati yapamayacaktı. Feribot kapasitesi 25-30 bini geçemezdi. 2027'de Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nün işletme süresi bitiyor. O tarihten sonra devlete geçecek. Fikrimi sorarsanız, yeniden ihale edip, oradaki parayla Siirt'teki yolları yaparım. İhaleye 'sen parayı topla, işletme maliyetlerini üstlen, yüzde 80'ini devlete ver' diye çıkarım. Bunlar hesaplanmıyor. Yolların işletme maliyetlerini de yüklenici firmalar üstleniyor. Bu da ciddi bir maliyet demek… 10 milyar euroluk İstanbul Havalimanı'nna devletin cebinden bir kuruş çıkmadan yapıldı. Toplam işletme süresince 26 milyar euro gelir toplayacağım. İstanbul Havalimanı bir hub oldu. Geçenlerde Tiflis Havalimanı yetkilileri diyor, en yoğun saatler gece 2-4 arasıymış. Nedeni sorduğumda, "Çünkü uçaklar kalıp İstanbul'a gidiyor, oradan yolcular diğer ülkelere uçuyor." Yani planlar İstanbul Havalimanı'na göre yapıyorlar. Bugün dünyada birçok havalimanında sorun var. 200 milyon yolcu kapasiteli uluslararası bir havalimanını bu sorunlar başlamadan çok önce tamamladık.
50 FİRMA TASFİYE KARARNAMESİYLE İŞİ BIRAKTI
Karayolu firmalarından zaman zaman 'paramızı alamıyoruz' şikâyetleri geliyor…
Bazen karayolları ödemeleri geç kalıyor ama biz firmalardan daha çok çalışmalarını istiyoruz. Öyle olunca da ödediğimiz para işe göre az kalıyor olabilir. Ancak bakın, biz sıkıntılı süreçte dahi şantiye kapatmadık. 5 bin tane şantiyemiz var.
Tasfiye Kararnamesi'nden yararlanan oldu mu?
50 projede firma işi bıraktı. O işleri de yeniden ihale ettik, devam ediyoruz.
