Türkiye'de insaların parasını toplayıp, stokladılar. Parayı ülkenin sanayicisine, vatandaşına, esnafına kaynak olarak kullandırmak yerine yurtdışındaki para piyasalarında yüksek faizle sattılar. Kısa vadeli kâr hırsıyla hareket ettiler.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu 'bir dakika' diyerek devreye girdi.
Aktif rasyosu hesaplamasını getirdi. Özel bankaları asli görevleri olan kredi vermeye yönlendirdi.
Fakat, şimdi de aktif rasyosunu, kredi vermeden tutturmak için hinlik peşinde koşmaya başladılar. Akıllarınca kredi vermemek için arkadan dolanıyorlar. Hatta olmayacak işler yapıyorlar.

***

Nasıl mı?
Biri, işlem gören eurobondunu geri çağırıyor. Menkul değerleri aktife koyup rasyoyu tutturma peşinde... Ne tesadüftür ki (!), BDDK kararından iki gün evvel bu hamleyi yapıyor.
Diğeri, hatırı sayılır müşterilerini arayıp, "Gelin 1 yıllık spot kredi açayım" diye yalvarıyor.
Niye mi?
Zekiler ya...
Asıl ihtiyacı olana krediyi vermeyecekler. Bildikleri, iyi müşterisine kaynağı kullandıracaklar. BDDK'nın belirlediği aktif rasyosunu tutturacaklar.
Yahu...
İhtiyacı olmayan müşteri parayı ne yapsın?
Hoş benimki de laf...
Paranın nerede kullanıldığı adamların umrunda mı?
Müşteri zorla verdikleri krediyi ister dövize yatırsın, ister mevduata koysun. Özel bankamız için önemli değil ki... O sadece, kağıt üzerinde aktif rasyosunu tutturup tutturmadığına bakıyor.

***

Kimse "ticari bankalar hayır kurumları mı?" vesaire diye edebiyat da yapmasın.
Bankacılık tüm dünyada regüle bir sektördür. Bankaların ne kadar sermaye tutması gerektiğine, ne kadar borç alabileceğine, ne kadar likit varlıkları olması gerektiğine, kimleri yönetici olarak atayabileceğine, yöneticilerine ne tip primler ödeyebileceğine, ne zaman temettü dağıtabileceğine kadar her şeye devlet karışır. Bankalar, başka sektörlerde olmayan sıkı regülasyona tabidir. Kafalarına göre iş yapamazlar.
Çünkü, ülkenin kaynaklarını toplayıp dağıtmak anlamında kendilerine bir lisans ve ayrıcalık verilmiştir.
Elektrik firması nasıl elektrik, gıda firması ise gıda akışını sağlamak zorundaysa, banka da kredi sistemini etkin çalıştırmak zorundadır.
NOKTA...