Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal'ın "Yeni swap anlaşmaları için görüşüyoruz" açıklamasının ardından piyasada gözler detaylara çevrildi. Basitçe para değiş tokuşu anlamına gelen swap anlaşmalarında görüşmeler üst düzeyde devam ediyor.
Çeşitli ülkelerin merkez bankalarıyla karşılıklı yapılan görüşmelerin neticesinde gerçekleşmesi beklenen swap hattının altın veya tahvil üzerinden olmayacağı belirtiliyor.
YABANCI ÇIKIŞINI ENGELLER
Görüşmeler olumlu sonuçlanırsa ülkeler arasında merkez bankalarıyla yapılacak ve finansal istikrarı amaçlayan 'para swap'ıyla güven ağı oluşturulacak. Analistler, swap anlaşmalarının üçlü etki sağlayacağını belirtiyor.
Birincisi, ülkelerin rezervleri olumlu etkilenecek. İkincisi, virüs salgını başladığı günden bu yana gelişmekte olan piyasalarda yaşanan yabancı sermaye çıkışı duracak. Üçüncüsü de döviz likiditesi anlamında kaynak yaratılacak.
REZERVİ GÜÇLENDİRİR
Büyük merkez bankalarıyla örneğin Amerika Merkez Bankası (Fed) veya Avrupa Merkez Bankası (ECB) gibi bir banka ile swap anlaşmasının, kısa vadeli döviz likiditesi ihtiyacı açısından rahatlık sağlayacağı değerlendiriliyor. Fed ile olası bir anlaşmanın tahvil ve altın üzerinden yapılması beklenmiyor. Zira, Türkiye geçtiğimiz dönemde elindeki ABD Tahvil miktarını azaltmıştı. ABD tahvil miktarı 2.7 milyar dolara kadar düştü. Altın rezervleri de 32 milyar 872 milyon dolar seviyesinde. Swap anlaşmasıyla ana amaçlardan biri rezervlerin güçlendirilmesi olacağı için iki seçenek de düşünülmüyor.
ÇİN VE KATAR'LA ANLAŞMAMIZ VAR
Bilindiği gibi, Türkiye bir süredir yabancı ülkelerin merkez bankalarıyla swap anlaşmaları imzalıyordu. Yerel paralarla ticaret amaçlı swap anlaşmalarının 'acil likidite hattı'na dönüştürülmesi de mümkün. Daha önce Türkiye, Çin ve Katar merkez bankalarıyla anlaşma yapmıştı. Halen Çin Merkez Bankası'yla 1.7 milyar dolarlık, Katar ile de 5 milyar dolarlık swap anlaşması geçerliliğini koruyor.
G20'DE TARTIŞILDI
Koronavirüs salgınının ekonomileri etkilemesinin ardından dünya merkez bankaları konuyu G20 toplantılarında gündeme aldı. ABD Merkez Bankası da (Fed) Eylül 2008'de küresel finansal kriz ile ortaya çıkan 'swap hattı'nı yeniden açtı. 14 ülke merkez bankasıyla 358 milyar dolara ulaşan anlaşmalar yapıldı. Swap hatları ile birlikte Fed, Avustralya, Brezilya, Güney Kore, Meksika, Singapur, İsveç için toplam 60 milyar dolarlık, Danimarka, Norveç ve Yeni Zelanda için ise her birine 30 milyar dolar olmak üzere likidite imkânı sağladı. Yeni swap hatları en az altı ay boyunca korunacak. Fed, Kanada Merkez Bankası, İngiltere Merkez Bankası (BoE), Japonya Merkez Bankası (BoJ), Avrupa Merkez Bankası (AMB) ve İsviçre Merkez Bankası (SNB) için halihazırda swap hatlarına sahip. Dolar swap hatlarının genişlemesi, yabancı merkez bankalarının şirketler ve bankalara döviz erişimi sunmalarına imkân veriyor.
PARA SWAPI NEDİR?
Para swapı iki taraf arasında, belirlenen tutarda bir paranın başka bir para ile değiştirilmesi anlaşmasıdır.