Son yıllarda toplumumuzda yaşanan kavramlar kargaşası; kanda yüksek olan kolesterol konusunda daha rahat davranılmasına neden oldu. Kalp hastaları; kolesterol ilaçlarını bıraktı, bol doymuş yağlı besinler yedi, şarküteri ürünleri yağlı etler, kaymaklar derken kalp hastalıkları sıklığı aldı başını gitti. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği'nin de açıkça belirttiği gibi maalesef bazı tıp mensuplarının, kan yağlarındaki bozukluğun tedavisi hakkında bilimsel kanıtlara dayanmayan olumsuz ifadeleri, bazı hekimlerde çekinceler oluşturulmasına sebebiyet vermiştir deniyor. Bende bu önemli uyarılarına yüzde 100 katılıyorum. Kolesterol vücudumuz için önemli bir yağa benzer bileşiktir. Hücre zarımızın yapısında, safra asitlerinin oluşumunda yer alır ve steroid tip hormonların sentezinde kullanılır. Dokuların ihtiyacı olan kolesterol kalbe giden damar içinde yolculuk ederler, çok miktarda giren kolesterol damarda birikmeye başlar, bu birikimler yağlı çizgilenmeye neden olur.
Bu damar tıkanıklılığın başlangıç seviyesi anlamına gelir. Bugün özellikle LDL kolesterol türünün damar tıknıklığı oluşumunda temel rolü olduğu ortaya konulmuştur. LDL kolesterol düzeyinin miktarı, ne kadar süre yüksek kaldığı kalp hastalıklarına yakalanmada belirleyici olduğu artık bilinmektedir. Kandaki kolesterol düzeyindeki dengesizlik ve kan yağı olarak bildiğimiz trigliserit miktarındaki artış kalbe giden damarların yapısını bozup, pıhtı oluşumunu tetikleyip kalp hastalığında temel etmenler olduğu akademik camiada net bir şekilde bilinmektedir. Türkiye'de yapılan saha araştırmaları toplumumuzun yaklaşık her 100 kişisinden 80'inde kan yağlarının bozuk olduğu bildirilmektedir. Genelde kolesterol yüksekliği ve diğer kan yağlarındaki bozukluk her yaşta görülebildiği fakat başlangıçta yüksek değerler herhangi bir hastalık semptomu vermediği, uzun yıllar sonrasında damar tıkanıklığıyla sonuçlandığı için kolesterol konusunu önemsemek önemlidir. Sağlıklı bireylerin kan yağlarını 20 yaşından itibaren 5 yılda bir, 40 yaşından itibaren yılda 1 ya da 2, 65 yaşından sonra ise yılda bir defa ölçerek takip etmek gerekmektedir.
YÜKSEK TRİGLİSERITİN SEBEP OLDUĞU SORUNLAR ÖNEMLİ
Kan yağlarında bozulmaya neden olan hastalıklarda bulunmaktadır. Hipotiroidi hastalarında kanda LDL kolesterolü ve trigliserit düzeyini arttırmakta HDL düzeyini ise azaltarak damar sertliği oluşmasında zemin teşkil edebilmektedir. Nefrotik Sendromlu hastalarda LDL miktarı artarken, kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda ise trigliserit yükselip HDL düzeyi azalabilmektedir. Tip 2 diyabet, obezite, gebelik ve fazla alkol tüketimi kanda HDL'nin düşmesine trigliseritlerin yükselmesine etki edebilmektedir. Trigliserit değerinin aşırı yüksekliği pankreasın iltihaplanmasına, karaciğerin yağlanmasına ve hem karaciğer hem dalağın büyümesine neden olabilmektedir. Görüldüğü gibi kolesterol ve kan yağlarındaki miktarlar ciddi hastalıkların oluşmasına zemin hazırlayabildiği gibi bazı hastalıklarda kan yağlarında bozulmalara sebep olabilmektedir. Kan yağlarını normal değerler içinde turmak için 10 mükemmel yaşam değişikliği damar sertliğinden diğer kalp hastalıklarına karşı korunmada size büyük yardımcı olacaktır. Genel yaşam değişikliği önerilerim LDL ve trigliserit düzeylerindeki yüksekliği düşürecek, HDL kolesterol miktarının da artmasına yardımcı olacaktır. Bu yaşam şekli değişiminin olumlu etkisi için en az 3 ay bir süreye ihtiyacın olduğunu da unutmamak gerekir. Unutmayın dinç bir kalp, zinde bir yaşam için elzemdir.
UNUTULMAMASI GEREKEN 10 MADDE
SİGARAYI BIRAKIN
OBEZİTEDEN KURTULUN
ALKOL KULLANMAYIN
YÜRÜYÜŞÜ BIRAKMAYIN
SAFLAŞTIRILMIŞ KARBONHİDRATLARA EL SÜRMEYİN
FRUKTOZ TEHLİKELİ, UZAK DURUN
DOYMUŞ YAĞLAR KALP HASTALIĞININ SEBEBİDİR
ZEYTİNYAĞINDAN VAZGEÇMEYİN
BALIK TÜKETİMİNE ÖNEM VERİN
YİYECEKLERDE KOLESTEROL HESABI YAPMAYIN
KALBİ İYİLEŞTİREN SÜPER BESİNLER
Öncelikle LDL kolesterol düzeyi yüksek kişiler uzun yaşarlar tamamen yanlış bir tezdir. Uzun yıllar Pediartik Beslenme ve Metabolizma Bilim Dalı'nda çalışmış Beslenme Uzmanı olarak yakın takip ettiğim genetik nedenlerle doğuştan LDL'si yüksek olanlar evet yüksek LDL düzeyiyle yaşarlar ancak genç yaşta damar sertliği ve kalp krizi geçirdiklerini yakından gördüm.
Ve kandaki hem kolesterol hem de trigliseritlerin yüksek seyrinin kalp damar hastalıklarına nasıl hızlı bir geçiş sağladığını da uzun yıllar diyetlerine uymayan birçok ailede üzülerek izledim. Bu nedenle siz siz olun LDL düzeyinizi düşük HDL'nizi de yüksek tutun. Böyle ancak hem kalp hastalıklarından uzak ve uzun yaşarsınız.
O zaman kalp dostu süper besinler gelsin. Kalbe giden damarlarda plak oluşumunu önleyen, kalbin damarlarını yenileyen, LDL kolesterolü düşürüp HDL kolesterolü arttıran, trigliseritleri azaltan ve inflamasyonu engelleyen süper besinler olarak sizlerle paylaştığım bu besinleri her mevsim bulabilirsiniz. Hem de kolayca ulaşabilirsiniz.
1. Dirençli nişastası bol nohut, yeşil mercimeği,
2. Kuersetinden zengin kurusoğan allisinden zengin sarımsağı,
3. Resveratrolden zengin siyah üzüm ve siyah üzüm çekirdeği,
4. Oleik asit, oleuropeinden zengin sızma zeytinyağını,
5. Omega 3 deposu Çanakkale'nin sardalyasını,
6. Magnezyum, omega 3 kaynağı cevizi,
7. İnülinden zengin yulafi,
8. Flavonoidlerden zengin siyah çikolatayı,
9. Likopenden zengin kurutulmuş domates ve domates salçasını,
10. Prebiyotik kaynağı bademi beslenmenizden eksik etmeyin.
11. En önemlisi de dinç bir kalp için iyi uyuyun, düzenli yürüyün ve sigaradan da uzak durun.
İŞTE İDEAL BESLENME PROGRAMI
Bu beslenme programında çay serbest, kahve 3 fincanı geçmeyecek şekilde şekersiz ve sütsüz içilebilir. Günde 2 L mutlaka su içmelisiniz. Ve her gün en az 30 dakika yürüyüş yapmalısınız. Öğünleri tam tüketmelisiniz. Programda öğle ve akşam yemeklerini tamamen yer değiştirebilirsiniz. Programı iyi uygulayamazsanız düzenli kilo veremez, yağ dokusundan zayıflayamazsınız. Bu programda tüm baharatları serbest kullanabilir, salatalara nar ekşisi, limon ve sirkeleri istediğiniz kadar ekleyebilirsiniz. Ev dışından yemek siparişi, paket tüm yiyecekler, işlenmiş etler, tatlılar bu programımızda
KAHVALTI
1 dilim tam yağlı peynir
4 adet siyah veya yeşil zeytin
1 dilim tam buğday ekmeği
6 adet yarım ceviz
Bol taze sebze ve yeşillik
İsterseniz yeşilliklere 1 yemek kaşığı zeytin yağı ekleyebilirsiniz.
Kahvaltı öğünü mutlaka en geç saat 10:00'da yapılmış olmalı. Diğer öğünler arası sırayla takip edilerek en az 3 saat bırakılmalı.
ÖĞLE
1 küçük tabak zeytinyağı ile pişmiş sebze yemeği
1 küçük kase tam yağlı yoğurt
1 ince dilim tam buğday ekmeği
1 yemek kaşığı zeytinyağı ile hazırlanmış mevsim sebzelerinden oluşan salata
İKİNDİ
1 orta boy taze kivi veya 1 adet portakal veya 2 adet mandalina veya 6 yemek kaşığı nar veya 1 su bardağı kefir veya 15 adet çiğ tuzsuz kavrulmamış badem veya 1 adet elma veya ½ adet ayva
AKŞAM
100 gram yağsız kırmızı et veya beyaz et
1 kase çorba
1 dilim tam buğday ekmeği
1 yemek kaşığı zeytinyağı ile hazırlanmış mevsim sebzelerinden oluşan salata YATMADAN EN AZ 2 SAAT ÖNCE
1 su bardağı tam yağlı süt veya 1 su bardağı kefir veya 2 adet kuru hurma veya 1 adet Trabzon hurması veya 20 adet çiğ kavrulmamış fındık veya 6 tam ceviz veya 10 çilek veya 1 adet armut veya 1 çay bardağı ev yapımı yoğurt