Yumurta sağlıklı bireylerde her gün bir tane yenebilecek sağlıklı bir protein kaynağı. Son 40 yıldır yumurta, kolesterolün, yani kalp sağlığına zararlı beslenmenin sembolü olarak kabul ediliyor. Her gün düzenli yenilen yumurtanın kalp hastalıklarına yol açtığı konusu da süregelen tartışmalar arasında.
Yakın geçmişte yayımlanan yumurtanın aklandığına ilişkin haberlerin bilimsellikten uzak olduğunu belirtmek istiyorum. Bu haberler sebebiyle kalp hastalarının belliğine "Artık dilediğin kadar yumurta yiyebilirsin mesajı" kazınmıştır. Aslında bir adet yumurta sarısının 216 ile 275 mg kolesterol içerdiği göz önüne alındığında kardiyovasküler hastalıklar açısından tehlike arz edeceği görüşü de doğrudur. Çünkü araştırmalar fazla kolesterol alımının kandaki kolesterol düzeyinden bağımsız olarak kalp hastalığı riskini artırdığını göstermektedir.
KALPTE CİDDİ RİSK
Dünya genelinde yapılan geniş kapsamlı araştırmalar kandaki kolesterol düzeyi ile koroner kalp hastalıkları arasında bir ilişkinin olduğunu, kan kolesterolü yüksek olan kişilerin kolesterol düzeylerinin tedavi ile düşürülerek kalp hastalığı riskinin azaldığını ispatlıyor.
Daha önemlisi düşük kolesterollü bir diyet ile beslenen Japonların, Hawai ve San Francisco'ya göç etmelerinden sonra değişen beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak hem kan kolesterol düzeylerinin yükseldiğini hem de kalp hastalıklarının görülme sıklığının arttığını gösteriyor. Deneysel hayvan araştırmaları ise kolesterolü yüksek besinlerle beslenmenin damar sertliği dediğimiz ateroskleroza yol açtığını kanıtlandı.
Yumurta tüketiminin kandaki kolesterol düzeyine ne derece yansıdığı önemli bir konu. Araştırmalar alınan her 100 mg kolesterolün toplam kolesterolü 2-3 mg artırdığını ve bu artışın da yüzde 70 kadarının LDL dediğimiz kolesterolü yükselttiğini gösteriyor.
Basit bir hesapla bir yumurtanın ortalama 220 mg kadar kolesterol içerdiğini kabul edersek; tek bir yumurta sarısı yemekle toplam kolesterolün 4-6 mg, LDL kolesterolün ise 3-5 mg kadar artacağını söyleyebiliriz.
İYİ VE KÖTÜ KOLESTEROLÜ YÜKSELTİR
Kısacası yumurta yiyen herkesin kanında hem kolesterol hem de LDL kolesterol yükselmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli konu Akdeniz ve vejetaryen tipi beslenmeye yumurta eklenmesi durumunda kolesterol düzeyinin çok ciddi şekilde yükselmesidir.
Kolesterolden zengin beslenen bir bireyin beslenmesine ekstra kolesterol içeren yumurta gibi yiyeceklerin eklenmesi kan kolesterol düzeyini anlamlı olarak artırmamaktadır.
Yumurta her ne kadar kolesterolden zengin olsa da doymuş yağ içeriği düşük olduğu için kan kolesterol düzeyini yükseltme etkisi; kırmızı et ve tereyağı gibi hem doymuş yağı hem de kolesterolü yüksek besinlere göre daha azdır.
KALP HASTALARI İÇİN HAFTADA İKİ
Yumurta temel aminoasitler içermesi, yüksek kaliteli bir protein kaynağı olması açısından çocuklarda büyümeye destek, hamile ve emziren annelerin ise günlük protein ihtiyaçlarının karşılanmasında ucuz bir besin olarak yer almalıdır.
Sağlıklı bireylerin düzenli yediği günde bir adet yumurta kolesterol düzeyinde az bir artış yaratmasına rağmen antioksidan açısından zengin olması kalp hastalıklarına yakalanma riskini düşürmektedir.
Kolesterol düzeyi arttıkça kalp hastalığına yakalanma riski de artar. Bu nedenle kalp hastalığı hikayesi olan ailelerde bireyler yumurta tüketimini haftada bir veya iki ile sınırlandırılmalıdır.
Yapılan doğru analizler diyabetlilerin günde birden fazla yumurta tüketmelerinin kalp hastalığına yakalanma risklerini iki kat artırdığını ortaya koymaktadır.