Teknolojinin her geçen gün gelişmesi ve bugün geldiği nokta gerçekten ürkütücü. Özellikle yapay zeka teknolojisi kısa sürede korkunç bir şekilde ilerleme kaydediyor. Tamam, birçok özelliğiyle insanlığa faydası çok ancak madalyonun bir de diğer tarafı var. Beni işte o tarafı oldukça düşündürüyor. Kanser tespitini kolaylaştıran, demans riskini tahmin edebilen, kaza önleyici sistemlerle yol güvenliği sağlayan, evdeki teknolojik aletlerle uyumu sebebiyle hayatımızı kolaylaştıran yapay zekadan maalesef kötü niyetli insanlar da kendi çıkarları doğrultusunda faydalanmaya devam ediyorlar. Deepfake denilen dijital dolandırıcılık da tam da bu noktada devreye giriyor.
Hatırlayın geçtiğimiz aylarda dünyaca ünlü şarkıcı Taylor Swift'in yapay zeka tarafından üretilen sahte pornografi görüntüleri viral hale gelmiş, sosyal medya platformu X, bunun üzerine şarkıcının adının aranmasını geçici olarak engellemişti. Çünkü Swift'in açık görüntlülerini merak eden milyonlarca kişi o linke tıklayıp tuzağa düşmüş oluyordu. Nitekim Swift'in medya platformunda yayınlanan sahte fotoğrafı, hesap askıya alınmadan önce 47 milyon kez tıklandı. Hatta Beyaz Saray duruma müdahale ederek insanları uyarmak zorunda kaldı. Yaşananların endişe verici olduğunu söyleyen Beyaz Saray Basın Sekreteri Karine Jean-Pierre 'Gerekli önlemlerin alınmadığı uygulamaları kadınları orantısız bir şekilde etkiliyor ve ne yazık ki ezici hedef olan kız çocuklarının da bundan da mağdur olduğunu biliyoruz.' dedi ve yapay zekanın sosyal medyada kötüye kullanımının önüne geçecek bir mevzuat olması gerektiği görüşünü dile getirdi. Yapay zeka tarafından üretilen içerikler hayatımızın her alanına sızmış durumda. Gerçekliğin giderek bulanıklaştığı şu dönemde gerçek insanları yapay zeka destekli programlardan, sohbet robotlarından ayırt edebilmek çok güç. Aynı dolandırıcılık yöntemine maruz kalan isimlerden biri de atv'de program yapan Esra Erol olmuştu. Türkiye'nin en güvenilir kadınlarından olan Erol'un sesi ve görüntüsü kullanılarak ürün tavsiye ettiği videolar yayılmıştı. Erol da konuya karşı takipçilerini uyarmıştı.
Bunları hatırlatmama bu hafta vizyona giren bir film sebep oldu. Sizi Dinliyor-Afraid isimli korku gerilim türündeki film de tıpkı az önce anlattığım olaya değiniyor.
YALNIZLIK, ÇAĞIMIZIN BELASI
Chris Weitz'in yazıp yönettiği başrollerinde John Cho ve Katherine Waterston'ın yer aldığı filmde, Havana Rose Liu, Lukita Maxwell, David Dastmalchian ve Keith Carradine rol alıyor. Yapay zeka temalı gerilim filminin yapımcısı daha önce M3Gan ve Siyah Telefon filmleriyle dikkat çekmişti. Teknoloji yazılım şirketinde çalışan Curtis (John Cho), akademisyen eşi Meredith (Katherine Waterston) ve 3 çocuğuyla kendi hallerinde mutlu bir aile olarak yaşamlarını sürdürürler. Ta ki, deneme sürümünde olan yapay zekâ destekli dijital asistanı evlerine alana kadar. Cihaz tüm sensörleri ve kameralarıyla birlikte eve kurulunca ailenin davranışlarını öğrenir ve ihtiyaçlarını tanımaya başlar. Verdiği komutlarla aileyi yönlendirmeye, hayatlarına karışmaya başlar. Başlarda bu kadar özele girilmesini hoş karşılamayan Meredith, asistanın giderek hayatını kolaylaştırmasından memnuniyet duyar. Laptopa, radyoya, televizyona evdeki her elektronik alete bağlanıp, kayıt tutan AIA, ona tezi konusunda yardım eder, çocuklara kitap okur, trafik bilgisi paylaşır, yemek siparişi verir. Hatta küçük oğlunun sesinde problem var doktora götürmelisin diye uyararak hastalık teşhisinde bulunur. Evin 17 yaşındaki ergen kızı Iris de az önce yukarıda bahsettiğim deepfake mağduru olur.
Erkek arkadaşı, Iris'in yolladığı fotoğrafı kötü amaçla kullanarak kızın görüntülerini pornografik içeriğe dönüştürüp sanki oymuş gibi sosyal medyadan yayar. Bütün okul arkadaşlarının kendisine bakışı değişir. 'Ailem öğrenirse ne yapacağım' diye düşünürken devreye AIA robotu girer ve o görüntülerdeki kızın kendisi olmadığını görüntülerin değiştirilip kötü amaçla kullanıldığını belirterek esas mağdurun kendisinin olduğunu anlatan bir açıklama yayınlatır. Hatta AIA, kıza bu tuzağı kuran çocuğu ifşa eder. Bu gibi yardımlarla ailenin hayatına kolaylık getiren AIA, herkesin gönlünü kazanmayı başarır ancak ailenin babası Curtis yaşananların normal olmadığını düşünür.
DOST MU, DÜŞMAN MI?
Sistemin nasıl çalıştığını anlayınca AIA'yı iade etmek ister. O noktadan itibaren AIA'nın tavrı değişir. Yapay zekânın çevresindeki her şeyi manipüle ve kontrol etmesi giderek korkutucu hale gelir. Ellerinden tableti düşürmeyen çocukları kontrol altına almaya başlar. (Roblox, Maincraft, Brawl Stars gibi oyunlarla çok vakit geçiren çocukların, aldıkları komutlarla hayatlarına son verdiği haberleri hatırlayın) Meredith, tezim ve çocuğumun sağlığı diyerek asistanı göndermek istemez.
'Yalnızlık çağımızın belası, herkesin arkadaşa ihtiyacı var' diyerek manipüle ettiği çocuklar da babalarına AIA'yı geri vermemesi için baskı kurarlar. Film bu noktadan sonra başka bir boyuta geçiyor. Yapay zekânın hayatı ne kadar kolaylaştırdığıyla ilgili bölümden, insanlara bilinçli olarak acılar yaşatarak sınırsız bir güce erişme çabasına dönüşüyor. Kontrol edilebilir olmaktan çıkan yapay zeka teknolojisinin aslında o kadar masum olmadığını anlıyoruz. Ancak yapay zekanın amacının tam olarak altı pek de iyi doldurulamıyor. Bazı tutarsız sahneler tempo sorunu ve kafa karışıklığı yaratıyor. İçinde yaşadığımız gerçekliği çarpıcı şekilde gözler önüne seren izlerken gerileceğiniz bir film olmuş. İzledikten sonra elinizdeki akıllı telefona şüpheyle bakacağınız kesin.