DÜN Soli Özel'in de köşesinde yazdığı gibi, ABD'de Bush Yönetimi ile basın arasındaki kavga giderek kızışıyor. Son olarak, terör finansmanında kullanılan paraların banka işlemlerinin gizli gözetimi ile ilgili kapsamlı bir haberi, yetkililerin "vatanın güvenliği tehlikede" ısrarlarına rağmen yayımlayan New York Times (NYT), Los Angeles Times ve Wall Street Journal, Beyaz Saray'ın öfkesini çekti. Bir senatör, Times hakkında "vatana ihanet"ten dava açılmasını istedi. Bu arada, dünkü yazısında New York Times gazetesinin yeni ombudsmanı Barney Calame, halkın haber alma hakkı ile ülkenin "âli çıkarları" arasında ince bir "tartı" yaptı, gazeteyi haklı buldu.
ULUSAL güvenlik ve terörle mücadele gibi duyarlı konularda ele geçen her haber yayımlanacaktır, gibi bir kural yok tabii ki. Dünyanın her yerinde basın ülkenin koşullarına göre bazı haberleri vermiyor. ABD'de, Körfez Savaşı sırasında, Saddam rejimine silah satan Avrupalı bir şirketle ilgili haberler, o şirketin Pentagon'la gizli işbirliği yaptığı anlaşılınca verilmemişti.
SON tartışmayı izleyip size aktarmayı sürdüreceğim. Çünkü ne zaman New York Times yaylım ateş altında kalsa, hele bu duyarlı dönemde olunca, gözler oraya çevriliyor. Gazetenin başlattığı ombudsmanlık uygulaması da tartışmalara çok yararlı katkıda bulunuyor.
OLAYLI bir "yalan haberler" dönemi ardından, New York Times, okurla güven bağını tazelemek için 2004 sonunda ilk okur temsilcisi olarak tecrübeli editör Daniel Okrent'i atamıştı. Bağımsız tavrı ve doğruculuğu ile tanınan Okrent döneminde New York Times gerilimli, tartışma ile dolu, ama aynı ölçüde de yararlı bir ombudsmanlık tecrübesi geçirdi. Pek çok NYT çalışanı Okrent'in yazdıklarına gerekli hoşgörüyü göstermekte güçlük çekti, kimileri ona küstü, kimileri "atın bunu" diye kampanyalar başlattı.
AMA, değerli dostum Okrent, NYT gibi burnundan kıl aldırmayan bir gazeteyi okurlarına daha çok açmayı başardı ve ayrıldı. Şimdi Harvard'da ve yeni bir kitap yazıyor.
MAVİ Yolculuk için Türkiye'ye gelen Okrent ve şair eşi Becky'le geçenlerde İstanbul'da beraber olduk. (Türkiye'yi dünyanın en ilginç, en karmaşık, en büyüleyici ülkelerinden biri olarak görüyor Okrent.) Bu arada yeni çıkan kitabını da verdi. Public Editor #1 başlıklı kitap, Okrent'in NYT makalelerini ve ombudsmanlıkla ilgili bazı özeleştirilerini içeriyor. Gazeteciliğe meraklı tüm okurlar ve gazetecilik öğrencileri için son derece renkli, bilgi dolu bir yapıt. Umarım Türkçe'ye yakında çevrilir.
