Toplumsal ya da doğal gelişimlerin dışında, dış güçlerin ya da derin aklın gündeme soktuğu projeler vardır. Bunlar bazen mesela Sykes-Pico tarafından çizilen haritalarla ortaya çıkan "Proje devletler" olurlar. Bazen FETÖ ya da PKK gibi "Proje örgütler" çıkar ortaya. Zaman zaman da ülkelerin ya da dünyanın gündemine kuyruklu yıldızlar gibi giren "Proje figürler" görülür.

Proje devletler
Osmanlı toprakları üzerinde cumhurbaşkanının Hıristiyan başbakanının Müslüman olacağı etnik ve dini dengelere dayalı olarak kurulan Lübnan da, daha sonra aynı bölgede kurulan ve Siyonizmi gerçeğe dönüştürecek olan İsrail de birer "Proje Devlet"tiler.

FETÖ projesi
Fetullah Gülen de Soğuk Savaş'ta üretilen bir Amerikan projesi değil miydi? Komünizmle mücadelenin önce Türkiye içinde sonra da Asya ve Afrika'da açılan okullarla sürdürülmesi, bir büyük projenin yansımalarıydı. Abdullah Öcalan Türkiye'ye teslim edilirken aynı yıl yani 1999'da Fetullah Gülen'in Amerika tarafından kucaklanması ve eyaletlerdeki okulları ile fonlanması, projenin aşamaları olacaktı.

PKK ve PYD
Önce Türkiye'deki Kürtleri sonra da Irak ve Suriye'deki Kürtleri milliyetçilik ve komünizm gibi çağdaş ideolojilerle tanıştıran PKK da bir projedir. Mesela Barzani bir aşiret hareketinin lideridir. Ama gerek PKK gerekse şimdiki PYD, aşiret düzenini reddetmektedirler. Ve sonuçta bu oluşumlar en güncel evrensel gerçekler arasındaki "Vekalet Savaşları"nın birer öğesi olmuşlardır.

Bazı sonuçlar
Türkiye'deki Kürt realitesini demokratik katılım ile birleştirmeyi amaçlayan "Barışçı Açılım"ın FETÖ polisi ile adliyesi ve PKK eylemcileri tarafından sona erdirilmesi, ilgi çekici değil midir? Ya da Deniz Baykal'ın FETÖ üretimi kasetlerle devrilip yerine Kemal Kılıçdaroğlu'nun getirilmesi, birer rastlantı mıdır?
Projelerin bazen devleti ele geçirmeye yöneldiklerini de gördük. Bakalım daha neler göreceğiz?