Dünyanın her ülkesinde "Devlet"ten büyük güç yoktur.
Öldürmek de devletin yetkileri arasındadır.
Savaşı da barışı da devletler yaparlar...
Devlet para basabilir, bireylerin sahip olduğu hakları bazen genişletir bazen de yok edebilir.Bütün bunlar bilinen teorik gerçeklerdir.
Ama bir de pratikteki gerçekler var.
ABD başkanı Obama Kongre'de "Birlik Konuşması"nı yaparken ve ileri teknoloji ile yeni buluşları teşvik edecek bir örgüt kurmak için bir milyar dolarlık ödeneği Kongre'den isteyeceğini açıklarken, dinleyiciler arasında Apple'ın yöneticisi Tim Cook da bulunmaktaymış.
Düşünün ki Apple'ın bankalarda 137 milyar dolar nakit parası var.

Kim daha akıllı?
Yani bir yanda teknolojiyi ve yeni buluşları teşvik etmek için 1 milyar dolara muhtaç devlet var.
Bir yanda da teknolojiyi ve yeni buluşları pazarlayıp, bunları kâra dönüştüren bir şirket var.
Devlet mi bu şirket mi daha güçlü bu noktada?
Dünya ekonomisinde dönen paraların miktarı, kafa karıştıracak ölçüde.
Örneğin domatesi "Ketchup"a dönüştürüp şişeleyen "Heinz" şirketini satın almak için Warren Buffett'in teklif ettiği para 28 milyar dolar... "Heinz"ın fasulye konservesinin satış rakamı sadece İngiltere'de günde 1.5 milyon kutuymuş. "Ketchup" diye bilinen baharatlı domates salçasının yıllık satışı da 1.5 milyar dolarmış.

Savaş ve barış
Bütün bunlar çarpıcı rakamlar.
Ama bir de düşünün ki, dünyada silahlanma ve askeri harcamalar için, haftada 30 milyar dolar harcanmakta.
Ekonomik açıdan tüm sayıları bırakın Apple'ı, Heinz'dan da küçük olan Kuzey Kore nükleer silahlara sahip olmak için kim bilir kaç milyar dolar harcamakta...
Eğitime ya da sosyal güvenliğe yatırım yapmak için ABD Kongresi'ne sürekli yalvaran Obama'nın devleti, Afganistan ve Irak'taki askeri operasyonlarda 500 milyar dolar harcamış.
Tabii ki devlet çok güçlüdür. Bazı devletler de tüm devletlerden güçlüdür...
Ama bu durum, devletin herkesten ve her kurumdan akıllı olduğu anlamına gelmiyor.
Zaman zaman vizyon sahibi siyasetçiler çıkıyor ve kendi devletlerinin aklını, yaşanan çağa uyarlayıp geliştiriyorlar.

Aklı çağa uyarlamak
Eğer bu devlet, ekonomide olduğu gibi hukukta da, insan haklarında da, demokrasi ve barış alanında da çağ atlamayı başarırsa, o zaman bireyler de, şirketler de, devletin gücünü ve üstünlüğünü yüreklerinde hissediyorlar.
Ama devlet sadece askeri gücü ile üstünlüğünü kanıtlamayı tercih ediyorsa, iş topallıyor.
Sonuçta bütün eleştirilere karşı, Apple ürünleri hâlâ Çin'de üretilmiyor mu?
Türkiye'de devlet şimdi aklını çağa uyarlama sürecinde...
Ekonomideki akıllanma, iç barışa, hukukun üstünlüğüne ve temel insan haklarının üst değerler olarak benimsenmesine de dayanırsa, devletin gücü hepimizin güvencesi olacaktır.
"İmralı Süreci" bu yoldaki en önemli adımdır.