Bu satırların yazıldığı sırada İsviçre'nin Cenevre kentinde yapılması planlanan Suriye Görüşmeleri'nin katılımcıları henüz belli olmamıştı. Bu belirsizliğin en önemli sebebi, Türkiye'nin "Eğer PYD katılırsa, biz yokuz" demesiydi.
Niye böyle bir tavır aldı Türkiye? Çünkü Ankara'ya göre PYD, PKK'nın ikiz kardeşi. Dolayısıyla PKK ile savaşanların, PYD'yi masada görmeyi reddetmeleri gayet normal.
Ancak... Başta ABD olmak üzere Batılı ülkeler ve öte yandan Rusya, PYD'yi masada görmek istiyor. Onlar için PYD- PKK bağlantısı önemli değil.
Niye değil? Rusya'yı geçelim... Çünkü uçak olayından sonra Rusya her fırsatta Türkiye'ye ters gitmeye çalışıyor. Türkiye'nin tezi çıkarlarına zarar vermese dahi reddedecektir.
Burada asıl önemli olan ABD'nin tavrı. Geçen gün de değinmiştim: Başkan Obama bundan sekiz yıl önce iktidara yürürken, ABD halkına net biçimde kara birliklerini cepheye sürmeyeceğine dair söz vermişti.
Bu sözünü de tuttu. IŞİD'e karşı dronları ve uçakları kullanıyor. Bir de IŞİD'e karşı savaşan Kürtlere destek veriyor.
Adıma ölür müsün?
Böylece asıl meseleye geldik işte: Sadece havadan bombalamanın IŞİD'i bitirmeyeceği aşikâr. Kaynakları kesilebilir elbette ama örgütü işgal ettiği yerlerden söküp atmak için piyadeye ihtiyaç var.
Tam bu noktada devreye PYD giriyor... PYD hem Moskova'nın, hem de Washington'un ortak noktası olan, "IŞİD ile arazide karşı karşıya gelmeme" arzusunu gerçekleştiriyor.
Sonuçta Amerikan ve Rus askerleri yerine IŞİD ile PYD militanları (YPG) çarpışıyor.
Peki, PYD'nin bundan çıkarı ne? Onlar da Suriye Savaşı bittiğinde yayıldıkları alanın siyasi egemeni olmak istiyorlar: Artık bu egemenlik türü, kantonlaşma mı olur, bağımsızlık mı olur; onu bilemem. Ancak amaçları bu...
PYD'nin bu amacı güttüğünü bilmek için tahmin yürütmek şart değil. Elde somut ipuçları var: PYD'ye bağlı YPG militanları, IŞİD'den ele geçirdikleri bazı kasaba ve köylerdeki bilhassa Arap nüfusu zorla göç ettiriyorlar. (Bunu sadece Ankara değil, Batı da gayet iyi biliyor.)
Hülle yapabilirler
Ankara'nın vetosu sonucunda görüşmelere PYD katılmazsa ne olur? Aklıma gelen bir olasılık: Mesela PYD bir IŞİD birimine saldırırken ABD ile ortak çalışıyor. Onlar bombalanması gereken yerin koordinatlarını iletiyorlar, ABD de orasını uçak ve dronlarla vuruyor. PYD'nin işbirliğini geri çekmesi, ABD başta olmak üzere, hiçbir Batı ülkesinin işine gelmez. Kendi adlarına savaşan bir grubu kaybetmek istemezler.
Öte yandan hiçbir Batı ülkesi, Türkiye'yi de karşısına almak istemez. "Türkiye, Cenevre'ye gelmezse gelmesin, biz kendi aramızda konuşuruz" diyemez. Türkiye'nin gücü belli: Oyun- kurucu olmayabilir ama çıkarları zedelendiğinde oyun-bozucu olacaktır.
Yukarıda dediğim gibi, bu satırlar yazılırken henüz sorun çözülmemişti. Bir ihtimal: PYD temsilcilerini, başka bir sıfatla içeri alabilirler. Yani hülle yapabilirler. Hatta sivri akıllının teki çıkıp, "Madem PYD'ye karşısınız, o zaman IŞİD ile arazide Türk ordusu çarpışsın" da diyebilir.
Olmaz demeyin; ne de olsa buz gibi soğuk çıkarların dünyasında yaşıyoruz.
