AK Parti, CHP, MHP ve HDP yönetimleri eski darbeci Kenan Evren için bugün düzenlenecek törene katılmayacaklarını açıkladı.
Gazetelere bakıyorum... O günleri yaşamış köşe yazarlarının çoğu, Evren'e demediğini bırakmıyor.
Ancak şunu bilelim: Kenan Evren Cuntası'nın 12 Eylül 1980 günü yaptığı darbeyi halkın büyük çoğunluğu desteklemişti.
Çünkü polis, üniversite, sendika gibi kurum ve kuruluşlar, sağcı-solcu diye ayrışmıştı. Siyasetten sokağa, muazzam bir cepheleşme oluşmuştu. Sokak çatışmalarında, çoğu gencecik delikanlı, beş bin kişi ölmüştü.
Ayrıca berbat durumdaki ekonomiyi kurtarmak amacıyla alınan kararları, o ortamda uygulamak mümkün değildi.
Bu yüzden Kenan Evren'in yaptığı darbe sevinçle karşılandı. Kimler tarafından? Birkaç kesimi sayayım: Şiddet olaylarını endişeyle izleyen kitleler... Üniversitede, hatta lisede evladı olanlar... İşçi çalıştıranlar... 1978'de yüzde 52 olan enflasyonun, 1980'de yüzde 107'ye ulaşmasıyla perişan olanlar...
Velhasıl öyle bir ortamdı ki kimsenin demokrasiyi düşünecek hali yoktu.
Çok karanlık günlerdi
Derken işin rengi değişmeye başladı: Binlerce kişi tutuklandı, işkenceden geçirildi, yüzlercesi cezaevinde öldü... Partiler tamamen kapatıldı... Gazetelere sürüyle yayın yasağı verildi... Kurunun yanında yanan yaşın, haddi hesabı yoktu. Sakıncalı diye işten atılanlar, fişlenenler, pasaport alamayanlar...
Velhasıl Türkiye, Latin Amerika diktatörlüklerine benzedi. O kadar ki başlarda Cuntayı destekleyenler, giderek "Evren Paşa iyi ama çevresi kötü" demeye başladı.
Evren'i, 7'nci Cumhurbaşkanı yapan yeni Anayasa, Kasım 1982'de yüzde 91 "Evet" oyuyla kabul edildi. Hile iddiası önemsizdi: "Evetler" yüzde 75 olsaydı ne fark ederdi?
Kasım 1983'te yeni partilerle kontrollü demokrasiye dönüldü. Eski siyasiler yasaklıydı. Turgut Özal'ın Anavatan Partisi yüzde 45 ile iktidarı alırken, Evren'in eski Orgeneral Turgut Sunalp'e kurdurduğu Milliyetçi Demokrasi Partisi yüzde 23'te kaldı. Sonra da silinip gitti.
Yani halk, Kenan Evren'in yaptığı darbeyi alkışladı. Ancak ele geçirdiği ilk fırsatta da askeri zihniyeti güncel politikadan uzaklaştırdı.
Bazıları hâlâ soruyor: Evren darbe yaptığı için pişmanlık duydu mu? Elbette duymadı. Zaten 2011'deki ifadesinde de bunu savcıya da söyledi: "Hiç pişman değilim. Yine olsa, yine yaparım!"
Evren'in elleri kanlıydı elbette. Ancak kendi mantığı için daima tutarlı oldu. Daha önce siyah dediğine, daha sonra beyaz dediğini ben hatırlamıyorum. Tek tük olabilir. Siyasi görüşü Sağ-Atatürkçülüktü.
'1982' lök gibi durmakta
Peki, biz ne yaptık? Mesela siyasilerimiz ne yaptı? Neredeyse tamamı, Evren'e lanet okudu. Meclis dışındayken (mesela Demirel) ve muhalefetteyken (mesela Ecevit, Erbakan),1982 Anayasası'na demediğini bırakmadı.
Ama iş icraata gelince... 33 yıl içinde birçok maddesini değiştirmelerine rağmen, 1982 Anayasası'nın özüne dokunmadılar.
Kenan Evren'in yadigarı 1982 Anayasası, biraz rötuşlanmış, biraz makyajlanmış şekilde karşımızda dururken... Söyler misiniz Allah aşkına: Evren'e hakaret etmek size inandırıcı geliyor mu? Valla bana gelmiyor.