Dün şöyle bir cümle kurmuştum: "1923'te Mustafa Kemal'in güdümünde yapılan 9 Umde damgalı seçimlerden beri bu ülkede vesayet rejimi vardı..." Bazı okurlar bunu açmamı istedi...
Kasım 1922'de başlayan Lozan barış görüşmeleri, Şubat 1923'te kesilmişti. Bunun bir nedeni de İkinci Grup denilen muhalefet milletvekillerinin, verilen tavizlere sert bir şekilde karşı çıkmasıydı. Yoksa Ankara Hükümeti'nin gücü yetersiz miydi?
Bunun üzerine Mustafa Kemal, kendisine bağlı milletvekilleriyle bir kriz yaratarak Meclis'i çalışamaz hale getirdi. Seçimleri yenilemek gerekiyordu...
8 Nisan günü Kemalistlerden oluşan Birinci Grup, 9 Umde (9 İlke) adlı bir prensipler manzumesini kabul etti. CHP'nin müstakbel kuruluşunu da haber veren 9 Umde aslında "Seçime ancak Mustafa Kemal'e bağlı olanlar girebilir" anlamına geliyordu.
Nitekim öyle oldu. 28 Hazirandaki seçimleri büyük çoğunlukla Kemalistler kazandı. Tek sesli hale gelen Meclis de tekrar başlamış olan Lozan'ı 23 Ağustos'ta onayladı.
Böylece, Cumhuriyet dönemi askeri vesayet rejimi başladı... Artık siyasetin ve hukukun egemeni, son kertede askerdi...