Günümüz yoğun iş ve hayat temposu içerisinde pratik bir seçenek olan dondurulmuş gıdaları marketten hazır olarak veya evde kendimiz önceden hazırlayarak sıklıkla tercih etmekteyiz. Bu gıdaları tüketirken çoğumuzun aklına acaba tazeleri kadar faydalı mı ya da dondurulduğunda zararlı olabilir mi gibi sorular gelebilir.

Bu konuyu her iki yönden de açıklamak gerekirse:

Donmuş gıdalar hazırlama koşullarına bağlı olarak bazı zararları barındırabilse de dondurulmuş ürünlerin, bazı gıdaların besin değerini korumada faydalı bile olabildiği gösterilmiştir.

Özellikle taze sebze ve meyvelerdeki besin değeri, tarladan toplanıp, manav/marketinize ulaşıp sizin alışveriş sepetinize girene kadarki yolculuğu düşünülürse; toplanıp, uygun koşullarda yıkanıp, hazırlanıp şok bir dondurma işleminin, besin değerini daha iyi muhafaza ettiğini anlayabiliriz.

Marketten alınan sebze/meyve buzdolabınızda bekleme süresine da maruz kalıp vitamin ve besin değerinin bir kısmını kaybetmiş olacaktır. Oysa dondurulduğunda bu daha iyi saklanmış olacaktır. Aynı zamanda dondurarak saklama, mevsiminde toplanmış meyve ve sebzeleri saklayıp tüketmek için de bir yöntemdir.

Yalnız dondurma işlemi de bir miktar vitamin kaybına elbette neden olmaktadır, özellikle suda çözünen vitaminler, buz kristalleri oluşup çözündüğünde bir miktar vitamin bozulacak ve besin değeri değişebilecektir. Ancak genel olarak uygun dondurma işlemi, besinlerin kalori miktarını ve içindeki mineral, yağ, protein, karbonhidrat ve şeker miktarını da değiştirmez.

Besin maddeleri, dikkatli bir ön hazırlama işlemiyle ve uygun koşullarda dondurulursa ve muhafaza edilirse, tüketim için güvenli olacaktır.

Bu açıklama elbette her dondurulmuş gıda için geçerli değildir. Özellikle ısıl işlem görmüş, pişmiş, hazırlanmış ve işlenmiş donmuş besinlerin çoğu insan sağlığı için çok uygun bulunmamaktadır.

Yapılan araştırmalar, çok işlenmiş gıdaların kanserojen risklerinin olduğunu göstermiştir. Dolayısıyla bu durum her dondurulmuş gıdanın masum olmadığı gerçeğini destekler.

Sonuç olarak:

• Dondurma işlemi besinin kalori değerini, lif içeriğini ve mineral değerini değiştirmez. Birkaç vitaminin miktarında düşüşler yaşanmasına neden olabilir.
• Dondurma işlemi besinin yağ, protein, karbonhidrat gibi makro besin öğeleri içeriğini de değiştirmez.
• İçeriğinde trans yağlar bakımından zengin olan dondurulmuş besinler, kalp hastalığına yakalanma riskini arttırır.
• Dondurulmuş gıdada tazeliğini koruması için nişasta kullanılmış ise diyabet riskini tetikler.

DONDURULMUŞ GIDA SEÇERKEN NELERE DİKKAT EDELİM?

• Katkı ve koruyucu madde içermemesine,
• Son kullanım tarihinin çok uzun olmamasına (Uzun miyadlı ürünlerde koruyucu madde kullanılma olasılığı yüksektir),
• İşlenmemiş, pişirilmemiş direkt olarak dondurulmuş gıda olmasına,
• Bekletme işlemi bozulma riskini arttırıp, besin değerini azalttığı için sebze ve meyveye hasat sonrası hızlı dondurma işlemi uygulayan bir firma tarafından üretilmiş olmasına dikkat edelim.
• Donmuş gıdayı çözerken tek seferde çözmek önerilir. Zira birden fazla dondurulup çözünen donmuş besin yapı olarak bozulma riski taşır.
• Donmuş gıdayı, özellikle et ve kıymayı çözünme sırasında oda koşullarında değil, buzdolabının normal bölmesinde tutarsak, çözülürken mikroorganizma oluşum riskini aza indirgemiş oluruz.