Doğa; her coğrafyada hem iklim değişikliğine bağlık sıcaklık düzeyine hem mevsim geçişlerindeki toprak verimliliğine göre hepimizi hastalıklardan korumak adına farklı taze sebzelerin üretilmesine izin veriyor. Mesela kış aylarında sık görülen grip, soğuk algınlığı ve nezle gibi hastalıklardan korunmak için C vitamini kaynağı bol turunçgillerin, E vitamininden zengin koyu yeşil yapraklı sebzelerin, hastalık savar antioksidan bileşiklerin yoğun olduğu kök sebzelerin bu mevsimde sofralarımıza gelmesi bence hiç de tesadüf değil. Bu açık ve net bir şekilde doğanın bizi koruduğunun da önemli bir göstergesi. Yer elması, ıspanak, karnabahar, pazı, pırasa, lahana, brokoli, havuç, pancar ve kereviz kış aylarının vazgeçilmezleri diyebilirim. Ayrıca taze sebzeler mevsime uygun tüketildiğinde bolca mineral, diyet lifi ve antioksidan kaynağı olarak sağlığımıza daha çok fayda sağladıkları için mevsimine uygun sebzeleri pazardan satın almaya önem vermeliyiz.
ÇİĞ YENEBİLENLERİ PİŞİRMEDEN TÜKETMEK FAYDALI
En sağlıklısı sebzeleri çiğ olarak tercih etmektir. Buna en güzel örnek salatalardır. Ancak sebzeleri pişirerek yeme alışkanlığımız daha yaygın olduğu için pişirme ile ilgili birkaç tavsiye vermekte isterim daha besleyici değere sahip sebze tüketmemiz açısından. Pişirirken yüksek ısıda değil orta ateşte pişirilmeli, pişirme süresi mümkün olduğunca kısa tutulmalıdır. Bu nedenle düdüklü tencereler sebzeleri pişirmek için idealdir. Sebzelerin yüzde 80-90 kadar su içerdiği için pişirirken çok az su kullanmaya dikkat edilmelidir.
NİŞASTALI SEBZELERİ AŞIRI YEMEMEK GEREKİYOR
Sebzelerin dış kabukları, kabuğun hemen altındaki bölüm ve yaprakları doğal vitamin, mineral ve antioksidanlardan en zengin kısımlar olduğu için kabuklarıyla yenilemeyen sebzeler çok ince soyarak yemek gerekir. Birçok sebzenin yüzde 80'den fazlası su içerir bu nedenle de çok düşük kalorilidir. Hatta salatalık, ıspanak, domates, lahana ve marulun yüzde 90'ı sudan oluştuğundan doyana kadar yenilebilen özel sebzeler grubunda yer alır. Sebzelerin nişasta içerikleri artığında su oranları düşer ve dolayısıyla kalorileri de yükselir. Bu nedenle nişasta içeriği yüksek olan patates, tatlı patates, mısır, bezelye, taze bakla ve havuç gibi sebzeleri yerken miktar olarak dikkatli olmak gerekir.
SİRKELİ VEYA KARBONATLI SU MUCİZESİ
Taze sebzeleri yıkarken bir litre suya yarım çay bardağı elma sirkesi eklenmiş suda beklettikten sonra yıkayın. Böylece sebze ve meyvedeki hali hazırda bulunan pestisitlerin yüzde 50'sini temizleyebileceksiniz. Eğer bir litre suya beş yemek kaşığı karbonat eklenmiş suda sebzeleri bekletip sonra yıkarsanız da pestisitlerin yüzde 85'ini yok edebiliyorsunuz diyebilirim.
HER DERDE DEVA 10 SEBZE
Mutfağınızda bulundurduğunuzda doğal ilaç etkisi sayesinde yaşlanmayı geciktirmeden kolesterolü düşürmeye, kanser hücrelerini yok etmekten, sindirim sistemi detoksuna kadar birçok sağlığa olan iyiliğinden yararlanabileceğiniz kış sebzeleri.
1. PAZI: Zeytinyağlı yemeği veya bulgurlu sarma olarak sofralarımıza renk katsa da pazılı yumurta sağlık açısından çok yararlı bir ana yemek olarak aklınızda bulunsun istiyorum. Pazı bolca lutein, kolorofil, karotenodiler içerdiği için göz sağlığına katkısı hiç de hafife alınamaz. Pazıya özgü diyet lifleri kabızlığa birebir iyi gelen sebzelerin başında gelir. Antispasmatik, yatıştırıcı, idrar söktürücü ve laksatif özelliği bulunur.
2. BROKOLİ: Kesif kokulu bu süper sebze olan brokoli, kalp ve kanser açısından korunmada oldukça önemli bir konuma sahip. Yapısında sülforanlar, indoller, beta karoten, lutein ve kuersetin barındırır. Kanserden koruyan bu sebze aynı zamanda LDL kolesterolün de azalmasında yararlıdır. Çiğ olarak salatalara eklemek en lezzetlisi olur.
3. BRÜKSEL LAHANASI: Minicik bu sebze tam bir sağlık iksiri. Sülforan ve indoller içeren bu lahana çeşidi kalp krizinden koruyucu özelliğe sahip. Bağırsak hareketlerini arttıran bu süper sebze DNA'mızın hasar görmesini de önler. Kanserden koruyan bu sebzeyi çiğ olarak salatalara bolca doğramanızı öneririm.
4. BEYAZ LAHANA: Yaz kış rahatlıkla bulunabilen beyaz lahana; kan şekerini dengeleyen, diyabetlilerde kan şekerini düşüren, yüksek lifi sayesinde bağırsakları çalıştıran, kansere karşı koruyucu etkisi olan süper sebzedir. Çorba, salata ve zeytinyağlı yemeğini yaparak yemeniz; bu sebzeden en doğru sağlık bileşenlerini almanızda etkili olacaktır.
5. HAVUÇ: Beta karoten yani gözlere direk etkili en önemli süper sebzeyi salatalarınıza korkmadan ekleyin. Diyabetten korunmada etkili, kanserden koruyabilen ve bağırsak sistemini düzenleyici turuncu renkli turbo sebzeyi, biraz haşlayarak tüketmek beta karotenden maksimum yararı sağlamak açısından önemli.
6. KARNABAHAR: Vücudun toksin atımını artıran süper bir sebzedir karnabahar. Çiğ olarak salatalara eklemeniz en doğrusu. Bağırsak hareketlerini artırabilen bu taze sebze bağışıklık sistemini de güçlendiren özelliği bulunuyor. Yapısındaki sülforan ve indoller sayesinde kanser savar özelliği de var. Vücudunuzun antioksidan kapasitesini artırmak istiyorsanız bolca karnabahar yemeyi ihmal etmeyin.
7. SARIMSAK: Her gün bir diş çiğ ve ezilmiş sarımsak kalbe giden damarların onarılması, açılması ve kanın akışkanlığının arttırılmasında doğal bir ilaç diyebilirim. Sülfürlü bileşiklerden zengin olan bu sebze kanser önleyici ve detoks etkili. Yoğurt, çorba ve salatalara mutlaka kıymayı ihmal etmeyin.
8. PIRASA: Taze soğan gibi salatalara koyduğunuzda kimse pırasa yediğini anlamaz. Kuersetin ve flovonoid içeren pırasa kanserden koruyan, kalp hastalıklarını önleyen ve detoks etkili özelliği olan süper sebzedir.
9. BAMYA: Kronik kabızlığınız varsa bamya yiyerek hızla çözebilirsiniz. Bamya antioksidanları en yüksek ihtiva eden süper sebzedir. Düzenli olarak bamya tüketmek kalp sağlığını da geliştirir. Bamya mevsiminde körpe olanlarını direk buzdolabı poşetinde aylarca ilk günkü tazeliğini koruyabilir ve her mevsim düzenli olarak yiyebilirsiniz.
10. TURP: En iyi zayıflatıcı süper sebzelerden biri olan turp, dilimlenmiş olarak acıktığınızda limon sıkarak tüketebileceğiniz sağlıklı bir alternatif. Diyabetlilerde kan şekerini düzenleyen turp solunum problemlerine de iyi gelen yiyecektir.
