Bu hafta kalp sağlığı haftasıydı... Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) verilerine göre, dünyada en yaygın ölüm sebebi olarak gösterilen kalp ve damar hastalıkları, yılda yaklaşık 18 milyon kişinin hayatını kaybetmesine yol açıyor. Türkiye de her yıl 300 binden fazla kalp krizi vakası yaşanırken, bunların yaklaşık 200 bini yaşamını yitiriyor. Son dönemde kalp krizinden ölümler daha da arttı. En çok da gençlerde. Bu da Covid-19 salgınının etkisi olabilir mi sorusunu gündeme getirdi. İşte kalp doktorlarının söyledikleri:
"DAHA ÖNCE KORONAVİRÜSE YAKALANDINIZ MI?"
Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ergun Demirsoy: "Koronovirüs salgınından sonra kalp krizi geçirenlerin sayısı çok arttı. Hastalarımdan edindiğim gözlemlerimi paylaşırsam son dönemde genç yaşta olan kişilerin kalp ameliyatlarını daha çok yaptığımı söyleyebilirim. Bu kişiler 20-25 yaş aralığında. Ve onlara ilk sorduğum soru 'Korona geçirdin mi?' oluyor. Ve hepsi daha önce Covid-19 geçirmiş. Covid-19 virüsü kandaki pıhtılaşmayı arttırıyor. Daha önce hiçbir kalp rahatsızlıkları yok. Ancak acile gelen Covid-19 ile birlikte kalp damarlarına anjiyoda stent takılarak, kalp damarları açılan genç hastalarımız da çok oldu. Normalde damarlardaki plaklar sorun yaratmayacak olsa da pıhtılaşma ile birlikte kalınlaşma artarak, krizi tetikleyebiliyor. - Biz henüz Covid-19'un etkilerini bilmiyoruz. 10 yıl sonra daha da iyi anlayacağız. Eğer Covid-19 geçirdiyseniz şikayetiniz olmasa bile mutlaka kalp muaynenizi yaptırın."
EN YÜKSEK RİSK KORONAVİRÜSÜ AĞIR GEÇİRENLERDE
Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Cengiz Köksal: "Covid-19 geçiren hastalar yıllar geçse de kalp krizi ve kalp yetmezliği açısından risk altında. Bu risk yaklaşık yüzde 1-2 arasındadır. Bu artan risk, yaş ve cinsiyetten bağımsızdır. Yani Covid-19 geçiren her yaşta gençler dahil, kadın ve erkek risk altındadır. En yüksek risk bu enfeksiyonu ağır geçiren ve kalp damar hastalıkları için risk grubunda olan hastalardadır. Bunlar diyabet, kilolu, yüksek tansiyonu olan, sigara içen ve kan yağları yüksek olan kişilerdir. Korona virüs geçirenler, hastalık sonrasında da uzun yıllar dikkatli olmalı ve sonrasında da kalp yetmezliği ve kalp krizi riski yönünden yakın takip edilmelidirler. Bu kişilerde kalp yetmezliği gelişme ve kalp krizi geçirme riskinin yüksek olmasının nedeni virüsün kalp hücreleri ve kalp damarları üzerinde yaptığı harabiyettir."
KALP HASTALIĞI OLANLARDA DAHA AĞIR SEYREDİYOR
Kardiyoloji Uzm. Dr. Ramil Hajiyev : "Covid-19'un kalp üzerinde üç etkisi var. Birincisi kalp ve damar hastalıkları olanlarda hastalık daha ağır seyrediyor. İkinci ise Kovid, kalp kası hasarı (miyokard infarktüsü, miyokardit, kalp yetmezliği), ritim bozuklukları damarlarda pıhtı oluşması gibi çok sayıda kalp-damar hastalılarına neden olabiliyor. Üçüncüsü ise Covid-19 tedavisinde mevcut kullanılan ilaçlar ve önlenmesinde kulanılmış aşılar kalp ve damar yolları üzerinde çeşitli yan etkilere neden olabilmektedir. -Virüsün kalp kası üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle miyokardit ve perikardit dediğimiz kalp kası ve zarlarının iltihabına neden olmaktadır. Bu hasta gruplarında batıcı ve yanıcı göğüs ağrısı izlenmektedir. Bu hastaların erken teşhiş ile tedavilerine başlanması uzun dönemde kalp yetmezliği ritim bozluklukları gibi olası yan etkilerini de önlemiş olacaktır."
GENÇ HASTALARDA KALP KRİZİ VAKALARIYLA KARŞILAŞIYORUZ
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Arda Özyüksel: "Covid -19 pandemisi sonrası kalp krizi vakalarında belirgin bir artış saptamaktayız. Özellikle de genç yaştaki ve belirgin bir risk faktörü olmayan hastalar kliniklerimize başvurmaktadır. - Özellikle de genç hastalarda herhangi bir risk faktörü yokken kalp krizi vakalarıyla karşılaşıyoruz. - Genç hastalar başta olmak üzere kalp krizi vakalarında erken müdahale etmek ve bu risk faktörlerini tanımlamak çok önemli. Ancak risk faktörü olmayan hastalarda bu riski saptamak için özellikle son yıllarda yapay zeka kullanıyoruz. Yapay zeka analizinde hastadan elektrokardiyografi çeker gibi 4 dakikalık bir kayıt alınır ve seçilerek kaydedilen 30 kalp atımındaki 295 parametre incelenerek 3 milyondan fazla hesap yapılır. Hastanın kalp hücrelerinin oksijenlenme, yapı ve ritm ile ilgili olası sorunları varsa ortaya çıkarılır."
KALP KASI İLTİHABINA NEDEN OLUYOR
Kardiyoloji Uzmanı Dr. İsmail Erdoğdu: "Covid- 19 özellikle akciğerler olmak üzere vücudun bütün organlarını etkiledi. Kovid'in neden olduğu en yaygın hastalıkların kalple ilgili olduğunu düşünüyoruz. Virüsü geçiren hastalarımızda özellikle virüse bağlı olarak kalpte kalp kasında iltihaplar gözlenmekte. Ayrıca bu hastalığın kalp krizini tetiklediğini görüyoruz."
