Uzmanlar, işlenmiş besinlerin, özellikle işlenmiş etlerin bu konudaki en önemli suçlular olduğunu ve beslenme sisteminin bağırsak kanserini tetikleyen en önemli faktörler arasında yer aldığını sıklıkla vurguluyor.
Bununla birlikte, bazı yiyecekler aynı zamanda kolorektal kanser olarak da bilinen bağırsak kanseri riskinizi aktif olarak azaltabilir. Dr. Deborah Lee, 2021'de "European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC)" adlı çalışmaya vurgu yaptı.
Bu çalışmanın genetik, diyet, yaşam tarzı ve çevresel faktörler ile kanser arasındaki ilişkiyi araştırdığını söyleyen Lee, çeşitli Avrupa ülkelerinden 35 ila 70 yaşları arasındaki 519.978 katılımcı yer aldığını belirtti
Bu kişilerin diyetleri 12 ay boyunca değerlendirildi, boy, kilo ve beden kitle indeksleri kaydedildi ve kan örnekleri alındı.
Katılımcılar arasında kanser teşhislerini doğrulayan bu çalışma, bağırsak kanseri gelişimi üzerinde "koruyucu etkisi" olan altı gıdayı ortaya çıkardı:
BALIK
Dr. Lee, güçlü anti-enflamatuar (iltihaplanmayı engelleyen) özelliklere sahip ve ayrıca bağışıklık sisteminde önemli bir rol oynayan uzun zincirli omega-3 asitlerinin kaynağı olduğunu belirtiyor.
Hayvan çalışmalarında balık yağının kolorektal (bağırsak) kanser hücrelerinin gelişimini çeşitli farklı yollardan önlendiğini gösteriyor. Dr. Lee, bu çalışmanın aynı koruyucu etkinin insanlarda var olduğunu gösteriyor gibi göründüğünü dile getirdi.
Omega-3 bakımından yüksek balıklar, arasında somon, sardalya, uskumru, morina, ringa balığı, konserve ton balığı ve alabalık gibi besinler, bu kansere karşı önleyici bir yapıya sahiptir. Haftada bir porsiyon balık yemek bu konuda önleyici bir tavsiye olarak öne çıkıyor.
LİF
Dr. Lee, günde 30 gram lif alımının oldukça önemli olduğunu ve sindirilemeyen bir karbonhidrat olan lif tüketiminin etkilerinin büyük bir önleyicilik sunduğunu belirtiyor.
Lee, "Kısmen sindirilmiş gıdanın doğru hızda hareket etmesini sağlayarak bağırsak duvarına baskı uygulayarak bağırsak içeriğini dışarı atar. Kabızlık bağırsak kanseri riskini artırır. Kolondaki bakteriler, bağırsak duvarını koruyucu etkisi olan lif üreten bütiratla beslenir" açıklamasında bulunarak kansere karşı önleyici adımları da ortaya koydu.
Lee, kanseri esmer ekmek, pirinç ve makarna yiyerek, tam tahıllı tahıllar yiyerek, meyve ve sebzeleri kabuklarından ayırarak ve daha çok bakliyat (mercimek, fasulye ve nohut) yiyerek yapılabileceğini ayrıca daha fazla çilek, avokado, tatlı patates ve fındık yenilmesi gerektiğini belirtiyor.
MEYVE VE SEBZE
Meyve ve sebzeler, antioksidan bakımından oldukça zengin olduğu için kansere karşı koruyucu olduğu uzun zamandır biliniyor. Hemen her gün, vücutta tüm hücrelerin doğru bir süreç izleyebilmesi enerjiye ihtiyaç duyar. Bu durum ise; oksidasyon olarak tanımlanıyor.
Dr. Lee, oksidasyon sürecinin bir yan ürünü olarak, potansiyel olarak zararlı, reaktif oksijen (ROS) adı verilen elektrik yüklü parçaçıklar üretildiğini belirtti. Bu moleküllerin, kanser hücrelerinin gelişiminde ilk adım olan DNA'ya zarar verme yeteneği bulunur.
Diyetten elde edilmesi gereken antioksidanlar, ROS'u nötralize eder ve DNA'ya zarar vermelerini önler. Bu nedenle, antioksidanlar açısından zengin bir diyetin kanser riskini düşürmeye yardımcı olması muhtemeldir.
KURUYEMİŞ VE YAĞLI TOHUMLAR
Kuruyemişler, güçlü antioksidan ve antiinflamatuar özelliklere sahip. E vitamini yönünden zengin bir yapıya sahip olan badem, fındık ve ceviz gibi kuruyemişler büyük oranda kanser açısından da önleyici güce sahiptir. Örneğin; fındık, lif yönünden zengindir ve sindirime yardımcı olarak bir prebiyotik görevi göstererek bağırsakları koruyun.
YÜKSEK KALSİYUM ORANINA SAHİP GIDALAR
Dr Lee, kalsiyumun kolonik hiperproliferasyonu (hücrelerin aşırı büyümesini) önlediği ve kolonik apoptozu (ölü veya hasarlı kolon hücrelerinin yok edilmesi) uyardığı gösterildiğini belirtiyor. Lee, bu nedenle çalışmanın, yüksek kalsiyumlu gıdaların bağırsak kanserine karşı koruma sağladığını bulması şaşırtıcı olmadığını söyledi.
FERMENTE GIDALAR
Fermente gıdalar, probiyotik olarak çalışan çok miktarda bakteriye sahiptir. Bu bakterileri, daha sonra bağışıklık sistemini etkileyen metabolitleri üretmek için besinlerle aktif olarak etkileşime girmeleri nedeniyle bağırsak sağlığı için oldukça faydalıdır.
Prebiyotik içeriği yüksek yiyecekler arasında bulunan sarımsak, soğan, muz, elma ve yulaf gibi besinler oldukça etkilidir. Fermente gıdalar arasında ise; yoğurt, peynir, lahana turşusu ve diğer turşu türleri bulunurken aynı zamanda ekşi mayalı ekmek ve elma sirkesi de bağırsak sağlığını destekleyen fermente gıdalar arasında yer alıyor.
