Bireylerin yaşamını oldukça olumsuz etkileyen hastalıklar arasında yer egzama, birçok faktöre bağlı olarak meydana gelebilen kronik bir cilt rahatsızlığıdır. Vücudun birçok farklı bölümünde oluşabilen egzama hastalığı, elde ve saçta da gelişmesi itibariyle başkalarına bulaşır mı sorusunu da akıllara getirmektedir. Çok ciddi bir sağlık problemi olmamasına karşın ciltte sebep olduğu kötü görünüm sebebiyle hastalar için oldukça rahatsız edici bir durum olan egzama bulaşıcı mı ve vücuda yayılır mı gelin hep beraber cevaplayalım.
Egzama (atopik dermatit) ciltte kuru, pullu yama tarzında lezyonlara ve yoğun kaşıntıya neden olan kronik bir cilt rahatsızlığıdır. Cilt yüzeyinde kuruluk ve kaşıntı veren kabarcıklar oluşumu ile karakterize bir deri hastalığı olan egzama, kuruyup pullanan bu kabarcıklar, zamanla çatlayarak mikroorganizmaların girişine açık hale gelebilir. Bu nedenle egzama hastası bireylerde enfeksiyon da sıklıkla görülür. Hastalık genellikle çocukluğun erken dönemlerinde ortaya çıkmakla birlikte her yaşta görülebilir. Sebebi hastalığın çeşidine göre değişkenlik gösteren bu hastalık, genellikle yüz, saç derisi, bacaklar, dirsekler, diz arkaları ve kalça gibi bölgelerde ve çoğu hastada el bölgesinde gözlenir. Hastalık genellikle bir uyarana karşı cildin vermiş olduğu cevap şeklinde ortaya çıkar. Bu uyaran, iç veya dış kaynaklı olabilir. Hastalık; çeşidine bağlı olmakla birlikte stres, alerji, tahriş veya dolaşım sorunlarından kaynaklanabilir. Alerji kaynaklı egzama hastalığı, bireylerde alerjik rinit, astım gibi farklı immünolojik hastalıklarla ilişkili olarak ortaya çıkabilir. Deterjan, sabun, parfüm gibi kimyasal maddeler, lastik ayakkabı ve terlikler ve bazı metaller bireylerde egzama oluşumuna yol açabilir. Bitki ve hayvan türleri ile temas, güneşe maruz kalma ve ağızdan alınan bazı ilaçlar da duyarlılığı bulunan kişilerde egzama hastalığına sebep olabilir. Bu kişilerde hastalık, uyaranla temas sonrasında hemen ortaya çıkabileceği gibi uyaran maddeye belirli bir süre maruz kalınması sonrası da kendini gösterebilir. Alerjik kaynaklı egzamalar, bazı besin türlerinin tüketilmesi ile de ilişkili olabilmektedir. Bunların haricinde stres ve dolaşım sorunları da egzama hastalığının bilinen nedenleri arasında yer alır.
Halk arasında oldukça yaygın olarak görülen ve çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilen egzama hastalığı, genel olarak tüm hasta bireylerde aynı belirtileri gösterir. Bu belirtilerden bazıları şu şekilde sıralanabilir;
Ciltte kuruluk
Kaşıntı
Kabarcık oluşumu
Deride pullanma, kabuklanma ve döküntü
Kızarıklık
İltihap
Saç derisinde kepeklenme
Deride çatlama
Egzama hastalığı, oluşum nedenine göre aşağıdaki çeşitlere ayrılır:
El Egzaması
Atopik Egzama
Seboreik Egzama
Kontakt Egzama
Numuler Egzama
Asteatotik EgzamaStres Egzaması
Egzama bulaşıcı bir hastalık değildir. Egzamanın oluşmasının sebebinde genetik faktör etkili olmaktadır. Bu hastalık, çocukluk döneminde ortaya çıkarak görülebilecek olan cilt reaksiyonu olarak bilinir.
Egzama tanısı, genellikle klinik muayene ile konulur. Alerji (immünoloji) uzmanı ve cildiye uzmanı tarafından muayeneye alınan hastanın detaylı öyküsünün alınması oldukça büyük önem taşır. Hastalığın hafifleyip şiddetlendiği dönemler ve bireyde yol açtığı semptomlar detaylı bir şekilde öğrenilir. Fiziki muayene sonucunda vücuttaki kızarık ve kaşıntılı bölgelerin incelenmesi, genetik yatkınlık gibi faktörlerin göz önünde bulundurulması sonucunda hastalığın teşhisi konulabilmektedir. Bunun yanı sıra hastalığın tanısında, alerji testlerinden de yararlanılabilmektedir.
Egzama hastalarının bu faktörlere dikkat ederek, egzamalarını önleyebilmeleri mümkün olmaktadır:
Günlük cilt bakım rutini oluşturmak ve cildi sağlıklı tutmak için uzman doktorun tavsiyelerine uymak
Nemi hapsetmeye yardımcı olmak için cildi kuruttuktan hemen sonra nemlendirici krem veya merhem sürmek
Sıcak yerine ılık duş almak
Her gün en az 3 litre su içmek
Çok sıcak ortamlardan ya da terlemekten kaçınmak
Pamuklu ve doğal malzemelerden yapılmış bol giysiler tercih etmek
Stresten uzak durmak
Cildin kaşıntılı bölgelerini kaşımaktan veya ovalamaktan kaçınmak